24 Ocak'ta Trendyol Express kuryelerinin şirketin yüzde 11 oranındaki ücret zammını protesto etmesiyle başlayan eylemler kısa süre sonra Migros Depo, HepsiJet, Scotty, Aras Kargo, Sürat Kargo, Yurtiçi Kargo, Yemeksepeti ve Banabi firmalarına sıçradı. Enflasyonun ve yapılan zamların altında ezilmek istemediklerini söyleyen işçiler, pandemiyle birlikte e-ticaret hacmi daha da büyüyen şirketlerden haklarını istiyor. 5.500 TL net ücret ve esnaf kurye modelinin kaldırılmasını isteyen Yemeksepeti ve Banabi çalışanları, yönetime ‘’Bizi sefalet zammına mahkum etmeyin’’ diye sesleniyor. Ağır çalışma koşulları ve esnaf kurye modeli altında kendilerine ‘hırsızlık modeli’nin dayatıldığını savunan işçiler bu sistemden vazgeçilmesini ve işçilerin yıpratılmamasını talep ediyor. Yemeksepeti ve Banabi çalışanları her ne kadar asgari ücret artmış gibi görünse de elektrik, gıda, doğalgaz gibi temel ihtiyaçlara yapılan zamlarla ayakta kalmalarının zor olduğunu anlatıyor.
Migros eylemleri ses getirdi
2 Şubat'ta Migros Esenyurt deposunda 400 kadar işçi, saat ücretine net 4 TL zam, prim ödemelerinin yasal güvenceye alınması ve işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri gibi taleplerle greve gitti. Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası (DGD-SEN) tarafından yapılan açıklamaya göre firma tarafından ortalama yüzde 8 yapıldı. Migros Avrupa Dağıtım Merkezi’ni işleten taşeron firma Us Grup ise yüzde 8 zam oranının doğru olmadığını belirterek, ortalama zam oranının yüzde 39 olduğunu duyurdu ve açıklamada şu ifadelere yer verdi: ''Migros Avrupa Dağıtım Merkezi’nde yıllık yüzde 8 olduğu iddia edilen ücret artışı tamamen yanlış ve spekülasyona yöneliktir. Söz konusu işyerinde toplam çalışanların içinde sadece yüzde 15’i asgari ücretli olup geri kalan tüm çalışanların ücreti asgari ücretin üzerindedir. Çalışanların 2021 yılı brüt ücretlerine, minimum 2022 asgari ücret seviyesinde olmak üzere, ortalamada yüzde 39 artış gerçekleşmiş, prim gelirleri ile beraber tüm çalışanların toplam brüt gelirleri ortalama yüzde 54 artmıştır. Tesiste çalışan tüm çalışanlarımızın ayrıca yasal ve sosyal hakları verilmektedir.'' Fakat, Migros'un Esenyurt'taki deposunda maaşların iyileştirilmesi ve primlerin düzenli hale getirilmesi talebiyle iş bırakan DGD-Sen üyesi 257 işçinin işine son verildi. İşten çıkarılanlar birlikte 400 işçinin bir sonraki eylem yeriyse Migros’un sahibi Tuncay Özilhan’ın İstanbul Beykoz’daki evinin önü oldu. Seslerini duyurmak isteyen işçilerle polis arasında arbede yaşandı ve çok sayıda işçi ters kelepçe takılarak gözaltına alındı. Migros depo işçilerinin eylemi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın da gündemine girdi. Bakanlık, Migros çalışanlarının şikayeti üzerinde soruşturma başlatıldığını duyurmuştu. Soruşturmayı sosyal medya hesabından duyuran Bakan Vedat Bilgin, “Migros çalışanı işçilerin şikayetleri ile ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak soruşturma başlattık. Hiçbir işçimizin, emekçimizin mağdur edilmesine göz yummayacağız” ifadelerini kullandı.
Uzlaşma sağlandı
Günlerdir grevde olan Migros işçilerine iyi haber ise hafta sonu geldi. Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası (DGD-SEN) Migros'ta işçilerle işveren arasında anlaşma sağlandığını duyurdu. DGD-SEN açıklamasında; şirket ile anlaşma sağlandığını, işten çıkarılan işçilerin geri alınacağını ve maaşlarında artışa gidileceğini belirtti. Migros ise sosyal medyadan yaptığı açıklamada; "Esenyurt Dağıtım Merkezi'nin çalışanları, yakın diyaloğumuzla işinin başına dönme kararı almıştır. Bu süreçte duyarlı yaklaşım gösteren herkese teşekkür ederiz" ifadelerine yer verdi.
Medya sektöründe de grev vardı
Depo işçileri ve kuryelerin yanı sıra bir grev de basın sektöründe gerçekleşti. Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), BBC İstanbul çalışanlarının 9 Ağustos'tan itibaren yürüttükleri toplu iş sözleşmesinde anlaşma sağlanamaması üzerine 14 Ocak'ta greve başladığını açıkladı. 14 gün süren grevin ardından TGS, imzalanan yeni toplu iş sözleşmesiyle, ücretlerde yıllık yüzde 32 oranında artış, özel sağlık sigortasının aileleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi, günlük brüt 60 TL değerinde öğle yemeği desteği ve yıllık brüt 1200 TL karşılığı gözlük yardımı kazanımlarını elde ettiğini açıkladı. BBC grevi de aslında medya sektöründe 13 yıl sonra bir ilkti. Son medya çalışanları grevi 2009’da Sabah ve ATV grubunda görev yapan gazeteciler tarafından gerçekleştirilmişti. Çin, Kanada, ABD, İspanya, İngiltere, Türkiye ve Arjantin’de düşük ücretler ile güvencesiz çalışma koşullarına karşı kurye işçilerinin başlattıkları eylemler dalga dalga büyüyor.
ANIL BODUÇ
