Bir Çaycının Oğlundan Dünya Liderliğine
Hindistan’ın siyasi tarihinde derin izler bırakan Narendra Modi, 17 Eylül 1950’de Gujarat eyaletinin Vadnagar kasabasında dünyaya geldi. Altı çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olan Modi’nin çocukluğu ekonomik zorluklar içinde geçti. Babası Damodardas Mulchand Modi, tren istasyonunda çay satarak ailesini geçindiriyordu. Genç Modi de bu tezgâhta babasına yardım ederek büyüdü.
Modi, eğitimine Vadnagar’daki bir devlet okulunda başladı ve daha sonra Delhi Üniversitesi’nde siyaset bilimi eğitimi aldı. Ardından Gujarat Üniversitesi'nde yüksek lisans yaptı. Genç yaşlarda Hindu milliyetçisi Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) ile tanıştı ve burada ideolojik temellerini attı.
Siyasi Hayatının Başlangıcı ve BJP partisi
Modi’nin siyasi sahnedeki ilk adımları 1975 yılında ilan edilen olağanüstü hal sırasında başladı. Gujarat’taki muhalefet hareketini koordine eden “Gujarat Lok Sangharsh Samiti”de genel sekreter olarak aktif rol aldı. 1985'te RSS'nin yönlendirmesiyle Bharatiya Janata Partisi’ne (BJP) katıldı.
Modi'nin partideki yükselişi hızlı oldu. 1995 yılında BJP'nin ulusal sekreteri, 2001 yılında ise Gujarat Başbakanı olarak atandı. Aynı yıl görevine başlayan Modi, 2014 yılına kadar Gujarat eyaletinin liderliğini yürüttü ve burada geliştirdiği ekonomik politikalarla dikkat çekti.
2014 Seçimleriyle Başbakanlığa Gelişi
Modi, 2014 Hindistan genel seçimlerinde BJP’nin başbakan adayı olarak girdiği seçimden %31 oy oranı ile zaferle çıktı. Bu, Hindistan tarihinde bir partinin tek başına parlamentoda çoğunluğu sağlaması açısından önemli bir dönüm noktasıydı. Rakibi Rahul Gandhi ise %19.3 oy aldı. Modi, 2019’da yeniden seçildi ve 2024 seçimlerinde parlamentodaki çoğunluğu kaybetmesine rağmen koalisyon hükümeti kurarak görevini sürdürdü.
Ekonomi Politikaları: Özelleştirme ve Yatırım Odaklı Model
Modi yönetimi, liberal ekonomi politikaları benimseyerek Hindistan’ı küresel üretim üssü haline getirmeyi hedefledi. “Make in India” ve “Dijital Hindistan” kampanyalarıyla ülkeye doğrudan yabancı yatırımları çekmeyi amaçladı. Savunma, ulaşım ve telekom gibi stratejik sektörlerde yabancı yatırımın önü açıldı.
Ancak eleştirmenlere göre bu süreçte yoksullara yönelik fonlar azaltıldı ve devletin sağlık harcamaları düşürüldü. 2015 yılında başlatılan Yeni Sağlık Politikası (NHP), özel sağlık sektörünü güçlendirirken kamu sağlık harcamalarını kıstı.
Askeri ve Jeopolitik Yaklaşımı
Modi dönemi, Hindistan’ın askeri harcamalarında ciddi artışların yaşandığı bir dönem oldu. 2021’de Rusya ile askeri-teknik iş birliği anlaşması imzalayarak S-400 savunma sistemlerini satın aldı. Ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşı tarafsız bir tutum sergiledi.
Modi’nin Pakistan’a karşı tutumu sert oldu. Son olarak 6 Mayıs 2025’te Hindistan, Azad Keşmir bölgesine füze saldırıları düzenledi. Saldırıların gerekçesi olarak Keşmir’de turistlere yapılan terör saldırısı gösterildi. Ancak sivil alanların hedef alınması uluslararası toplumda tepkiyle karşılandı.
ABD ile Güçlenen İlişkiler
Modi, dış politikada Hindistan’ın küresel itibarını artırmak için birçok girişimde bulundu. ABD ile ilişkiler, Modi döneminde oldukça sıcak seyretti. Dönemin ABD başkanları Barack Obama ve Donald Trump ile olumlu diyaloglar kurdu. Hindistan, BRICS ve QUAD gibi uluslararası platformlarda da aktif rol aldı.
Orta Doğu’da ise İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile ekonomik ve diplomatik ilişkileri geliştirme yönünde adımlar attı.
