Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen ÇOÇA Koordinatörü Gözde Durmuş, afet durumlarında çocuklarla ilgilenen kişilerin yetkin, çocuklarla iletişim konusunda eğitimli ve donanımlı olması gerektiğinin önemine değindi.
Durmuş, deprem sonrasında afet bölgesine giderek çocuklarla çalışma yapmak isteyen çok kişi olduğunu belirterek, çocukların psiko-sosyal açıdan desteklenmeleri için bu çalışmalara da oldukça ihtiyaç olduğunu ancak deprem sonrasında çocuklarla çalışma yapacak kişilerin çocuklarla iletişim, psikolojik ilk yardım gibi temel eğitimleri almadan sahada faaliyet göstermesinin çocukların gelişimini desteklemek yerine zarar verici olabildiğini aktardı.
Bu çalışmalar sırasında çocukların fiziksel ve duygusal güvenliğinin sağlanması gerektiğini vurgulayan Durmuş, "Çocukların yaşadıkları her türlü ihmal, istismar ve şiddet durumları göz ardı edilmemeli ve ilgili yerlere bildirilmelidir. Bu tür afet durumlarında çocukların karşılaşabilecekleri risklerin farkında olunarak gerekli koruyucu ve önleyici önlemler alınmalıdır." ifadelerini kullandı.
"Çocuklar anlatmadıkça kişisel hikayeleri hakkında soru sorulmamalı"
Afet bölgelerinde çocuklarla doğrudan çalışma yapanların yanı sıra çeşitli ihtiyaçların dağıtımını yapan kişilerin de çocuklarla iletişim ve yaklaşım konusunda özenli olmaları gerektiğinin önemine işaret eden Durmuş, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Afet bölgelerinde ve depremden etkilenen çocuklarla kendilerini güvende ve iyi hissettirecek çalışmalar yapmak önemli. Çocuklarla çalışma yapacak kişinin fiziksel ve psikolojik olarak kendisinin hazırbulunuşluğunu ve yetkinliğini gözden geçirmesi oldukça kritik. Bununla birlikte çocuklarla çalışma yapan biri olarak neden orada olduklarına, ne kadar orada kalacaklarına ve yapılacak çalışmalara dair çocuklar bilgilendirilmelidir. Çocukların gönüllü katılımları esas alınmalı, çocuklar herhangi bir şey yapmaya zorlanmamalıdır. En önemli nokta çocuklarla iletişim halindeyken sakin, şefkatli, saygılı ve onları dinlemeye hazır olmak gerekir. Çocuklar adına karar vermemek için 'Ne yapmak istersiniz? Şunu yapalım mı?' gibi sorular sorarak onların onaylarını almaya ve kendilerini ifade etmelerine alan açmaya çalışılmalı. Ani fiziksel temas ve sarılmalardan uzak durup, çocukların bedensel söz hakkına saygı göstermek önemli. Çocuklar kendiliğinden anlatmadıkça kişisel hikayeleri hakkında konuşmaya kesinlikle zorlanmamalı, sorular sorulmamalıdır. Çocukların yapabilirliklerine, güçlü yanlarına odaklanmak önemli. Onları çaresiz, güçsüz hissettirecek her türlü söylem, yaklaşım ve davranıştan uzak durulmalı."
Durmuş, çocukların fotoğraflarının ve kişisel bilgilerinin sosyal medyada paylaşılmaması gerektiğini belirterek, çocukları araçsallaştıran, güçsüz gösteren görüntü ve ifadelerden uzak durularak onların özel yaşamına ve unutulma haklarına saygı duyulması gerektiğini kaydetti.
"Depremi medyadan takip eden çocukların da güvende hissetmesi önemli"
Gözde Durmuş, depreme dair haberleri televizyondan ve sosyal medya kanalları üzerinden takip eden çocukların da güvende hissetmelerinin önemli olduğunu vurgulayarak, "Bakım verenler ve öğretmenler çocukların duygularını, ihtiyaçlarını ifade etmeleri için güvenli alanlar oluşturmalı. Çocukların merak ettiklerine ilişkin doğru bilgilendirme yapmalı. BİLGİ ÇOÇA olarak bu konuda yetişkinleri ve çocukları desteklemek için 10+ Çocuklara Haberler çalışması yapıyoruz. Bu çalışmayla 10 yaş üzeri çocukların kendi gelişim ihtiyaçlarına uygun, güvenilir bilgiye ulaşmalarını sağlamayı hedefledik." ifadelerini kullandı.
Durmuş, deprem öncesi ve sonrasında atılacak her adımda kurumların çıkarını değil, çocukların yararını gözeten, gelişimlerine zarar vermeyen kararlar ve uygulamaların acilen hayata geçmesi gerektiğini ve başta devlet olmak üzere çocuk haklarını korumanın herkesin sorumluluğunda olduğunu belirtti.
