ABD’nin, F-35 savaş uçakları konusunda Suudi Arabistan ve Türkiye’nin ardından Katar ile de temaslara başlaması, İsrail’de ciddi endişelere yol açtı. Bölgedeki askeri dengelerin değişebileceği ihtimali, Tel Aviv yönetimi tarafından yakından izleniyor.
Katar’ın F-35 satın alma talebinin yeni olmadığı, Doha yönetiminin yaklaşık beş yıl önce Washington’a resmi başvuruda bulunduğu ancak bu süreçte somut bir ilerleme sağlanamadığı biliniyor. İsrail basınında yer alan son haberlerde ise ABD ile Katar arasında savaş uçakları için yeniden görüşmelerin başladığı öne sürüldü.
İsrailli medya kuruluşu Kanal 12’ye göre, Washington ile Doha arasındaki temaslar Tel Aviv’de “niteliksel askeri üstünlüğün” zedelenebileceği endişesini artırdı. İsrail yönetiminin, Ortadoğu’daki askeri avantajını kaybetmemek adına bu süreci dikkatle takip ettiği ifade ediliyor.
İsrail’den Yeni Sipariş Hazırlığı
Bu gelişmelere karşılık olarak İsrailli savunma yetkililerinin, ABD’den yeni siparişler vermeye hazırlandığı belirtiliyor. Planlanan paketin iki filo savaş uçağı ile gelişmiş mühimmatları kapsadığı, filolarda hem F-35’lerin hem de İsrail’in operasyonel ihtiyaçlarına göre özel olarak yapılandırılmış F-15I savaş uçaklarının yer alacağı aktarılıyor.
Binyamin Netanyahu hükümetinin, uzun vadeli askeri çıkarları güvence altına almak amacıyla Washington’la temaslarını hızlandırması gerektiği değerlendirmesi de İsrail basınında öne çıkan yorumlar arasında yer alıyor.
ABD Kongresi’nin 2008 yılında kabul ettiği bir yasa uyarınca Washington, İsrail’in bölgedeki “niteliksel askeri üstünlüğünü” (QME) korumayı taahhüt ediyor. Bu çerçevede İsrail, hâlihazırda Ortadoğu’da F-35 savaş uçağına sahip olan tek ülke konumunda bulunuyor.
Bölgesel Dengeler Yakından İzleniyor
Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz ay Beyaz Saray’da bir araya gelmişti. Trump, bu görüşmenin ardından Riyad’a F-35 satışına onay verdiklerini açıklamış ve teslim edilecek uçakların İsrail envanterindeki F-35’lerle aynı teknolojiye sahip olacağını belirtmişti. Ancak bazı uluslararası haber ajansları, Suudi Arabistan’a satılacak uçakların daha sınırlı kabiliyetlere sahip olabileceğini öne sürmüştü.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da kısa süre önce yaptığı açıklamada, Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki olumlu ilişkinin, F-35 tedariki konusunda yapıcı görüşmelere zemin hazırladığını ifade etmişti.
Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının ardından, kurucu ortakları arasında yer aldığı F-35 programından 2020 yılında çıkarılmıştı. Buna rağmen son dönemde Ankara-Washington hattında F-35 konusunun yeniden gündeme gelmesi, bölgesel ve küresel düzeyde yakından takip ediliyor.