Tartışmalı Kararları
Modi’nin liderliğinde alınan bazı kararlar ülke içinde ve dışında tartışmalara neden oldu:
2016’daki ani para değişimi kararı, ekonomide kaosa yol açtı.
2019’da Cammu ve Keşmir’in özel statüsünün kaldırılması, bölgesel gerginlikleri artırdı.
Hindu milliyetçiliği temelli “Hindutva” ideolojisi, özellikle Müslüman azınlık üzerinde baskı unsuru oluşturduğu gerekçesiyle eleştirildi.
Uluslararası insan hakları kuruluşları, Modi hükümetinin basın özgürlüğü ve ifade hürriyeti gibi konularda demokratik normları zayıflattığını öne sürdü.
evli mi?
Narendra Modi, 1968 yılında Jashodaben Chimanlal Modi ile evlendi. Ancak çift kısa süre içinde ayrıldı. Modi, 2014 seçimlerine kadar evli olduğunu kamuoyundan gizli tutmuş, ilk kez o yıl resmi belgelerde “evli” olduğunu beyan etmiştir. Jashodaben, emekli bir öğretmen olarak Gujarat’ta mütevazı bir yaşam sürmektedir.
İdeolojisi Nedir?
Narendra Modi'nin siyasi ideolojisi, Hindistan'ı Hindu kimliği ekseninde yeniden şekillendirmeyi amaçlayan Hindutva düşüncesine dayanmaktadır. Bu ideoloji, Hindistan'ın laik ve çok kültürlü yapısından uzaklaşarak, Hindu çoğunluğun önceliklerini merkeze alan bir ulus inşasını hedefler.
Anadolu Ajansı
Hindutva Nedir?
Hindutva terimi, ilk kez 1923'te Vinayak Damodar Savarkar tarafından "Hindutva: Kim Hindu’dur?" adlı eserinde kullanılmıştır. Savarkar, Hindistan'ı bir Hindu ulusu olarak tanımlamış ve bu görüş, Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) gibi örgütler aracılığıyla yayılmıştır. Hindutva, Hindu kimliğini yüceltme ve Hindistan'ı bir Hindu siyasi varlığı olarak yeniden şekillendirme arzusunu ifade eder.
1948'den Günümüze Türkiye ile Diplomatik İlişkiler
Hindistan ile Türkiye arasındaki resmi diplomatik ilişkiler, 1948 yılında kurulmuştur. İki ülke, farklı coğrafyalarda yer alsalar da tarihsel ve kültürel açıdan birçok ortak değeri paylaşmakta ve genel olarak dostane ve yapıcı bir diplomatik çizgi izlemektedir.
Günümüzde Hindistan ve Türkiye, G20 üyesi ülkeler olarak küresel meselelerde aynı platformlarda yer almakta; iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma ve ekonomik iş birlikleri gibi alanlarda diyaloğu sürdürmektedir.
G20 Zirvesi’nde Erdoğan ve Modi Buluşması
2023 yılında Hindistan’ın ev sahipliğinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi, iki ülke ilişkileri açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi, zirve kapsamında bir araya gelerek ticari ilişkilerin geliştirilmesini ve mevcut iş birliklerinin derinleştirilmesini görüştüler.
Bu görüşmede özellikle iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılması, karşılıklı yatırım fırsatlarının desteklenmesi ve enerji, savunma, teknoloji gibi alanlarda iş birliği vurgusu öne çıkmıştır. G20 çerçevesindeki bu diyalog, Türkiye-Hindistan ilişkilerinin yalnızca diplomatik değil, ekonomik düzlemde de daha güçlü bir temele oturtulduğunun göstergesidir.
Operation Dost
2023 yılı Şubat ayında Türkiye’de yaşanan yıkıcı depremlerin ardından Hindistan, “Operation Dost” (Dostluk Operasyonu) adını verdiği insani yardım operasyonunu başlattı. Bu kapsamda Hindistan, Türkiye’ye:
Arama-kurtarma ekipleri
Tıbbi personel ve ekipman
Yardım malzemeleri göndermiştir.
Hint Hükümeti’nin bu hızlı ve kapsamlı yardımı, iki ülke arasındaki dostluğun somut bir göstergesi olarak uluslararası kamuoyunda büyük takdir topladı. Yardım ekipleri, Hatay ve Adıyaman gibi depremden yoğun şekilde etkilenen bölgelerde aktif görev aldı.
