Yazın pek çoğumuz tatilin keyfini güneşlenerek çıkardı. Ancak güneş ışınlarına uzun süre ve yüksek dozda maruz kalmak ciltte lekelere nedene olabiliyor. Peki cilt lekelerinin tedavisi nedir? Tedaviye ne zaman başlamak gerekir? Liv Hospital Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Anıl Gülsel Bahalı anlattı.
Zamanla büyüyebilir
Yaz bitti, şimdi güneşten bronzlaşan ve yıpranan ve güneş lekeleri oluşan cildimiz için yenileme, cildinize kış bakımı yapmanın zamanı. Genellikle kahverengi veya koyu kahverengi renkte olan cilt lekeleri, düzensiz şekillerde, çeşitli boyutlarda olabilirken düzenli ya da zamanla büyüyen şekillerde de ortaya çıkabiliyor.
En çok yüz ve ellerde görülür
Deri rengi kişilerin fenotipik ve genetik özelliklerine bağlı olarak değişmekle birlikte temel olarak güneş ışınlarına karşı koruyucu olarak melanositler (deriye rengini veren hücreler) tarafından üretilen melaninin üretim oranına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Güneş lekeleri uzun süre ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalındığında özellikle yüz ve el üzeri gibi güneşe açık alanlarda görülebilen melanin pigmentinin belli bir bölgede normalden fazla toplanması sonucu oluşan kahverengi lekelerdir. Güneş lekelerinin sebebi kişiden kişiye değişebilmekle birlikte en sık neden güneş ışınlarına yoğun maruziyettir. Bunun dışında leke oluşumuna genetik yatkınlık, gebelik, kozmetik işlemler ve ilaçlar gibi faktörlerde neden olabilir.
Kadınlarda genellikle alın, yanak ve üst dudakta
Güneş lekelerinden en sık görüleni ise melasmadır. Genellikle kadınlarda yüzün orta kısmında (Alın, yanaklar, üst dudak) ve çene üzerinde simetrik olarak görülür. Koyu kahverengi veya gri renkte lekeler şeklinde ortaya çıkabilirler. Solar lentigolar ise sıklıkla el üstlerinde, sırtta ve yüzde ortaya çıkan, yuvarlak, oval ya da düzensiz şekil ve kenarlı olabilen deriden kabarık olmayan iyi huylu kahverengi güneş lekeleridir.
Tedavisi nedir?
Güneşten korunun: Güneşten korunmak tedavinin ilk basamağıdır. Güneş koruyucu ürünlerin kullanılması ve geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü gibi koruyucu giysilerin giyilmesi önerilir. Güneşle etkileşime girerek lekeyi arttırdığı düşünülen kimyasal maddeler, ilaçlar ve uygun olmayan kozmetik işlemlerden uzak durmak gerekir.
Tedavi planı kişinin yapısal özellikleri, lekenin lokalizasyonu, yaygınlığı ve cilt altındaki derinliği gibi faktörler göz önüne alınarak oluşturulmalıdır. Tedavi amacı ile sıklıkla kullanılan topikal kimyasal soyucular arasında; hidrokinon, tretinoin, azeleik asit ve kojik asit içeren ürünler yer alır. Ayrıca lazer, kimyasal peeling, leke mezoterapisi gibi uygulanan işlemlerde vardır.
Kimyasal peeling: Derinin üst tabakasının soyulması amaçlanır. Peeling amacı ile alfa hidroksi asitler, fenol, TCA, resorsinol, beta hidroksi asitler, kojik asit, salisilik asit gibi ürünler kullanılır.
Lazer: Lazer tedavisinde Intense pulsed light (IPL), Pulsed dye lazer (510 nm),Q- switched ND: YAG lazer (1064 nm), Fraxionel lazerler kullanılabilir.
Kriyoterapi: Solar lentigolarda kriyoterapi ile tedavi diğer bir seçenektir.
Özellikle koyu tenli kişilerde çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü lekelerde artış veya kısa sürede lekelerin tekrar ortaya çıkması önemli bir problemdir. Farklı tedavi yöntemleri olmakla birlikte tedavinin sabır gerektirmesi, zorluğu ve yanıtın kişiden kişiye göre değişmesi nedeni ile mutlaka leke tedavisinin bu konuda uzman olan bir dermatolog hekim tarafından uygulanması gerekir.
