2025 mezunları, pandemiyle başlayan üniversite yıllarının ardından şimdi de alışılmadık derecede çalkantılı bir iş piyasasına adım atıyor. Mezuniyet heyecanını yaşayan gençlerin aklındaki en büyük sorulardan biri: “İş bulmak neden bu kadar zorlaştı?”
Mezuniyet Kutlu Olsun... Ama Sonrası Zor Olabilir
Yeni mezun Nneoma Ngene, “Belki de çocukluk saflığımı geride bırakıyorum ama iş piyasası şu sıralar fazlasıyla karamsar görünüyor,” diyerek pek çok kişinin iç sesi haline geliyor. Ne yazık ki bu yalnızca bir his değil; veriler de aynı tabloyu çiziyor.
Pandemi ile başlayan eğitim hayatı, şimdi yapay zekânın ve ekonomik dalgalanmaların şekillendirdiği bir iş ortamına evrildi. 2008 krizinde de benzer zorluklar yaşanmıştı; ancak bu sefer yapay zeka etkisi oyunun kurallarını daha farklı bir şekilde değiştiriyor.
Sayılar Yalan Söylemiyor
2025'in ilk çeyreğinde New York Federal Rezerv Bankası’ndan gelen veriler, Amerika'da yeni mezunlar arasındaki işsizlik oranının %5,8’e çıktığını gösteriyor. Bu oran ocakta %4,8'di. Genel işsizlik oranı ise %4,2. Aradaki fark, mezunların piyasaya girişinde ciddi bir engel olduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye'deki verilere baktığımızda ise durum biraz daha karamsar görünüyor. Tüik verilerine göre 2025 yılında 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı Şubat ayı itibariyle %15 olarak seyrediyor.
Ayrıca işverenlerin beklentileri de düşmüş durumda. Geçtiğimiz sonbaharda, firmaların mezun alımlarını artırması bekleniyordu. Ancak şirketler yeni mezun işe alım oranları beklendiğinin aksine arttırmıyor ve daha az yeni mezun işe almayı planlıyor.
Zorlukların Başlıca Nedenleri
- Ticari belirsizlikler şirketlerin büyüme iştahını azaltıyor.
- Yapay zekâ, yeni mezunların üstlendiği bilgi sentezi ve raporlama gibi işleri üstlenebiliyor.
Bu gelişmeler, birçok mezun için “Her şeyi doğru yaptım ama neden iş bulamıyorum?” hissiyatını doğuruyor.
Umutsuzluğa Gerek Yok: İş Olanakları Hâlâ Var
Her şey kötü değil. Özellikle bazı sektörler hâlâ aktif olarak işe alım yapıyor:
- Sağlık sektöründe hala yüksek bir istihdam artışı söz konusu.
- Elektronik mühendisliği gibi teknik alanlar, yüksek başlangıç maaşıyla öne çıkıyor.
- Özel eğitim alanında kendinize bir yer bulmanız daha kolay olabilir.
- Yerel yönetimler, mezun işe alımında güçlü kalmayı sürdürüyor.
- Satış, her yıl mezunlar için en popüler alanlardan biri olmayı sürdürüyor.
