Peru’nun kuzeyindeki Barranca bölgesinde arkeologlar, yaklaşık 3.500 yıl öncesine tarihlenen Peñico adlı antik bir şehir keşfetti. Uzmanlara göre bu şehir, yalnızca yerleşim alanı değil, aynı zamanda bir ticaret merkeziydi. Pasifik kıyısındaki kültürlerle, And Dağları’nın iç kesimleri ve Amazon havzasındaki topluluklar arasında köprü görevi görmüş olması, Peñico’yu Güney Amerika arkeolojisi açısından kritik hale getiriyor.
Şehirde tapınaklar, yaşam alanları ve tepe yamacına kurulu dairesel yapılar bulundu. Taş ve kerpiç kullanılarak inşa edilen bu yapılar, deniz seviyesinden yaklaşık 600 metre yüksekte yer alıyor. Özellikle bir meydandaki duvar süslemeleri dikkat çekici: Kabartma heykeller ve "pututu" adı verilen deniz kabuğu çalgısının tasvirleri, sosyal ve törensel hayata dair önemli ipuçları sunuyor.
Peñico’nun Tarihi Derinliği ve Caral’la Bağı
Yapılan analizler, Peñico’nun M.Ö. 1800-1500 yılları arasında zirve dönemini yaşadığını gösteriyor. Bu tarih aralığı, Mezopotamya ve Asya’daki ilk büyük medeniyetlerle aynı döneme denk geliyor. Peñico’yu önemli kılan bir başka unsur ise, Amerika kıtasının bilinen en eski uygarlık merkezi olan Caral’a olan yakınlığı.
Caral, 5.000 yıl önce gelişmiş ve izole bir şekilde varlığını sürdürmüş bir medeniyetti. Peñico’nun ise bu uygarlığın çöküşünün ardından ortaya çıkan yeni bir kültürün temsilcisi olduğu düşünülüyor. Arkeolojik kazıların başındaki uzman Ruth Shady, “Bu şehir kıyı, dağ ve orman toplumları arasında alışverişin merkeziydi” diyerek, Peñico’nun bölgesel bir bütünleşme alanı olduğuna dikkat çekiyor. Kültür Bakanlığı’ndan arkeolog Marco Machacuay ise Peñico’yu, Caral kültürünün bir devamı olarak değerlendiriyor.
Peru’nun Arkeolojik Zenginliği
Peru, dünya arkeolojisinde özel bir yere sahip. Machu Picchu, Nazca çizgileri, Caral ve şimdi de Peñico gibi alanlar, ülkenin binlerce yıllık kültürel zenginliğini gözler önüne seriyor. Ancak bu değerli miras zaman zaman saldırıya da uğruyor.
Geçtiğimiz Mayıs ayında, UNESCO tarafından korunan Chan Chan antik kentinin duvarlarından birine siyah sprey boya ile müstehcen bir şekil çizildi. Güvenlik kameraları tarafından kaydedilen olay büyük tepki çekti. Peru Kültür Bakanlığı, saldırıyı “tarihi mirasa yapılmış açık bir hakaret” olarak nitelendirdi. Henüz yakalanamayan saldırganın, yakalanması durumunda 6 yıla kadar hapis cezası alabileceği açıklandı.
Chan Chan, İnkalar’dan önce bölgede hüküm süren Chimu Krallığı’nın başkentiydi. Yaklaşık 30 bin kişilik nüfusuyla, dünyanın en büyük kerpiç şehri olarak kabul edilen kentte tapınaklar, evler ve ambarlar yer alıyor.
Peñico: Güney Amerika’nın Tarih Haritasını Yeniden Çiziyor
Peñico’nun keşfi, yalnızca Peru arkeolojisi için değil, tüm Amerika kıtası tarihinin yeniden yorumlanması açısından da büyük bir adım. Kültürler arası etkileşimlerin izlerini taşıyan şehir, kıta içi ticaret, iletişim ve dini pratikler hakkında yeni sorular ve cevaplar doğuruyor. Arkeolojik çalışmaların ilerlemesiyle birlikte, Peñico’nun sırlarının önümüzdeki yıllarda daha da derinleşmesi bekleniyor.
