Zihinsel Çürümenin Dijital Yüzü
İnternette geçirilen saatler, çoğu zaman dinlenme ya da eğlence gibi görünse de uzmanlar bu durumun ciddi zihinsel sonuçlar doğurabileceğini söylüyor. “Beyin çürümesi” terimi, düşük kaliteli içeriklerin uzun süreli tüketimi sonucu ortaya çıkan dikkat eksikliği, zihinsel bulanıklık ve üretkenlik düşüşünü ifade ediyor. Oxford Üniversitesi’nin 37 binden fazla katılımcıyla yaptığı oylama sonucu 2024 yılının kelimesi seçilen bu kavram, son bir yılda kullanım oranını yüzde 300'den fazla artırdı. Bu da dijital tüketimin geldiği noktayı açıkça gösteriyor.
Sosyal Medya, Odak Kaybı ve Psikolojik Etkiler
Oxford Sözlüğü’ne göre “beyin çürümesi”, beynin ardı ardına düşük seviyeli içeriklere maruz kalmasıyla yaşadığı zihinsel yorgunluğu ve duygusal tükenmişliği temsil ediyor. Özellikle sosyal medya uygulamalarındaki hızlı geçişli içerikler, beynin karar verme merkezini uyararak kullanıcıda bağımlılığa benzer bir etki yaratıyor. Bu durum, zamanla kişinin anlamlı işlere odaklanmasını zorlaştırıyor, derin düşünmeyi engelliyor ve hatta gençlerde depresyon gibi ciddi ruhsal sorunlara yol açabiliyor. Sosyal medyanın bilgiye erişimi kolaylaştıracağı düşünülürken, aksine bireyleri yüzeysel düşünceye itip tek tipleştirdiği görülüyor.
Derin Etkileri
“Beyin çürümesi” aslında yeni bir keşif değil. Amerikalı düşünür Henry David Thoreau, 1854’te yayımladığı Walden adlı eserinde, insanların yüzeysel düşünceye yönelmesini zihinsel çöküşün bir göstergesi olarak yorumlamıştı. İngiltere’nin o dönemde uğraştığı patates çürümesine gönderme yaparak, çok daha tehlikeli olan “zihin çürümesine” neden kimsenin dikkat etmediğini sorgulamıştı. Bugün baktığımızda ise sadece zihinsel değil; duygusal, ahlaki ve insani boyutlarımızda da bir tür çürümeyle karşı karşıyayız. Dijital dünyanın sunduğu sürekli uyarana maruz kalma hali, sadece beynimizi değil, derinlikli düşünme yetimizi, vicdanlarımızı ve hatta ruhsal bütünlüğümüzü de yavaş yavaş aşındırıyor.
