Türkiye'nin yaban hayatı zenginliklerinden biri olan boz ayılarla ilgili dikkat çekici veriler ortaya çıktı. Ülke genelindeki ayı popülasyonunun dağılımı ve yoğunluğu merak konusu olurken, yapılan araştırmalar bazı bölgelerin ve illerin bu heybetli canlılara daha fazla ev sahipliği yaptığını gösteriyor. Peki, Türkiye'de tahmini olarak kaç boz ayı yaşıyor? Ayıların en yoğun olduğu bölgeler nereler? Ve en önemlisi, "ayıların başkenti" olarak anılabilecek o il hangisi? İşte il il ayı varlığına dair son bilgiler ve uzmanların dikkat çeken değerlendirmeleri...
Türkiye'de kaç ayı var?
Yapılan son araştırmalar ve uzman tahminlerine göre, Türkiye genelinde yaşayan boz ayı (Ursus arctos) popülasyonunun 3.000 ila 5.000 birey arasında olduğu düşünülüyor. Doğa Derneği'nin 2023 yılı verileri ise bu sayıyı 3.400-4.000 bandına yerleştiriyor. Bu rakamlar, boz ayıların ülkemizdeki varlığının ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Ayıların en sevdiği bölgeler nereler?
Boz ayılar Türkiye'de dört ana coğrafi bölgede varlık gösteriyor: Karadeniz Bölgesi (Batı, Orta ve Doğu Karadeniz), Doğu Anadolu Bölgesi, Akdeniz Bölgesi'ndeki Toroslar ve İç Ege Dağları. Ancak popülasyon yoğunluğu her yerde aynı değil. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yapılan bilimsel çalışmalar, bu bölgedeki ayı popülasyonunun dünya ortalamasının bile üzerinde olduğunu ortaya koyuyor. Öyle ki, Kafkasya'da bin kilometrekarede ortalama 50 ayı yaşarken, Doğu Karadeniz'de bu sayının daha yüksek olduğu belirtiliyor.
En çok ayı hangi ilimizde?
Araştırmalar ve envanter çalışmaları incelendiğinde, bir ilimiz ayı popülasyonu konusunda diğerlerinden sıyrılıyor. Artvin, Türkiye'de ayıların en yoğun olarak yaşadığı illerin başında geliyor. Özellikle Şavşat gibi ilçelerinde yapılan sayımlar, bölgedeki yüksek ayı varlığını kanıtlar nitelikte. Artvin'in yanı sıra, Karadeniz Bölgesi'nde Rize, Trabzon ve Giresun da önemli ayı popülasyonlarına ev sahipliği yapıyor. Hatta bu dört ilde yapılan son yaban hayatı envanter çalışmasında, ayı sayılarında önceki yıllara göre yaklaşık %10'luk bir artış gözlendiği rapor edilmiş.
İşte il il ayı varlığı
- Karadeniz'in Diğer Ayı Dostu İlleri: Ordu, Gümüşhane, Amasya, Kastamonu, Sinop, Tokat, Zonguldak ve Samsun'da da ayı varlığı tespit edilmiş durumda.
- Doğu Anadolu'da Ayı Gerçeği: Kars (Türkiye'nin en büyük boz ayısının burada kaydedildiği belirtiliyor!), Erzurum, Tunceli, Bingöl, Bitlis, Siirt, Diyarbakır ve Şırnak da boz ayıların yaşam alanları arasında yer alıyor. Bölgedeki popülasyonun bazı yerlerde dünya ortalamasının üzerinde olduğu ifade ediliyor.
- Akdeniz'in Torosları'nda Ayı İzleri: Antalya ve Mersin illerini kapsayan Toros Dağları'nda da ayı varlığı biliniyor. Konya'da da Toroslar ve çevresindeki ormanlık alanlarda nadiren de olsa ayılar görüntüleniyor. Ancak güneye doğru inildikçe ayı popülasyonunun azaldığı belirtiliyor.
- İç Ege'de Nadir de Olsa Karşımıza Çıkıyorlar: Manisa, özellikle Kütahya ve Balıkesir'in güneyindeki uygun yaşam alanlarının devamı niteliğinde olduğu için ayı varlığının tespit edildiği illerimizden.
Ayı popülasyonu artıyor mu?
Evet, özellikle Karadeniz Bölgesi'nde ayı popülasyonunda son yıllarda ciddi bir artış gözlemlendiği uzmanlar tarafından dile getiriliyor. Uzun yıllardır ayı popülasyonun envanter çalışması yapılmadığı için, ayı varlığına dair net rakamlar verilemiyor.
