Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile telefonla görüştü ve 25 Aralık’ta düşen Azerbaycan Hava Yolları’na ait yolcu uçağıyla ilgili "trajik olay" nedeniyle özür diledi. Olayın Rus hava sahasında gerçekleşmiş olması, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerde gerginliğe yol açmıştı.
Görüşme, Azerbaycan’ın Grozni’ye iniş yapmaya çalışan uçağının Rus hava savunma sistemleri tarafından düşürülmesinin ardından gerçekleşen ilk üst düzey temas olarak kayıtlara geçti.
Azerbaycan Uçağının Düşürülmesi Doğrulandı
Rusya’nın Grozni, Mozdok ve Vladikavkaz şehirlerine yönelik Ukrayna insansız hava araçları saldırılarını püskürtmeye çalıştığı sırada, Azerbaycan’a ait AZAL’a bağlı Embraer 190 tipi yolcu uçağı, Rus hava savunma sistemleri tarafından vurulmuştu. Olayın ardından Kremlin’den yapılan açıklamada, uçağın defalarca Grozni Havalimanı’na inmeye çalıştığı, ancak "yanlışlıkla hedef alındığı" belirtildi.
Açıklamaya göre, olaya ilişkin soruşturma başlatıldı. Rus ve Azerbaycan yetkilileri, kaza yerinde ortak çalışmalar yürütüyor. Azerbaycan Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan iki temsilci, Rusya Federasyonu Soruşturma Komitesi ile koordinasyon halinde olayı araştırıyor.
Trajik Kazada 38 Kişi Hayatını Kaybetti
25 Aralık’ta Bakü-Grozni seferini yapan Embraer 190 tipi uçak, Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düşmüş ve 38 kişi hayatını kaybetmişti. Kazada 29 kişi ise kurtarılmıştı.
Azerbaycan yetkilileri, yaptıkları ilk açıklamalarda, uçağın Rus "Pantsir-S" hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü doğruladı. AZAL ise kazanın "fiziksel ve teknik dış müdahale" nedeniyle gerçekleştiğini belirtmişti.
4 Ülke Rusya’ya Uçuşlarını Durdurdu
Bu olay, uluslararası hava trafiğini de etkiledi. Azerbaycan’ın yanı sıra Türkmenistan, Kazakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden hava yolu şirketleri, Rusya’nın 15 farklı şehrine yapılan uçuşları durdurma kararı aldı.
Azerbaycan Hava Yolları (AZAL), olay sonrası yaptığı açıklamada, uçuş güvenliğini sağlamak için nihai soruşturma tamamlanana kadar Rusya’nın Saratov, Nijni Novgorod ve Vladikavkaz şehirlerine uçuşların askıya alındığını duyurdu. Daha önce ise Mineralnıye Vodı, Soçi, Volgograd, Ufa, Samara, Grozni ve Mahaçkale gibi şehirlere uçuşlar durdurulmuştu.
Türkmenistan Hava Yolları, Kazakistan’a bağlı Qazak Air ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin FlyDubai şirketleri de benzer bir şekilde Rusya uçuşlarını askıya aldı.
Putin’in Özrü ve İlişkilerde Yeni Dönem
Putin, Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde olayın Rus hava sahasında gerçekleşmiş olmasından dolayı derin üzüntü duyduğunu ifade etti. Kremlin’in açıklamasında, "Trajik kazanın sebeplerini araştırmak için tüm gerekli iş birliği sağlanacaktır" ifadelerine yer verildi.
Bu özür, Moskova-Bakü hattındaki tansiyonu düşürmek adına atılmış önemli bir adım olarak görülüyor. Ancak, Azerbaycan’ın uçuş güvenliği konusundaki çekincelerinin devam ettiği ve bu konunun çözülmesinin zaman alacağı belirtiliyor.
Olayın Arkasında Ne Var?
Rusya’nın açıklamalarına göre, kaza sırasında Grozni, Mozdok ve Vladikavkaz şehirleri, Ukrayna insansız hava araçlarının saldırısı altındaydı. Rus hava savunma sistemleri, saldırılara karşı koyarken Azerbaycan yolcu uçağını da yanlışlıkla vurdu.
Bu olay, savaş bölgelerinde sivil uçuşların güvenliğini bir kez daha gündeme getirdi. Uluslararası hava taşımacılığı kuralları, çatışma bölgelerinde sivil uçakların uçmasını yasaklıyor. Ancak bu olay, çatışma bölgelerindeki hava trafiğinin güvenliğinin artırılması gerektiğini bir kez daha ortaya koydu.
Azerbaycan Uçuşlarına Kısıtlama Getirdi
Azerbaycan, kaza sonrası Rusya’ya yapılan uçuşlar konusunda çok daha temkinli bir tavır sergiliyor. AZAL, uçuş güvenliğini sağlamak için Rusya’ya olan uçuşlarının büyük bir kısmını durdurduğunu açıklarken, Azerbaycan halkının kazanın sonuçlarına dair nihai raporu beklediği belirtildi.
