Türkiye, 5G hizmetlerinin yaygınlaşma sürecinde önemli bir adım atıyor: Uzay destekli IoT (Nesnelerin İnterneti) çözümleriyle mobil servislerin kapsamı genişliyor ve esnekliği artıyor. Milli uydu operatörü Plan-S, 5G NB-IoT (Dar Bant Nesnelerin İnterneti) teknolojisini mevcut LoRa tabanlı hizmetlerine entegre ederek, en ücra noktalardaki IoT cihazlarını dahi Yakın Dünya Yörüngesi'ndeki (LEO) uyduları üzerinden kapsama altına alacak. Bu stratejik hamle, mobil operatörlerle işbirliği içinde, karasal ağların ulaşamadığı alanlarda kesintisiz bağlantı vaat ediyor.
Uzaydaki Baz İstasyonu: NB-IoT ve LoRa Hibriti
Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay'ın açıklamasına göre, firmanın yol haritası başlangıçta LoRa teknolojisiyle başlarken, şimdi düşük güç tüketimiyle öne çıkan 5G NB-IoT'yi uzay katmanına taşıma planı devreye alınıyor. Gelecek yıl yörüngeye fırlatılacak yeni nesil Connecta IoT uyduları, 5G NB-IoT teknolojisiyle donatılacak. Bu entegrasyon sayesinde Plan-S, 5G NB-IoT ve LoRa teknolojilerini aynı anda sunan dünyadaki ilk ve tek uydu operatörü olacak.
Gümüşay, bu hibrit yapının getirdiği esnekliğe dikkat çekerek, iki farklı ekolü kucaklayan bu çözümün müşteri çeşitliliği açısından büyük bir avantaj sağlayacağını belirtiyor. Halihazırda yörüngedeki 12 LoRa uyduya ek olarak, bu yıl sonunda fırlatılacak 4 yeni uydu donanımsal olarak NB-IoT desteği içerecek. 2026'da tamamlanacak yazılım çalışmalarıyla birlikte hem LoRa hem de NB-IoT üzerinden küresel çapta hizmet verilmeye başlanacak.
Mobil Operatörlerle Entegrasyon ve Acil Durum İletişimi
Plan-S'in iş modeli, NB-IoT hizmetlerinde mobil operatörlerle entegre çalışmaya dayanıyor. Operatörler, ürün ve hizmetlerin satışını yaparken, Plan-S uydular üzerinden onların sahadaki cihazlarına kapsam genişletici ve tamamlayıcı servis sunacak.
Gümüşay, bu entegrasyonun pratik bir örneğini, şehir içinde baz istasyonu kapsamasındayken veri gönderen bir yakıt tankeri sensörünün, kapsama dışına çıktığında uydular üzerinden kesintisiz iletişimini sürdürmesi olarak açıklıyor. Bu, mobil operatörlerin yüksek bedellerle aldıkları frekansları temel hizmetlerine ayırmasına olanak tanırken, sensörlerin uyduya bağlanmak için ek bir cihaz veya yatırıma ihtiyaç duymayacağı anlamına geliyor. Basit bir NB-IoT cihazı, uydu tarafında karmaşıklaştırılan bir altyapı sayesinde, Gümüşay'ın ifadesiyle "uzayda çalışan bir baz istasyonu" üzerinden veri aktarımı yapabilecek.
Ayrıca bu teknoloji, kamu güvenliği ve afet yönetimi açısından kritik bir imkan sunuyor. NB-IoT sayesinde, standart mobil cihazlar kullanılarak acil durum haberleşmesine yönelik çözümlerin önü açılacak. Deprem, sel gibi durumlarda farkındalığı artırma ve müdahale süreçlerini hızlandırma potansiyeli, bu uzay tabanlı çözümün önemini daha da artırıyor.
Plan-S, yerli-milli olarak geliştirdiği bu "uzayda çalışan baz istasyonu" konseptiyle, hem Türkiye'de hem de küresel alanda mobil operatörlerin IoT servislerini tamamlayarak iş potansiyelini katlamayı hedefliyor. Kullanıcılar için kapsama alanı tereddüdünü ortadan kaldıran bu çözüm, karasal şebeke ile uydu haberleşmesini tek bir ürün çatısı altında buluşturuyor.
