Silivri’de meydana gelen deprem sonrası, binalarının sağlamlığından endişe duyan ilçe sakinleri, Avcılar Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından oluşturulan denetim birimine başvurarak oturdukları konutların gözleme dayalı kontrolünü istedi. Ekipler, yaklaşık 3 bin 200 başvuruyu değerlendirerek binaları inceledi. Yaklaşık 1.5 yıl önce yürürlüğe giren yönetmeliğe göre yapılmadığı belirlenen konutların kentsel dönüşüme alınması için bina performans testlerinin yapılmasını isteyen görevlilerin tavsiyesine uyan 149 binada oturanlar kolon veya kirişlerindeki demirlerinde korozyon görülen veya deniz kumu ile yapıldığı için çürüdüğü tespit edilen binaları için yetkili firmalara başvurarak karot örnekleri aldırdı. Tamamına yakını dayanıksız çıkan bu binaların ‘Kentsel Dönüşüm Yasası’ ile sağlanan kolaylıklardan yararlandırılarak yeniden yapılabilmesi için Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne başvurulurken 4 aylık süre içerisinde işlemleri tamamlanabilen binalardan sadece 10'u yıktırılırken bunlara yeniden inşaat izni verilebildi. Diğer binalarda oturanların yasal sürecin devam etmesi, müteahhitlerle henüz anlaşamaması, ev sahiplerinin ölümü, mirasçıların anlaşamaması veya hak sahiplerinin yurt dışında bulunması nedeniyle kendilerine ulaşılamaması sonucu yenileme çalışmalarının henüz tamamlanamadığı kaydedildi.
Binalar korkutuyor
Kat sahiplerinden bir bölümünün karşı çıkarak dava açması nedeniyle mahkemelerin 'Yürütmeyi durdurma' kararı vermesi veya yasal prosedürlerin tamamlanabilmesi için gereken sürenin ve işlemlerin zaman alması nedeniyle 'Kentsel dönüşüm' için başvurulan binaların kısa süre içerisinde yıkımı mümkün olmuyor. Bazı konut sahiplerinin yurt dışında olması da bu süreci geciktiren faktörler arasında yer aldı. Kentsel dönüşüm kapsamında yer alan binaların kapı, pencere, radyatör gibi demirbaşlarının da geri dönüşümcüler tarafından sökülerek alınması nedeniyle Avcılar'da yıkılmayı bekleyen çok sayıda binanın 'Hayalet yapı' görünümünde olduğu yayaların önlerinden geçmeye çekindiği belirtildi.
Yapı bulmak zorlaştı
İlçedeki emlakçılar konut almak veya kiralamak isteyenlerin Silivri depreminden sonra yeni yapılara yöneldiğini ancak, stokların tükendiğini söyledi. Müşterilerinin büyük bölümünü Arap veya Ortadoğu ülkelerinin oluşturduğu emlakçılardan Beşir Zengin, Avcılar'da yenilenmesi gereken binlerce bina bulunduğunu ifade ederken, “Vatandaş, 'Müteahhit ile evimi yeniletmek için verebilecek param veya kredi ödeyecek gücüm yok' deyince, binaların yenilenmesi kısa vadede mümkün olmuyor. İlçe sakinleri bile bile riskli binalarda oturmaktan başka çare bulamıyor. Bunun çözümü; Avcılar'da yenilenmek üzere yıkılacak binalara 1 kat ek fazla imar izni verilmesidir. Bu durumda bina sakinleri ek para ödemeden eski binalarını yenileyebilme imkanına kavuşabilir. Bunun başka yolu görünmüyor" dedi.
4 kat engel
Uzmanlar, halen yürürlükteki mevzuata göre 1’inci derecede deprem kuşağı üzerinde bulunduğu için Avcılar’da binalara 4 kattan fazla yüksekliğe inşaat izni verilmediğini, 1999’dan önce yapılan daha yüksek katların bulunduğu, bir bölümü kooperatifler tarafından yapılan binaların büyük bölümünün bu nedenle kentsel dönüşüme alınamadığını belirtti. Avcılar Belediyesi’nde oy birliği ile çıkarılan ve onaylanması için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde bekleyen mevcut binalardaki kat sayıları ‘Saklı hak’ kabul edilmesini öngören imar planı değişikliğinin kabul edilmesi halinde kentsel dönüşüm başvurusu sayısının 10 bini bulacağı ifade edildi.
Süreçlerin beklenmesi gerekiyor
Avcılar Belediyesi Kentsel Dönüşüm Müdürü Köksal Koçhan, çok sayıda kişinin boşaltılan 139 binanın büyük bölümünün boşaltılmasına rağmen neden yıkılmadığını sorduğunu belirtirken, kendilerine yapılar için risk raporu ulaştığında 1 hafta içerisinde bunun tapuya gönderildiğini söyledi. Koçhan, uygulama hakkında şu bilgileri verdi:
"Tapu müdürlüğü, bizden gelen rapor üzerine hak sahiplerinin MERNİS'teki adreslerine tebligat yapıyor. Bu tebligatların mazbataları belediyemize geliyor. 15 gün bekleniyor. İtiraz edip-etmediklerine bakılıyor. İtiraz edilmeyen binalara hemen 60 gün süre veriliyor. Bu süre sonunda binayı kendilerinin yıkmaları isteniyor. Bu gerçekleşmez ise, tekrar 29 günlük ek süre veriliyor. 30'uncu gün belediye altyapı hizmetlerini kesiyor. Belediye bu süreçten sonra yıkım işlemine başlayabilir. Yıkım için 6 ay çok makul bir süre. Anlaşma olması halinde daha kısa da olabiliyor. Bunlar yargıya intikal etmeyen süreç. Ama anlaşma olmadığında binanın kentsel dönüşüm kapsamında yıkılması için verilen süre çok uzuyor. Bölgemizde binaların yıkımı ile konusunda yargıya intikal eden yerler var. Bunların yargı sürecini beklemek zorunda kalıyoruz. Yargı, yürütmeyi durdurma kararları verilebiliyor. Yasa gereği yargı süreçlerini beklememiz gerekiyor. Kentsel dönüşümün bu tür bir yaptırımı var."
