Web Sitelerinin Görkemli Çöküşü
Bir web sitesine girmek, eskiden bilgiye ulaşmak için atılan sade bir adımken, bugün adeta bir görsel şölene dönüşmüş durumda. Her yerden fışkıran reklamlar, sonsuz kaydırma efektleri, dikkatimizi çalmak üzerine tasarlanmış ikonlar ve takip eden çerez dayatmaları, dijital dünyayı estetikten çok bir tüketim arenasına çevirdi. Kullanıcı, sanki bir haber sitesine değil; bir dijital panayır alanına adım atıyor.
Eskiden basitçe açılan bir haber sayfası, artık arka planda onlarca veri çekimi, animasyon, pop-up ve izleme komutuyla birlikte çalışıyor. Sonuç? Daha yavaş cihazlar, daha fazla enerji kullanımı ve giderek büyüyen karbon salımı.
İnternette Sörf Yapmak, Arabayla Dolaşmak Gibi
Her tıklama, her sayfa yenileme, dijital altyapıyı çalıştıran sunucuların enerji tüketimine neden oluyor. Bu da doğrudan karbon salımına yol açıyor. Basit bir internet sörfü bile doğaya zarar verebiliyor.
Bu tüketimin doğaya etkisini görmek için kaç ağaç dikilmesi gerektiği ise dikkat çekici bir soru haline geliyor. İşin ironik kısmı ise burada başlıyor: Karbon ayak izi sorumluluğu bireysel tüketicinin omuzlarına yükleniyor. Büyük şirketler, dev reklam ağları ve veri odaklı dijital platformlar bu sistemin ana aktörleri olmasına rağmen, suçlu olarak kullanıcıyı işaret ediyorlar. Sanki tek sorun bizmişiz gibi, nasıl daha az karbon salabileceğimiz konusunda önerilerle karşımıza çıkıyorlar.
Ancak bu suç ortaklığı sadece kullanıcıya ait değil. Kar amacı güden, görselliği ve dikkat çekiciliği gelir modelinin temeline koyan şirketler de bu sorumluluğu paylaşmalı.
İşte 20 yıldır çizgisini değiştirmemiş ve günümüzde yılda yarım milyar dolardan fazla ciro yapan Craiglist, bu konuya güzel bir örnek:
Geriye Ne Kalıyor?
Günümüzde birçok insan hâlâ sadece haber okumak isterken, karşılarına çıkan sanal karmaşa yüzünden gerçek bilgiye ulaşmakta zorlanıyor. Eskiden teletext ekranında tuşla yapılan haber gezintisi, bugün gigabaytlarca veri tüketen bir sürece dönüşmüş durumda. Bu dönüşüm yalnızca kullanıcı deneyimini değil, doğayı da derinden etkiliyor.
Peki bu süreçte kullanıcı kendini suçlu hissetmeli mi? Belki hem evet hem hayır. Tüketimin farkında olmak ve daha bilinçli davranmak önemli, ancak asıl dönüşümün yapısal düzeyde başlaması gerekiyor.
