Avrupa Birliği, 2030'a kadar savunma alanında üretim ve yatırımı artırmak amacıyla 150 milyar euroluk kredi içeren SAFE (Avrupa Güvenlik Eylemi) düzenlemesinde mutabakata vardı. Türkiye gibi ülkeler de projelere belirli koşullarla dahil olabilecek.
Avrupa Birliği (AB), güvenlik politikalarını yeniden şekillendiren tarihi bir adım attı. Üye ülkelerin büyükelçileri, AB Komisyonu’nun 19 Mart’ta sunduğu Avrupa Güvenlik Eylemi (SAFE) düzenlemesi üzerinde uzlaşmaya vardı. Toplam 150 milyar euroluk kredi kapasitesiyle hayata geçirilecek SAFE, ortak savunma kapasitesini güçlendirmeyi ve askeri sanayide Avrupa içi üretimi teşvik etmeyi amaçlıyor.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada anlaşmayı, “Daha güçlü ve bağımsız bir Avrupa için önemli bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi.
Yerli Üretime Öncelik, Dışa Bağımlılığa Kısıtlama
SAFE kapsamında sağlanacak fonlardan yararlanmak isteyen ülkeler ve şirketler için bazı stratejik şartlar getirildi. Satın alınacak savunma sistemlerinin en az %65’inin AB üyesi ülkeler veya Avrupa Ekonomik Alanı (AEB) içinde yer alan Norveç, İzlanda, Lihtenştayn ve Ukrayna’dan tedarik edilmesi gerekiyor. Kalan %35’lik kısım için ise AB dışı ülkeler devreye girebilecek.
Türkiye’ye Açılan Kapı: Güvenlik ve Savunma Ortaklığı Şartı
AB Komisyonu Savunma Sözcüsü Thomas Regnier’in açıklamalarına göre, Türkiye gibi AB üyesi olmayan ülkeler, bir savunma projesinin %35’ine kadar katkı sağlayabilecek. Ancak bu katkıyı %35’in üzerine çıkarmak için ilgili ülkenin AB ile Güvenlik ve Savunma Ortaklığı imzalaması ve ardından stratejik ortaklık anlaşması yapması gerekecek.
Bu durum, Türk savunma sanayiinin Avrupa projelerine entegrasyonu açısından yeni bir fırsat penceresi sunarken, aynı zamanda iş birliği şartlarını da net şekilde ortaya koyuyor.
Sıradaki Adım: Bakanlar Konseyi Onayı
Büyükelçiler düzeyinde sağlanan mutabakat, 27 Mayıs'ta Avrupa işlerinden sorumlu bakanların katılacağı AB Konseyi toplantısında resmi olarak onaylanacak. SAFE düzenlemesi, onay sonrası 2030’a kadar sürecek büyük ölçekli savunma yatırımlarının önünü açacak.
STRATEJİK DEĞERLENDİRME
SAFE paketi, küresel güvenlik ortamındaki değişimlerin AB’yi kendi savunma gücünü artırma yönünde nasıl harekete geçirdiğini gözler önüne seriyor. AB, dışa bağımlılığı azaltma hedefiyle kendi üretim gücünü ve stratejik kapasitesini artırırken, Türkiye gibi bölgesel güçlerle yeni iş birliği yolları arıyor. Bu da Türkiye'nin etkin rol alabileceği çok taraflı savunma iş birliklerini gündeme taşıyor.
