Amerika Birleşik Devletleri, çelik ithalatı konusundaki sert tutumunu sürdürüyor. Türkiye'nin de içinde bulunduğu 10 ülkenin korozyona dayanıklı çelik ürünlerine uygulanan geçici anti-damping vergisi, ABD Ticaret Bakanlığı’nın aldığı son kararla artık kalıcı hale geldi. Bu gelişme, hem Türkiye ekonomisi hem de ihracatçı firmalar için önemli sonuçlar doğuracak.
ABD Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Türkiye, Avustralya, Brezilya, Kanada, Meksika, Hollanda, Güney Afrika, Tayvan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Vietnam’dan ithal edilen toplam 2,9 milyar dolarlık çelik ürününündampingli fiyatlarla ABD’ye satıldığının tespit edildiği ifade edildi. Bu kapsamda, Türkiye'den yapılan CORE (korozyona dayanıklı çelik) ürünleri ithalatına yönelik %15,18 oranındaki vergi artık geçici değil, kalıcı olacak.
sektörün kalbinde yankı uyandıran karar: inşaat, otomotiv ve beyaz eşya etkilenecek
Korozyona dayanıklı çelik, özellikle inşaat, otomotiv ve beyaz eşya üretiminde kritik bir rol oynuyor. Bu nedenle alınan vergi kararı, sadece üreticileri değil, doğrudan ya da dolaylı yoldan bu sektörlerle bağlantılı birçok firmayı ve ülkeyi etkileyecek. ABD Uluslararası Ticaretten Sorumlu Bakan Yardımcısı William Kimmitt, “Amerikalı üreticilerin adil rekabet koşulları altında çalışması gerektiğini” belirterek alınan kararı savundu.
Ancak süreç henüz nihayete ermiş değil. Şimdi gözler, ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu'nda (ITC). Komisyon, bu ithalatın Amerikan çelik endüstrisine zarar verip vermediğini değerlendirecek. Eğer zarar tespiti yapılırsa, anti-damping ve telafi edici vergi (CVD) uygulamaları resmen yürürlüğe girecek.
damping nedir, anti-damping nasıl işler?
Damping, bir ürünün, ihracatçı ülkenin iç piyasa fiyatının altında bir fiyatla başka bir ülkeye satılması anlamına gelir. Bu satışlar yerli üreticileri zora sokabileceği için, ithalatçı ülkeler anti-damping vergisi uygulayarak iç piyasalarını korumaya çalışır. Bu vergiler, haksız rekabetin önüne geçmek amacıyla uygulanır. CVD (telafi edici vergiler) ise devlet destekli sübvansiyonlarla ucuzlatılmış ürünlere karşı alınan bir önlem olarak bilinir.
hangi türk şirketler muaf tutuldu?
ABD’nin açıkladığı karara göre, Türkiye merkezli bazı firmalar bu vergilerden muaf tutuldu. Borçelik, ArcelorMittal Çelik, Bamesa Çelik ve Bamesa Muradiye Demir Çelik şirketlerine anti-damping vergisi uygulanmayacak. Ancak Yıldız Demir Çelik ve Yıldız Entegre Ağaç Sanayi ve Ticaret gibi diğer birçok firma, yüzde 15,18 oranındaki vergiye tabi olacak.
Bu durum, şirketlerin ihracat planlarını ve ABD pazarındaki konumlarını doğrudan etkileyecek. Vergiden muaf olan şirketlerin rekabet avantajı elde etmesi beklenirken, diğer firmaların maliyet yükü artacak.
trump etkisi yeniden sahnede: vergi duvarları yükseliyor
Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminin başlamasıyla birlikte, ABD’nin ticaret politikaları yeniden sertleşti. Trump, göreve başladığı Ocak 2025’ten bu yana, “ABD'nin uluslararası ticarette adaletsizliğe uğradığını” savunarak birçok ülkeye ek gümrük vergileri getirdi. Bu adım, özellikle Çin ve Türkiye gibi büyük ihracatçılar için risk teşkil ediyor.
Daha önce, Trump döneminde ABD Ticaret Bakanlığı, Türkiye dâhil birçok ülkeden ithal edilen çelik filmaşin ürünlerine %147,6’ya kadar varan oranlarda anti-damping vergisi uygulamıştı. O dönemdeki Ticaret Bakanı Wilbur Ross, "Ürünlerin piyasa değerinin çok altında satılması, kabul edilemez" diyerek bu adımları savunmuştu.
Bu gelişmeler, Trump yönetiminin “Önce Amerika” yaklaşımının bir uzantısı olarak değerlendiriliyor.
ihracatçılar için yeni yol haritası: alternatif pazar arayışı hızlanabilir
Türkiye'nin çelik sektöründeki önemli aktörleri için bu karar, sadece ekonomik değil, aynı zamanda stratejik bir dönüm noktası. ABD pazarı, Türk çelik firmaları için uzun yıllardır önemli bir ihracat kalemi oluşturuyordu. Ancak artan vergi yükü nedeniyle firmaların Avrupa, Orta Doğu ve Asya gibi alternatif pazarlara yönelmesi bekleniyor.
Uzmanlara göre, yeniden yapılanma ve ihracat çeşitlendirmesi, önümüzdeki süreçte şirketlerin en büyük önceliği olacak. Ayrıca, bu durumun Türkiye’nin uluslararası ticaret politikaları açısından da yeni diplomatik adımlar atmasınızorunlu kılabileceği öngörülüyor.
