Dr. Öcal Necmioğlu Kimdir?
Türkiye’de tsunami araştırmaları ve deprem erken uyarı sistemleri alanındaki öncü bilim insanlarından biri olarak kabul edilen Dr. Öcal Necmioğlu, 1974 doğumludur ve 51 yaşındadır. İstanbul Cağaloğlu Anadolu Lisesi’nden 1992 yılında mezun olduktan sonra AFS değişim programı kapsamında Belçika’da eğitim gördü. Jeofizik mühendisliği alanındaki akademik yolculuğunu 1997’de İstanbul Teknik Üniversitesi’ni dereceyle bitirerek taçlandırdı. Ardından petrol arama ve sismik araştırmalar üzerine uluslararası şirketlerde önemli görevler üstlendi.
2001 yılından itibaren Avusturya’da Birleşmiş Milletler’e bağlı Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Antlaşması Örgütü’nde sismik ve hidroakustik analist olarak çalışması, onun bilimsel kariyerinde kritik bir dönüm noktası oldu. Deprem gözlem teknolojileri, küresel sismik ağlar ve erken uyarı sistemlerine dair uzmanlığı, uluslararası platformlarda hızla dikkat çekti.
Türkiye’ye dönüş yaptığı 2008 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nde görev almaya başlayan Necmioğlu, hem akademik hem de uygulamalı afet yönetimi projelerinde etkili bir bilimsel miras bıraktı.
Akademik Başarıları ve Tsunami Araştırmalarındaki Katkıları
Dr. Necmioğlu, 2014 yılında tamamladığı “Tsunami Hazard in Turkey and Surroundings” başlıklı doktora teziyle Türkiye ve çevresindeki tsunami risklerine ilişkin yapılan en kapsamlı bilimsel çalışmalardan birine imza attı. Tezinin ortaya koyduğu analizler, Türkiye’de tsunami tehlikesinin doğru anlaşılması ve risk azaltma politikalarının geliştirilmesi açısından büyük önem taşıdı.
Bu bilimsel altyapı, onu Türkiye’nin Ulusal Tsunami Erken Uyarı Merkezi (BDTİM) kurulurken en kritik uzmanlardan biri hâline getirdi. UNESCO/IOC çatısı altında yapılandırılan merkez için 2009-2021 yılları arasında aktif görev aldı. Doğu Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’i kapsayan geniş bir gözlem ağı oluşturarak, Türkiye’nin bölgesel izleme kapasitesinin güçlenmesinde büyük rol oynadı.
2016 yılında BDTİM’in ICG/NEAMTWS tarafından uluslararası akreditasyon alması, Necmioğlu’nun bilimsel ve teknik liderliğinin en somut başarılarından biri olarak kabul ediliyor. Bu süreç, Türkiye’de tsunami farkındalığının artırılması, afet hazırlıklarının güçlendirilmesi ve eğitim çalışmalarının yaygınlaştırılması açısından büyük bir dönüşüm yarattı.
Uluslararası Görevleri ve Bilimsel Diplomasi Rolü
Dr. Necmioğlu’nun kariyerinin bir başka güçlü yönü, uluslararası afet yönetimi mekanizmalarındaki temsil gücü oldu. 2011-2023 yılları arasında NDKYAÖ’nün teknik çalışma organı olan B Grubu toplantılarında Görev Lideri olarak yer aldı. Bu görevler kapsamında pek çok ülke adına teknik oturumlara başkanlık etti ve arabuluculuk misyonuyla dikkat çekti. Uzmanlığı, küresel ölçekte kabul gören bir bilimsel otoriteye dönüşmesini sağladı.
2021 Aralık – 2023 Ağustos döneminde Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nde (EC-JRC) Bilimsel Proje Görevlisi olarak görev alması ise, afet yönetimi teknolojileri ve küresel uyarı sistemleri konusunda Türkiye’den çıkan önemli bir bilim insanının uluslararası arenadaki etkisini daha da güçlendirdi. Burada GDACS ve Avrupa Kriz Yönetimi Laboratuvarı üzerine yaptığı çalışmalar, uluslararası afet koordinasyonuna önemli katkılar sundu.
Son olarak 2023 Eylül ayından itibaren Paris’te UNESCO/IOC bünyesinde Pasifik ve Karayip Bölgeleri Tsunami Uyarı Sistemleri Teknik Sekreteri olarak görev yapıyordu. Bu pozisyon, küresel afet risk azaltımı alanında en prestijli uzmanlık rollerinden biri olarak kabul ediliyor.
Dr. Öcal Necmioğlu’nun Ölüm Nedeni Hakkında Bilinenler
AFAD, 4 Aralık 2025 tarihinde yaptığı açıklamada Dr. Öcal Necmioğlu’nun hayatını kaybettiğini duyurdu. Açıklamada, Türkiye’nin ulusal deprem stratejileri, tsunami erken uyarı sistemleri ve afet farkındalığı üzerine yaptığı çalışmaların ülke için çok önemli bir değer olduğu vurgulandı.
Bilim insanının ölüm nedeni hakkında resmi bir açıklama yapılmadı. Ailesi ve yakın çevresi de sağlık durumuna ilişkin herhangi bir bilgi paylaşmadı. Bu nedenle vefatına ilişkin detaylar belirsizliğini koruyor. Ancak bilim ve afet yönetimi camiasında, ani ölümü büyük bir üzüntü yarattı.
Bilim Dünyasında Bıraktığı Etki
Dr. Öcal Necmioğlu'nun ani vefatı; AFAD, Kandilli Rasathanesi, Boğaziçi Üniversitesi ve uluslararası afet yönetimi kurumlarında derin bir boşluk yarattı. Türkiye’de tsunami farkındalığının oluşması, sismik gözlem ağlarının geliştirilmesi ve erken uyarı sistemlerinin kurulması gibi kritik konularda bıraktığı miras, bilimsel çalışmalar için temel niteliğini sürdürecek.
Onun katkıları, yalnızca bilimsel yayınlardan ibaret değil; Türkiye’nin afet yönetimi stratejilerinin şekillenmesinde de önemli bir rol oynadı. Uluslararası alandaki temsil gücü sayesinde ülkeyi bilimsel diplomasi alanında da başarıyla temsil etti.
