Depremlerden etkilenen 11 ildeki imalat sanayii, devletin sağladığı destekler ve bölge insanının azmiyle ayağa kalkarken kapasite kullanım oranı Türkiye ortalamasının üstüne çıktı, yeni teşvik belgeleri ise yeni yatırımlarla buraların üretim üssüne dönüşmesinin Yıkıntılar arasından Türkiye ortalamasının üstüne çıkıldı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan "Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Yeniden İmar ve Gelişme Raporu"ndan derlediği bilgiye göre, afet bölgesindeki çalışmalar geride kalan iki yılda etkisini gösterdi. Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa'da bölgesel kalkınmanın hızlanabilmesi, üretim faaliyetlerinin ve istihdamın artırılması amacıyla çok sayıda proje devreye alındı.
Yeni Teşvik Belgeleri ve İstihdam Olanakları
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Şubat-Aralık 2024 döneminde deprem bölgesinde imalat sanayisi yatırımlarına yönelik 3 bin 74 teşvik belgesi düzenlendi. Bunların sabit yatırım tutarı 320,7 milyar lirayı buluyor. Yatırımların hayata geçirilmesi halinde 108 bin 196 kişiye istihdam sağlanacak. Söz konusu yatırımlarla deprem bölgesinde afetin imalat sanayisinde oluşturduğu yaraların kapatılması, bölgenin bir üretim ve ihracat üssüne dönüştürülmesi hedefleniyor.
Gaziantep Öne Çıkıyor
En yüksek sabit yatırım miktarının Gaziantep'e yapılması planlanıyor. Şehir için 541 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Bunların toplam sabit yatırım tutarı 98 milyar 88 milyon lirayı buluyor. Yatırımlarla kentte 11 bin 401 istihdam sağlanması öngörülüyor. Hatay ise 76 milyar 61 milyon liralık toplam sabit yatırım tutarıyla ikinci sırada geliyor. Depremden büyük hasar gören şehirdeki imalat sanayisi için 230 teşvik belgesi düzenlendi.
KOBİ'ler İçin Destek Programları
KOBİ'lerin ayağa kaldırılmasına yönelik TÜBİTAK destek programları kapsamında deprem bölgesinde bulunan özel sektör firmalarına yönelik açılan çağrılarda 156 proje başvurusu alındı. Projelerden 95'inin 330 milyon lirayla desteklenmesine karar verildi. Türkiye Deprem Sonrası Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Canlanması Projesi kapsamında ise 60 bin 673 işletmeye toplam 20 milyar lira destek ödemesi yapıldı.
İmalat Sanayii ve İstihdam Artışı
Türkiye'de ihracatın yaklaşık yüzde 95'ini imalat sanayii satışları oluşturuyor. Depremlerden etkilenen bölgelerdeki imalat sanayii kapasite kullanım oranı, devlet destekleri ve teşviklerin etkisiyle Türkiye ortalamasının üzerine çıktı. Bölgedeki işletmelerin ve sanayi alanlarının faaliyetlerini sürdürebilmesi için çeşitli kurumlarca destek mekanizmaları devreye alındı.
Toplam Destek Miktarları ve Hedefler
Deprem bölgesindeki iyileşme sürecine yönelik yapılan desteklerle KOBİ'lerin üretimlerini artırması ve bölgenin ihracatında ön plana çıkması hedefleniyor. Küçük sanayi sitelerine ve müşavirlik yatırımlarına yapılan harcamaların yanı sıra KOSGEB ve kalkınma ajansları tarafından sağlanan desteklerle bölgenin ekonomik canlanması ve istihdamın artması amaçlanıyor.
