Muhammed Bakıri Kimdir?
Muhammed Hüseyin Bakıri, İranlı asker, istihbarat uzmanı ve İran İslam Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanıdır. İran’daki en yüksek askeri makam olan bu görevde 28 Haziran 2016 tarihinden itibaren bulunuyordu. Bakıri, İran’ın bölgesel askeri stratejilerinde, istihbarat operasyonlarında ve dış politikadaki askeri reflekslerinde kilit rol oynayan bir isimdi.
Muhammed Bakıri Kaç Yaşındaydı?
1959 yılında doğan Muhammed Bakıri, 2025 yılında gerçekleşen saldırıda 66 yaşında hayatını kaybetti. Genç yaşlardan itibaren İran Silahlı Kuvvetleri'ne katılan Bakıri, özellikle İran-Irak Savaşı döneminde istihbarat alanındaki çalışmalarıyla ön plana çıktı.
Muhammed Bakıri Aslen Nereli?
Muhammed Bakıri, İran doğumlu olup, İran Azerilerindendir. Türk kökenli olduğu belirtilen Bakıri, Farsça'nın yanı sıra Türkçeye de hâkimdi. Bu yönüyle İran'daki Türk nüfusu içinde tanınan bir figürdü.
Muhammed Bakıri'nin Mezhebi Nedir?
İran’ın devlet politikası gereği üst düzey askeri ve siyasi makamlar genellikle Şii-İmamiyye mezhebine mensuptur. Muhammed Bakıri de İran İslam Cumhuriyeti'nin temel mezhebi olan Caferîlik (On İki İmam Şiiliği) inancına bağlıdır. Bu mezhepsel kimlik, İran’ın iç ve dış siyasetinde önemli bir etkendir.
Hangi Görevlerde Bulundu?
İran Devrim Muhafızları kökenlidir.
İran-Irak Savaşı’nda askeri istihbarat birimlerinde görev aldı.
İran Yüksek Ulusal Savunma Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı.
Siyasi coğrafya alanında doktorası bulunan ender askeri yetkililerdendi.
2016’da, Ali Hamaney tarafından Hasan Firuzabadi'nin yerine Genelkurmay Başkanlığına atandı.
Muhammed Bakıri Neden Öldü?
İsrail’in 13 Haziran 2025 sabahı düzenlediği “Yükselen Aslan” hava operasyonunda, Tahran ve çevresindeki askeri hedefler bombalandı. Operasyonda:
Muhammed Bakıri
Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami
Nükleer bilimciler Muhammed Mehdi Tehrançi ve Feridun Abbasi
hayatını kaybetti. 200’den fazla savaş uçağıyla düzenlenen saldırı, İran’ın üst düzey askeri ve bilimsel isimlerini hedef aldı. Bakıri’nin ölümü, İran askeri sisteminde ciddi bir boşluk oluşturdu.
Stratejik Rolü ve Uluslararası Yansımalar
Muhammed Bakıri, özellikle 2020 sonrası İran’ın dış askeri operasyonlarında ve İsrail'e karşı düzenlenen füze ve İHA saldırılarında aktif rol oynadı. ABD ve Avrupa Birliği tarafından yaptırım listelerine alınan bir isimdi. İran’ın “direniş cephesi” doktrininde teorik altyapıyı kuranlardan biri olarak kabul ediliyordu.
Aile Geçmişi
Bakıri’nin ağabeyi Hasan Bakıri, İran-Irak Savaşı'nda komutanlık yapmış ve savaş sırasında hayatını kaybetmiştir. Bu durum, Muhammed Bakıri’nin askeri kariyerinde derin bir etki yaratmıştır.
İran'dan İlk Açıklama Geldi
İran Dini Lideri Ali Hamaney, saldırının ardından yaptığı açıklamada, “Bu şehitlerin kanı yerde kalmayacak. Misilleme kaçınılmazdır,” ifadelerini kullandı. İran’ın kısa sürede karşılık vereceği ve stratejik planlamaların hızlandığı belirtiliyor.
