Samsun'da Sıfır Atık Uygulamaları Örnek Oluyor
Samsun, son yıllarda çevre bilinciyle öne çıkan şehirler arasında yer alarak, "Sıfır Atık" projesi kapsamında yürüttüğü çalışmalarla tam anlamıyla örnek bir kent haline geldi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Samsun İl Müdürlüğü öncülüğünde sürdürülen projeyle birlikte, 2019-2025 yılları arasında tam 852 bin ağaç kesilmekten kurtarıldı. Bu başarı, sadece yerel düzeyde değil, ülke genelinde çevre koruma bilincinin artırılması açısından da büyük önem taşıyor.
Eğitim, Dönüşüm ve Bilinçlenme: Samsun'da 280 Bin Kişiye Ulaşıldı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Samsun İl Müdürü Tevfik Akçay, "Sıfır Atık" projesinin yalnızca geri dönüşümden ibaret olmadığını, aynı zamanda toplumsal bir dönüşüm hareketi olduğunu vurgulayarak şu bilgileri verdi:
"Bugün Samsun'un 17 ilçesinin tamamı 'Sıfır Atık Belgesi' almış durumda. Şu ana kadar yaklaşık 280 bin kişiye sıfır atık eğitimi verildi. Bu eğitimler sayesinde özellikle kamu çalışanları, öğrenciler ve vatandaşlar arasında ciddi bir çevre farkındalığı oluştu."
Bu eğitimlerin etkisiyle halk, atıkların ayrıştırılması, doğal kaynakların korunması ve karbon ayak izinin azaltılması konularında bilinç kazandı. Bu da projeye olan katılımın artmasını sağladı.
17 Bin Ton Atık Ekonomiye Kazandırıldı
Samsun'da sadece kağıt, plastik ve metal atıkların geri dönüşümü değil, aynı zamanda birçok farklı kategoride atıkların lisanslı işletmeler aracılığıyla ekonomiye kazandırılması sağlanıyor. 2023 yılında yürütülen çalışmalarla şu veriler elde edildi:
- 6.000 ton kağıt-karton
- 1.500 ton plastik
- 17 ton cam
- 9.200 ton metal
- Diğer geri dönüştürülebilir atıklar dahil toplam 17.000 ton geri kazanılabilir atık toplandı.
Bu atıkların geri dönüşümü sayesinde:
- 46.400 m³ atık depolama alanı tasarrufu sağlandı.
- 40 milyon kWh enerji tasarrufu elde edildi.
- 200 ton sera gazı salımı önlendi.
- 4.000 ton petrolden tasarruf edildi.
- 103 bin ağaç kesilmekten korundu.
- 170 bin m³ su tasarrufu sağlandı.
Bu sayılar, sadece doğaya değil, döngüsel ekonomiye katkı açısından da büyük bir kazanımı ifade ediyor.
Sıfır Atık Caddesi ve Yenilikçi Uygulamalar
Samsun'da örnek uygulama alanlarından biri olan Çiftlik Caddesi, “Sıfır Atık Caddesi” ilan edilerek hem sembolik hem de işlevsel bir dönüşüm sürecine sokuldu. Bu bölge, vatandaşların sıfır atık uygulamalarını günlük yaşamlarında benimsemeleri için pilot uygulama noktası oldu.
Ayrıca, İlkadım, Canik ve Bafra ilçeleri pilot bölge olarak seçilerek sıfır atık konusunda ileri düzey uygulamaların hayata geçirilmesi planlandı. Bu bölgelerde yapılması hedeflenen yenilikçi adımlar arasında:
- Toprak kompostlama çalışmaları
- Sıfır Atık Marketi kurulması: Vatandaşlar, atık yağ, pil ve elektronik atık getirerek bakliyat, temizlik ürünü gibi ihtiyaç malzemeleriyle takas edebilecek.
Bu uygulama, sadece geri dönüşüm değil, vatandaşın aktif katılımıyla sürdürülebilir çevre yönetimini hedefliyor.
13 Farklı Proje ile Topyekûn Mücadele
Samsun'da "Sıfır Atık" projesi, sadece kent merkezinde değil, doğayı doğrudan etkileyen alanlarda da aktif biçimde uygulanıyor. Tevfik Akçay, şu projelerin yürütüldüğünü açıkladı:
- Akarsu kirliliğinin önlenmesi
- Atık motor yağı ve akülerin toplanması
- Elektronik pillerin geri dönüşümü
- Hava kirliliği kontrolü
- Mesire alanlarında çevre temizliği
- Bitkisel koruma ürünlerinin geri toplanması
- Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde çevre koruma çalışmaları
Bu projelerin her birinde farklı kamu kurumları görev alırken, ortak amaç çevreyi korumak ve toplumsal bilinci artırmak olarak öne çıkıyor.
Gelecek Nesillere Temiz Bir Dünya Bırakma Hedefi
Projenin en önemli çıktılarından biri, gelecek nesillere temiz ve yaşanabilir bir çevre bırakmak. İl Müdürü Akçay bu durumu şöyle özetliyor:
"Bir taraftan sanayileşiyoruz, ama diğer yandan çevreyi korumak zorundayız. Amacımız; atık üretimini minimuma indirerek, karbon ayak izini sıfıra çekmek."
2024 yılı itibarıyla Samsun'da toplamda 3.013 kurum ve kuruluş, Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi aldı. Bu belgeye sahip olmak, kurumların çevreye duyarlı hareket ettiğinin ve sıfır atık politikalarına entegre olduklarının kanıtı olarak görülüyor.
