Dicle- Fırat havzasından beslenen Fırat Nehri üzerindeki Atatürk, Karakaya, Birecik ve Karkamış barajları, enerji üretimi ve tarımsal sulamayla ülke ve yöre ekonomisine önemli katkı sunuyor.
Bunlar arasında yer alan ve hizmete girdiği 27 Ağustos 1974'te Türkiye'nin en büyük barajı olan Keban HES, o tarihten bu yana yaklaşık 270 milyar kilovatsaat enerji üretimi gerçekleştirdi.
Uzunluğu 125 kilometre
675 kilometrekare büyüklüğündeki Keban Baraj Gölü, Atatürk Barajı Gölü'nden sonra Türkiye'nin en büyük yapay gölü olma niteliğini koruyor. Doğal göllerle bir arada sıralandığında Van, Tuz ve Atatürk Baraj Gölü'nün ardından 4. sırada yer alan Keban Baraj Gölü'nün, Murat Nehri vadisi boyunca uzunluğu 125 kilometreye ulaşıyor.
Enerji açısından Türkiye'nin ilk dev yatırımlarından olan ve 1965 yılında yapımına başlanan Keban HES'in 1974 yılında ilk 4 büyük tribünü, 1981 yılında da diğer 4 türbini devreye girdi.
Toplam kurulu gücü 1330 megavat olan barajın halihazırda yıllık elektrik üretimi yaklaşık 6 milyar kilovatsaati buluyor.
Keban Barajı, 1 milyon 824 bin konutun ihtiyacını tek başına karşılayan elektrik üretimiyle ülke ekonomisine yaklaşık 27 milyar dolar katkı sağlıyor.
Türk mühendisliğinin ortaya koyduğu ilk dev baraj
Kurulduğunda Türkiye'de üretilen elektriğin yüzde 20'sini tek başına karşılayan Keban Barajı, 1950'lerde Hirfanlı ve Sarıyar barajlarıyla büyük baraj inşaatı tecrübesini kazanmış Türk mühendisliğinin ortaya koyduğu ilk dev tesis oldu.
Baraj bir yandan elektrik enerjisi üretirken bir yandan da göl çevresinde oluşan mesire alanlarıyla bölgede sosyal hayata katkıda bulundu, sağladığı balık avcılığı imkanıyla alternatif bir gelir imkanı sundu. Baraj, günümüzde enerji üretiminin yanı sıra kültürel ve turizme katkısı, tarımda sulama ve son yıllarda ortaya çıkan balık üretimiyle de ekonomiye önemli katma değer sağlamaya devam ediyor.
Yapım aşaması resimlerle kayıt altına alındı
Bu arada, Devlet Su İşleri (DSİ), söz konusu baraj inşaatının 1966-1974 yılları arasında yapım çalışmalarını fotoğraflarla kayıt altına aldı.
Fotoğraflarda inşaattaki büyük iş makinelerinin o zaman Elazığ il merkezinde faytonların yanından geçişi, Elazığlıların iş makinelerini ilgiyle izleyişi, yapımı için kurulan beton santrali, sondaj ve patlatma çalışmalarıyla yıkılan eski Fırat Köprüsü de yer alıyor.
Resimlerde ayrıca barajın tamamlanmasının ardından oluşan gölde o dönem baraj inşaatında çalışan yabancı işçilerin su sporları faaliyetleri de bulunurken, baraj inşaatında hayatını kaybeden işçilerin hatıraları, isimlerinin yazılı olduğu bent duvarı üstünde yapılan anıtla yaşatılıyor.
