İsrail, İran’la Çatışmalar Sürerken Aksa’yı Kapattı
Ortadoğu'da İsrail ile İran arasında süren sıcak çatışmaların gölgesinde Kudüs’te tarihi bir gelişme yaşandı. İsrail, Mescid-i Aksa’yı Cuma sabahı itibarıyla tamamen ibadete kapattı. Sabah namazı kılan cemaat, polis eşliğinde dışarı çıkarıldı ve ardından Aksa'nın tüm kapıları mühürlendi.
Söz konusu uygulama, İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarının hemen ardından devreye sokuldu. Yetkililer kapatmayı “güvenlik” gerekçesiyle açıklasa da Filistinli otoriteler ve İslami Vakıf yetkilileri, bu adımın Mescid-i Aksa’nın statüsünü kalıcı olarak değiştirmeye yönelik bir planın parçası olduğu görüşünde.
Gözyaşlarını Tutamadı
Kudüs İslami Vakıf Konseyi Üyesi Dr. Mustafa Ebu Svey, durumu duygusal ifadelerle aktardı:
“Koruma bile yoktu. Aksa’da tamamen yalnızdım. Hayatımda ilk kez bu kadar yalnız bir Cuma sabahı yaşadım. Gözyaşlarımı tutamadım.”
Ebu Svey, daha önce COVID-19 pandemisi döneminde bile Aksa’ya sınırlı da olsa cemaatin alınabildiğini, ancak şu an yaşananların tarihte eşi benzeri görülmemiş bir ihlal olduğunu vurguladı.
Filistinlilerden Tepki: “Amaç Aksa’yı Bölmek”
Filistinli uzman ve aktivist Fakhri Ebu Diyab, İsrail’in krizi fırsata çevirdiğini belirterek şu iddiayı gündeme taşıdı:
“Asıl hedef, Mescid-i Aksa’yı Müslümanlar ve Yahudiler arasında mekânsal ve zamansal olarak bölmektir.”
Ebu Diyab, Aksa’nın doğu bölümünde yer alan ve “Babürrahme” olarak bilinen alanın fiilen bir Yahudi mabedine dönüştürülmeye çalışıldığını, burada İsrail bayrakları açıldığını ve dini ayinlerin yapıldığını aktardı.
“Yeni Bir Gerçeklik İnşa Ediliyor”
İslami Vakıf’ın uluslararası ilişkiler sorumlusu Avni Bazbaz, bu sürecin planlı şekilde işletildiğini şu sözlerle özetledi:
“Bu süreç yeni başlamadı. Gazze savaşı gölgesinde planın yüzde 99’u sessizce hayata geçirildi. Aksa üzerinde yeni bir gerçeklik inşa ediliyor.”
Bazbaz, İsrail’in bu adımları “geçici güvenlik tedbiri” adı altında uyguladığını, ancak halkı bu duruma alıştırarak statükoyu fiilen dönüştürme çabasında olduğunu kaydetti.
Vakıf Personeline Sınırlı Erişim
Sadece Ürdün’e bağlı İslami Vakıf çalışanlarının sınırlı saatlerde ve sadece belirli alanlara girmesine izin verildiği bildirildi. Vakıf çalışanları içeride hangi alanlara gidebileceklerini bile İsrail polisinin belirlediğini belirterek, “Bu durum, Aksa üzerindeki kontrolün adım adım devredilmesi anlamına geliyor” görüşünü dile getirdi.
“Ağlama Duvarı Açık, Aksa Kapalı” – Çifte Standart İddiası
Filistinli yetkililer, İsrail’in uygulamalarının açık şekilde çifte standart içerdiğini belirtiyor. Ebu Diyab şu sözlerle tepki gösterdi:
“Yahudi ibadetçilerin Ağlama Duvarı’na erişimi serbest. Ama Müslümanlar olarak kendi kutsal mekânımıza giremiyoruz.”
Bazbaz ise uygulamaların gelecekte dijital bir randevu sistemine dönüşebileceğinden endişeli:
“Bu gidişle birkaç yıl içinde Mescid-i Aksa’ya girebilmek için cep telefonundan randevu almamız gerekecek.”
Türkiye ve İslam Dünyasından Tepkiler Yükseliyor
Mescid-i Aksa’nın ibadete kapatılması, başta Türkiye olmak üzere İslam dünyasında geniş yankı uyandırdı. Kutsal mekânın statüsünün zorla değiştirilmesine yönelik her girişim, bölge barışı açısından kabul edilemez bir ihlal olarak değerlendiriliyor.
Ankara’dan diplomatik çevreler, Aksa’ya yönelik her müdahalenin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve 1967 statükosunun korunmasının şart olduğunu vurguladı.
