Demir Kubbe Nedir?
Demir Kubbe (Iron Dome), İsrail tarafından kısa menzilli roket, havan topu ve topçu mühimmatlarına karşı geliştirilen taşınabilir hava savunma sistemidir. Rafael Advanced Defense Systems ile İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi (IAI) iş birliğiyle tasarlanan bu sistem, 2011 yılında aktif olarak hizmete girmiştir.
Sistem Nasıl Çalışır?
Demir Kubbe üç ana bileşenden oluşur:
Tespit ve İzleme Radarı (EL/M-2084): Elta Systems tarafından geliştirilen bu radar, roketleri fırlatma anında algılar ve yörüngelerini izler.
Savaş Yönetimi ve Silah Kontrolü (BMC): mPrest Systems tarafından geliştirilen yazılım, radar verilerini analiz ederek tehdidin hedef olup olmadığını değerlendirir.
Füze Atış Birimi: “Tamir” adlı önleme füzeleriyle, hedefe yaklaşmadan önce tehdidi imha eder. Bu füzeler yüksek manevra yeteneği ve elektro-optik sensörlerle donatılmıştır.
Teknik Özellikleri Nelerdir?
Koruma Menzili: 4 ila 70 kilometre arası
Çalışma Koşulları: Gece-gündüz, yağmur, sis gibi tüm hava şartlarında
Tespit Süresi: Saniyeler içinde tepki
Başarı Oranı: %90’ın üzerinde
Nerede Kullanılıyor?
Demir Kubbe, İsrail genelinde yaklaşık 10 adet batarya ile konuşlandırılmıştır. Sistem, Gazze, Lübnan ve Suriye’den gelen saldırılara karşı şehirleri ve stratejik tesisleri korumak amacıyla aktif olarak kullanılmaktadır. Ayrıca ABD, Azerbaycan ve Romanya gibi ülkeler de bu sistemi edinme yolunda adımlar atmıştır.
Maliyeti Ne Kadar?
Tamir Füzesi: Her biri yaklaşık 40.000 - 100.000 dolar
Bir Batarya: Ortalama 50 milyon dolar
Karşılaştırma: Hamas gibi grupların roketleri 300 - 800 dolar arasında değişmektedir
Bu fark, sistemin sadece tehdit oluşturan hedeflere karşı harekete geçmesini zorunlu kılarak maliyet etkinliğini artırmaktadır.
Aşılabilir mi?
Demir Kubbe yüksek başarı oranına sahip olsa da mutlak bir güvenlik sağlamaz. Özellikle aynı anda çok sayıda roketle yapılan salvo saldırılar sistemi zorlayabilir. Hamas ve Hizbullah gibi grupların bu taktikle bazı saldırıları başarıyla gerçekleştirdiği gözlemlenmiştir.
Bazı uzmanlar, sistemin yüksek maliyetine karşılık etkinliğinin sınırlı olduğu görüşündedir. Ayrıca kamuoyunda, sistemin her zaman tam güvenlik sağlayamadığı ve zaman zaman ciddi hasarlara yol açan saldırıların yaşandığı ifade edilmektedir.
ABD Desteğiyle Gelişim Süreci
İlk etapta İsrail kaynaklarıyla geliştirilen sistem, sonradan ABD’nin yıllık 500 milyon doları bulan savunma yardımlarıyla daha da geliştirildi. Sistem bileşenlerinin büyük bölümü ABD'de üretilmekte, böylece iki ülke arasında savunma sanayi iş birliği de derinleşmektedir.
