Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi, yazar ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ile ilk cumhurbaşkanıdır. 1983 ile 2005 yılları arasında toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün süresince cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Denktaş, Kıbrıs’ın siyasi tarihinde önemli bir figür olmuştur.
Erken Yıllar ve Eğitim Hayatı
Rauf Denktaş, 27 Ocak 1924’te Kıbrıs’ın Baf kasabasında dünyaya geldi. 1,5 yaşında annesini kaybetti ve eğitiminde büyük rol oynayan babaannesi ve anneannesiyle birlikte büyüdü. Altı yaşına kadar aile büyüklerinden önemli bir eğitim aldı ve özellikle tatillerde ailesiyle birlikte Aybifan köyünde vakit geçirdi. 1930 yılında eğitim için İstanbul’a gönderildi ve Fevzi Ati Lisesi’nde yatılı olarak okudu. Ortaokuldan sonra Kıbrıs’a dönen Denktaş, 1941 yılında Lefkoşa İngiliz Okulu’ndan mezun oldu. Kıbrıs’a döndükten sonra bir süre avukatlık, tercümanlık ve öğretmenlik yaptı. 1944 yılında hukuk eğitimi için İngiltere’ye giderek, Lincoln’s Inn’de eğitim aldı. 1947 yılında Kıbrıs’a geri dönerek avukatlık yapmaya başladı ve kısa süre içinde savcılığa terfi etti.
Kıbrış Mücadelesi
Rauf Denktaş, Kıbrıs Türklerinin hakları için verdiği mücadelesiyle tanındı. 1948'de, Kıbrıs Türklerinin düzenlediği ilk mitingde Fazıl Küçük ile birlikte konuşma yaptı ve halkla ilk kez buluştu. 1955 yılında, Enosis’e karşı Kıbrıs Türklerinin direnişine liderlik etmeye başladı. 1958 yılında Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT) kurarak, Kıbrıs’taki Türk toplumunun haklarını savunmaya başladı. 1960’lı yıllarda, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluşunda aktif rol oynayan Denktaş, 1963’teki olayların ardından Türk direnişini örgütleyerek ülke genelinde önemli bir figür haline geldi.
Denktaş, 1964 yılında Londra Konferansı’na katıldı ve Kıbrıs’taki Türk toplumunun hakları konusunda uluslararası platformda mücadele etti. 1967’de Türkiye’ye gizlice geçmeye çalışırken tutuklandı, fakat yoğun diplomatik çabalar sonucu Türkiye’ye iade edilerek özgürlüğüne kavuştu. 1970’lerde, Kıbrıs Türk yönetiminin başkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görev yaptı.
KKTC'nin Kuruluşu
1974 Kıbrıs Harekâtı sonrasında, Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanına kadar geçen süreçte, Kıbrıs Türk halkının haklarını koruma adına büyük bir mücadele verdi. 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan etti ve ilk Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 21 yıl boyunca Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı ve Kıbrıs Türk halkının egemenliğini savundu.
Annan Planı’na karşı çıkmasına rağmen, Kıbrıs Türk halkı 2004’te bu planı kabul etti, ancak Rumlar reddetti. Bu süreç, Denktaş'ın siyasi duruşunun en önemli anlarından biri olarak tarihe geçti.
hangi görevlerde bulundu?
Başkanlık Dönemi
Görev süresi
13 Şubat 1975 - 15 Kasım 1983
Başkan Yardımcılığı
Görev süresi
18 Şubat 1973 - 28 Şubat 1973
Ne zaman vefat etti?
Rauf Denktaş, 8 Ocak 2012’de organ yetmezliği nedeniyle Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi’ne kaldırıldı. 13 Ocak 2012’de 88 yaşında hayatını kaybetti. Vefatının ardından Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ta ulusal yas ilan edildi. Cenazesi, 17 Ocak 2012’de devlet töreniyle Lefkoşa Cumhuriyet Parkı’na defnedildi.
Eserleri Neler?
- Saadet Sırları (1941)
- Ateşsiz Cehennem (1944)
- Criminal Cases (1953)
- 12'ye 5 Kala (1965)
- Akritas Planı (1972)
- A Short Discourse of Cyprus (1972)
- The Cyprus Problem (1973)
- Cyprus Triangle (1981)
- Gençlerle Başbaşa (1981)
- Kur'ân'dan İlhamlar (1986)
- Gençlere Öğütler (1988)
- İmtihan Dünyası
- Yarınlar İçin
- Kıbrıs Girit Olmasın
- A Handbook of Criminal Cases, 1955
- Cyprus Problem in a Nutshell, 1983
- Kadın ve Dünya - Woman and The World, 1985
- UN Speeches on Cyprus, 1986
- Seçenekler ve Kıbrıs Türkleri - The Options and The Turkish Cypriots, 1986
- Cyprus, An Indictment and Defence, 1987
- The Cyprus Problem 23rd Year, 1987
- My Vision for Cyprus, 1988
- Atatürk, Din ve Laiklik - Atatürk, Religion and Laïcité, 1989
- Kıbrıs'ta Bitmeyen Kavga - The Unending Fight in Cyprus, 1991
- Kıbrıs Davamız - Our Cyprus Issue, 1991
- İlk Altı Ay - The First Six Months, 1991
- What is the Cyprus Problem, 1991
- A Challenge on Cyprus, 1990-91
- Denktaş As A Photographer, Images From Northern Cyprus, 1991
- The Cyprus Problem and the Remedy, 1992, Nicosia (Lefkoşa)
- From My Album, 1992
- O Günler - Those days, 1993, Nicosia
- Images From Northern Cyprus, 1993
- Vizyon - The Vision, 1994, Nicosia
- Kapılar - Doors, 1995, Nicosia
- Observations on the Cyprus Dispute, 1996
- Kıbrıs Meselesinde Son Durum - The Latest Situation in Cyprus Issue, 1996, Nicosia
- Rum Yunan İkilisi: İstenmeyen Cumhuriyetten Nereye? - Cypriot Greek Duo: Where to from the Unwanted Republic, 1996, Nicosia
- Karkot Deresi - Karkot Creek, 1996
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, I. cilt (1964) - Memoirs of Rauf Denktaş, 1964-74, volume I (1964), 1996
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, II. Cilt (1965), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, III. Cilt (1966), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, IV. Cilt (1967), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, V. cilt (1968), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, VI. Cilt (1969), 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, VII. Cilt (1970), 1997
- Kalbimin Sesi - The voice of my heart, 1997
- In Search of Justice, 1997
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, VIII. Cilt (1971-72), 1998
- Rauf Denktaş'ın Hatıraları, 1964-74, IX. Cilt (1973-74), 1999
- Hatıralar, Toplayış, X. cilt - Memoirs, Conclusion, vol X, 2000
