Belarus’ta Cumhurbaşkanlığı seçimleri, mevcut Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun görev süresinin Ağustos ayında sona ermesinin ardından, 26 Ocak 2025 tarihinde gerçekleştirilecek. Merkez Seçim Komisyonu'nun açıkladığı verilere göre, toplamda 6 milyon 900 bin 504 kayıtlı seçmen, 5 bin 325 sandıkta oy kullanacak. Ayrıca, ilk kez oy kullanacak olan 88 bin genç seçmen de bu tarihi seçimde söz sahibi olacak. Seçimlere, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye ülkelerden yaklaşık 500 uluslararası gözlemci katılacak.
seçim büyük bir katılımla takip edilecek
Seçimlere Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemci göndermedi. AGİT, Belarus’tan gelen daveti reddederek, seçimlere katılmak için yeterli zamanlarının olmadığını belirtti. Belarus Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Dmitriy Krutoy ise bu durumu, AGİT’in seçimlere ilişkin tavırlarının önceden belirlenmiş bir strateji olduğunu savunarak "Oyun olduğu açık," şeklinde yorumladı. Bunun yanı sıra, seçim sürecini 70 yabancı medya kuruluşundan 331 gazeteci ile 24 yerel medya kuruluşundan 481 gazeteci de takip edecek.
adaylar Oyların yarısından fazlasını almak zorunda
Seçimlerin geçerli sayılabilmesi için, seçmenlerin yarısından fazlasının oylamaya katılması gerekiyor. Eğer hiçbir aday, katılımcıların oylarının yarısından fazlasını alamazsa, en yüksek oy alan iki aday 9 Şubat'tan önce yapılacak ikinci tura kalacak. Ayrıca, seçmenler 21-25 Ocak tarihleri arasında "erken oy verme" işlemi ile sandığa gitmişti.
Lukaşenko adaylıktan vazgeçmiyor
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, 7. kez Cumhurbaşkanlığı için aday oldu. 1994'te Belarus Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı olarak göreve başlayan Lukaşenko, bugüne kadar girdiği 6 seçimden de zaferle çıktı. Bu seçimde de, 71 yaşındaki Lukaşenko'nun, ülkenin liderliğine devam etmesi bekleniyor. Rakipleri arasında Belarus Liberal Demokrat Parti lideri Oleg Gaydukeviç, Cumhuriyetçi Adalet ve Emek Partisi lideri Aleksandr Hijnyak, Belarus Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Sergey Sırankov ve bağımsız aday Anna Kanopatskaya yer alıyor.
batılı ülkeler sonuçları tanımadı
2020’deki seçimler sonrası, Batı ülkeleri Lukaşenko'nun seçim sonuçlarını tanımamış ve ülkeye yaptırımlar uygulamıştı. Yeni seçimlere dair Avrupa Parlamentosu, AB’ye seçim sonuçlarını tanımama ve Minsk’e karşı yaptırımları güçlendirme çağrısında bulundu. Belarus Dışişleri Bakanlığı ise Batı'nın eleştirilerini reddetti.
Rusya ile yakınlaşma süreci
Son yıllarda Batı ile gerginleşen ilişkiler, Belarus'un Rusya ile daha da yakınlaşmasına yol açtı. 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşında, Belarus, Rusya’ya destek vermiş ve iki ülke arasındaki ittifak daha da güçlenmiştir. Belarus’ta 2023 yılında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapılan anlaşma sonucu taktik nükleer silahlar yerleştirilmişti.
Seçimlerin sakin geçmesi bekleniyor
Seçim sürecinde Belarus halkının yaşadığı istikrar ve güvenlik, ülkenin seçimlere duyduğu güveni yansıtırken, seçimlerin sakin geçmesi bekleniyor. Belarus Barış Vakfı Başkanı Maksim Misko, halkın hem maddi hem de manevi açıdan daha iyi şartlarda yaşadığını vurgulayarak, seçimlerin sorunsuz bir şekilde tamamlanacağına inanıyor.
