Dünya bir kez daha doğa olayı için heyecanlı. Son olarak Kanlı Ay tutulması gerçekleşmiş ve milyarlarca insan bu anlara tanıklık ederek fotoğraflar çekmişti. Ölümsüzleştirilen kareler dünyanın pek çok yerinde paylaşılmıştı. Bugün de Güneş Tutulması izlenebilecek. Türkiye'de en iyi nerede izlenir sorusu da günün en çok konuşulan konuları arasıdna yer almaktadır. Ancak kötü bir haberimiz var. Güneş Tutulması Türkiye'de izlenemeyecek. 1999'da gerçekleşen Güneş Tutulması da izlenememişti. Sebebi de ayın çapının dünyaya göre 4'te 1'i orana küçük olması.3 çeşit güneş tutulması vardır. Bunlar tam güneş tutulması, halkalı güneş tutulması ve parçalı güneş tutulmasıdır. Tam güneş tutulmasında dünyaya gelen bütün ışınlar kesilmektedir. Bazen ay yuvarlak olması nedeniyle dünyadan uzaklaşır. Bunun sonucunda da güneşin hepsini kapatamaz. Buna halkalı güneş tutulması isimi verilir. Ay, Güneş’i kısmen örttüğü takdirde Parçalı Güneş tutulması meydana gelir. Bütün tam ve halkalı tutulmalar ilk olarak parçalı şekilde başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter
Güneş tutulması ne zaman?
11 Ağustos Cumartesi günü Parçalı Güneş Tutulması yaşayacağız. Bu tutulma, Kanada'nın kuzeydoğusunda, Grönland'da, Kuzey Avrupa'da ve Asya'nın kuzeydoğusundan görülebilecek. Bir benzeri 1999 yılında gerçekleşen bu tutulma bu ülkemizden o yıllardaki gibi ülkemizden gözlemlenmeyecek.
Güneş Tutulması çeşitleri
Tam güneş tutulması: Ay'ın Güneş'i Dünya'dan disk halinde görünen ışıkyuvarını tümüyle örtmesi ile oluşur. Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı Ay'ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş'in ışıkyuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır. Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir.
Halkalı güneş tutulması: Ay'ın, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtmediği zaman gözlemlenir. Ay'ın çapı, Güneş'in ışıkyuvarının çapının yaklaşık 400'de biridir. Ancak Ay'ın Dünya'ya uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine yaklaşık 400'de biridir. Bu yüzden Ay'ın Dünya'dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır. Ancak gerek Dünya'nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş'i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir.
Hibrit güneş tutulması: Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.
Güneş Tutulması nasıl olur?
Ay yeni Ay evresindeyken Dünya ile Güneş arasına girdiğinde Güneş tutulması gerçekleşir.
Bu esnada Güneş diski örtülür ve Ayın gölgesi yeryüzüne düşer. Her 29,5 günde Ay yeniay evresine gelmesine rağmen, her ay Güneş tutulması gerçekleşmez. Bu durumun sebebi Ayın yörüngesinin belli bir açıya sahip olmasıdır. Bu sebeple yeniay evresinde Ay yörüngesi üzerinde dönerken Ay’ın gölgesi Dünya’nın ya üstüne ya da altına denk gelir. Senede iki defa Dünya-Ay-Güneş’in konumu Güneş tutulmasına izin verecek şekilde denk gelir.
Bu durumda , Ay’ın gölgesi Dünya’da belirli bölgelere düşer ve Güneş tutulması gerçekleşir. Güneşin sadece belirli bölümlerinin Ay tarafından gölgelendiği durumlarda parçalı tutulma gerçekleşir. Güneşin Ay tarafından tam örtüldüğü zamanlarda ise tam tutulma görülür. Ayın gölgesinin tutulma sırasında izlediği yörüngeye tam tutulma hattı adı verilir. 16 bin km uzunluğunda 160 km genişliğinde olan bu hat üzerinde bulunanlar tam tutulma izleyebilir. Güneşin tutulması en fazla 4 dakika sürmektedir. Güneş tutulması dört evrede incelenir.
