İlk Kurşunun Gazetecisi Hasan Tahsin Kimdir?
İzmir’de 15 Mayıs 1919’da Yunan işgaline karşı ilk kurşunu atan gazeteci Hasan Tahsin’in gerçek adı Osman Nevres'tir. 1888 yılında Selanik’te doğan Nevres, öğrenimine dönemin yenilikçi okullarından Şemsi Efendi Mektebi’nde başladı. Selanik Feyziye Mektebi’ni bitirdikten sonra, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından burslu olarak Paris Sorbonne Üniversitesi’ne gönderildi. Burada siyasal bilgiler eğitimi aldı.
Genç yaşta İttihat ve Terakki ile tanıştı. Partinin desteğiyle gittiği Avrupa'da Teşkilat-ı Mahsusa'ya katıldı. 1914 yılında Bükreş’te, İngiltere ile Osmanlı'yı birbirine düşürmeye çalışan Buxton kardeşlere suikast girişiminde bulundu. Tutuklandı, 10 yıl hapse mahkûm edildi ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı.
1916’da İstanbul’a dönen Osman Nevres, kendisi gibi hem gazeteci hem de Teşkilat-ı Mahsusa üyesi olan bir arkadaşının anısını yaşatmak için “Hasan Tahsin” adını kullanmaya başladı.
Hasan Tahsin’in gazeteciliği Üniversite eğitimi tamamlamamış olmasına rağmen, gazetecilik kariyeri boyunca kendini geliştirmiş ve tanınmış bir isim haline gelen Hasan Tahsin, savaşın yenilgiyle sona ermesinden sonra İzmir’e yerleşti ve 1918'de İzmir'de Osmanlı Sulh ve Selamet Cemiyetinin sözcülüğünü yapan Hukuk-u Beşer gazetesini yayımlamaya başladı.
Gazetedeki yazılarında Vatanperver Hasan Tahsin lakabını kullandı. Tahsin, yazdığı yazılarla Türkiye'de kadın haklarının savunuculuğunu yapan ilk isimlerden biridir. Çalışanların haklarının korunması ve emekten yana bir gazetecilik yaptı.
İzmir’de Yunan’a ilk kurşun!
İzmir’e döndüğünde gazetecilik faaliyetlerine başladı. “Hukuk-u Beşer” adlı gazeteyi çıkardı. Yazılarında kadın haklarını, eşitliği ve milli bağımsızlığı savundu. O dönem için cesur ve ilerici bir kalemdi. Ancak Hasan Tahsin’in mücadelesi yalnızca kelimelerle sınırlı kalmadı.
15 Mayıs 1919 sabahı, Yunan kuvvetleri İzmir'e çıkarma yaptığında, Konak Meydanı’nda tek başına işgal askerlerine karşı koydu. Elindeki tabancayla ilk kurşunu sıktı. “Olamaz, olamaz! Böyle elini kolunu sallayarak giremezler!” diyerek Türk milletinin bağımsızlık ruhunu yaktı. Tüm mermilerini kullandıktan sonra, süngülerle şehit edildi. Sadece 31 yaşındaydı. O kurşun, sadece Yunan askerlerine değil; teslimiyete, işgale ve emperyalizme karşı atılmıştı.
Unutulan Kahramandan “Anıt Adam”a
Hasan Tahsin'in attığı ilk kurşun, Anadolu'da Aydın, Denizli ve Balıkesir gibi birçok bölgede direniş kıvılcımlarına dönüştü. Ancak ne acıdır ki, uzun süre unutuldu. Ta ki 1970’li yıllara kadar. İzmir Gazeteciler Cemiyeti, 1971’de onun hatırasını yaşatmak için harekete geçti. 1974 yılında Konak Meydanı’na “İlk Kurşun Anıtı” dikildi.
Şehit Gazeteciye Saygı: Hasan Tahsin Gazetecilik Yarışması
1972 yılından itibaren İzmir Gazeteciler Cemiyeti tarafından düzenlenen Şehit Gazeteci Hasan Tahsin Gazetecilik ve Gazetecilik Teşvik Yarışması, Türkiye basınında prestijli bir yere sahiptir. Her yıl, bu yarışma vesilesiyle Hasan Tahsin’in hem gazetecilikteki kararlılığı hem de bağımsızlık mücadelesindeki rolü anılmaktadır.
