Çocukların ve gençlerin dijital dünyada güvenliğini sağlamak amacıyla faaliyet gösteren kâr amacı gütmeyen kuruluş Internet Matters, üretken yapay zekâ teknolojilerinin genç kuşak üzerindeki etkilerini mercek altına aldı. 9 ila 17 yaş arasındaki 1.000 çocukla yapılan kapsamlı araştırma, çocukların yüzde 67’sinin yapay zekâ araçlarını aktif olarak kullandığını ortaya koydu. Üstelik bu kullanıcıların üçte birinden fazlası, yapay zekâ ile kurdukları iletişimi bir "arkadaşlık" ilişkisi olarak tanımlıyor.
Yapay zekâyı arkadaş olarak gören çocuklar yalnızlıktan mı kaçıyor?
Araştırmanın en dikkat çekici sonuçlarından biri ise, çocukların yüzde 12’sinin yapay zekâya yönelme nedeninin “konuşacak başka kimselerinin olmaması” olarak belirtilmesi. Bu durum, teknolojinin sosyal boşlukları doldurmadaki rolünü gözler önüne sererken, aynı zamanda endişe verici bir tabloyu da işaret ediyor. Uzmanlar, bu tür ilişkilerin çocukların arkadaşlık ve güven kavramlarını yeniden tanımlamasına neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Character.AI'da etik sınırlar muğlaklaşıyor mu?
Araştırmada sadece çocukların görüşleri değil, kullanılan yapay zekâ araçlarının davranış modelleri de incelendi. Özellikle Character.AI platformu, etik tartışmalara yol açabilecek bazı örneklerle öne çıktı. Araştırmacılar, vücudundan rahatsız bir çocuk kimliğine bürünerek yaptıkları simülasyonda, yapay zekânın bir gün sonra kendiliğinden mesaj gönderdiğini tespit etti. Bu tür “etkileşim artırıcı” hamleler, algoritmaların kullanıcı psikolojisi üzerindeki etkilerini sorgulatıyor. Ayrıca, aynı araç farklı bir diyalogda “bir zamanlar çocuk olduğunu” ima ederek gerçeklik algısını bulanıklaştıran ifadeler kullandı.
Uzmanlardan ailelere ve platformlara çağrı
Yapay zekâ ile kurulan bu yeni nesil ilişkilerin özellikle kontrolsüz dijital ortamlarda ciddi riskler barındırabileceğini belirten uzmanlar, hem ailelerin hem de platform sağlayıcıların sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurguluyor. Yapay zekâ ile etkileşimin çocuklar için destekleyici bir rol oynayabileceği kabul edilse de, bu ilişkinin sınırlarının net çizilmesi ve sürekli denetlenmesi gerektiği konusunda fikir birliği oluşmuş durumda.
