2024 yılı, Türkiye ekonomisi açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönem oldu. Yüzde 3,2 oranında bir büyüme kaydeden Türkiye, özellikle iç talepteki artışla dikkat çekti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçtiğimiz yılın dördüncü çeyreğini ve 2024 yılını kapsayan dönemin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı ve bu veriler ekonomik görünüme dair önemli ipuçları sundu.
2024 Yılında Ekonomik Büyüme Ne Düzeyde Gerçekleşti?
2024 yılında, Türkiye’nin yıllık gayrisafi yurt içi hasılası zincirlenmiş hacim endeksi ile bir önceki yıla göre yüzde 3,2 oranında artış gösterdi. Cari fiyatlarla GSYH ise 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL seviyesine ulaşarak yüzde 63,5'lik önemli bir artış kaydetti. Kişi başına düşen GSYH, 507 bin 615 TL olarak hesaplandı ve ABD doları cinsinden 15 bin 463 dolara denk geldi.
Sektörel Performans ve Büyüme Nasıl Gerçekleşti?
Ekonomideki büyüme, farklı sektörlerin katkısıyla şekillendi. İnşaat sektörü, 2024’te yüzde 9,3'lük bir artış gösterirken, diğer sektörlerde de önemli büyüme rakamları görüldü. Örneğin, tarım sektörü yüzde 3,9, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri ise yüzde 3,4 oranında büyüdü. Dördüncü çeyrekte ise GSYH, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3 oranında artış gösterdi ve mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle de yüzde 1,7'lik bir artış kaydedildi.
Hanehalkı Tüketimi ve İhracat-İthalat Dengesinde Neler Oldu?
2024 yılında hanehalkı nihai tüketim harcamalarının arttığı gözlemlendi. Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, bir önceki yıla göre yüzde 3,7 artış gösterdi. Hanehalkı harcamalarının GSYH içindeki payı ise yüzde 59,2 olarak belirlendi. Bunun yanı sıra, 2024 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artarken, ithalatın yüzde 4,1 oranında azaldığı görüldü. Ancak, dördüncü çeyrek itibarıyla ihracatında %2,0'lık bir düşüş yaşandı.
İşgücü Ödemeleri ve Gelir Düzenlemeleri Nasıldır?
2024 yılı itibarıyla işgücü ödemelerinde gözle görülür bir artış kaydedildi. İşgücü ödemeleri, bir önceki yıla göre yüzde 90,0 artış gösterirken, net işletme artığı/karma gelir de yüzde 46,5 oranında büyüdü. Dördüncü çeyrek verileri incelendiğinde ise işgücü ödemeleri yüzde 75,4 artarken, net işletme artığı/karma gelirinin de yüzde 35,9 oranında büyüdüğü bilgisi öne çıkıyor. Bu durum, ekonomik büyümenin hem üretim hem de gelir dağılımında etkili olduğunu gösteriyor.
