İzin verilmeli mi?

Bugünlerde batılı başkentlerde konuşulan konu şu. Ukrayna ordusunun müttefiklerin sağladığı silahlarla Rusya'daki hedeflere sağlanan silahlarla saldırmasına izin verilmeli mi? Ukrayna’nın elindeki modern Batılı silah sistemlerinin çoğunun Rusya'daki hedeflere karşı kullanılmasına izin verilmiyor. Silah sağlayan ülkeler Rusya'nın kendisinin savaşan bir taraf olarak görülmemesini istiyor. Şu ana kadar Ukrayna, Batı'dan gelecek desteği tehlikeye atmamak için de buna sadık kaldı.
* * * *
Mayıs 2022'de ABD Başkanı Joe Biden, New York Times'a yazdığı bir makalede bunu açıkça bildirmişti. "Ukrayna'nın kendi sınırlarının ötesine saldırmasını teşvik etmiyoruz veya buna izin vermiyoruz " diye yazmıştı. Örneğin Alman Şansölye Olaf Scholz bu yazıya defalarca atıfta bulunmuş, Alman silahlarının Rusya'daki hedefleri vurmak için kullanılmayacağını açıkça belirtmişti. Scholz, 26 Mayıs 2023'te Tallinn'de düzenlediği basın toplantısında da "Teslim ettiğimiz silahlar Ukrayna topraklarında kullanılmak üzere" demişti.
* * * *
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, The Economist dergisine verdiği demeçte, Ukrayna'nın Batı silahlarını kullanmasına yönelik kısıtlamaların hafifletilmesi veya kaldırılması yönünde çağrıda bulundu. Rusya'daki hedeflere yönelik saldırılar için kullanılmasını istiyor. Bu çağrıya hemen cevap veren örneğin Londra, Paris, Stockholm ve Washington, Rusya'daki askeri mevzilere yönelik saldırılara onay verdi. İtalya ise karşı çıktı.
* * * *
Savunma Bakanı Crosetto, La Stampa gazetesine verdiği röportajda, Stoltenberg'in sözlerini şöyle değerlendirdi: "Şu anda zaten dramatik olan gerilimi daha da artırmanın yanlış olduğuna inanıyorum. Ukrayna’nın kendisini savunmasına yardımcı olmalıyız çünkü eğer yardım etmezseniz, Üçüncü Dünya Savaşı gerçekten çıkacak. Putin, Ukrayna'yı fethederse Üçüncü Dünya Savaşı neredeyse otomatik olarak başlayacaktır. Ukrayna'ya yapılan yardım bu savaşın başlamasını engellemeye yöneliktir. Ancak bu yardım, acil bir ateşkes sağlanması ve bir barış masasının başlatılması olasılığını açık bırakacak şekilde yapılmalıdır."
* * * *
Almanya'nın nerede durduğu ise şimdilik belirsizliğini koruyor. Sonuçta Almanya, Ukrayna'nın en önemli ikinci silah tedarikçisi. Almanya’nın kesin cevabı kesin bir dönüm noktası olurdu. Ama şansölye ne evet ne de hayır diyor. Her zaman gerilimin tırmanmasını önlemek istediğinin teminatını veren Alman şansölye, "Ukrayna uluslararası hukuka göre yaptığı her şey için her türlü fırsata sahip. Saldırı altında ve kendisini savunmasına izin veriliyor" diyor. Şansölye şu kadarını ortaya koyuyor- uluslararası hukuk hükümlerine atıfta bulunuyor.
* * * *
Ukrayna gerçekten Almanya'nın sağladığı Patriot savunma sistemleriyle Rusya'daki Rus bombardıman uçaklarını vurabilir mi? Ukraynalıların, Leopard 2 tankıyla sınırın diğer tarafındaki Rus mevzilerine saldırmalarına izin verilir mi? Bilmiyoruz. Almanya temkinli bir strateji izliyor. Almanya, Rusya ile Avrupa‘yı sıcak çatışmaya taşıma riskinin bilincinde. Ama örneğin İngiltere Mayıs başında en az 250 kilometre menzilli Storm Shadow seyir füzelerinin kullanımına ilişkin kısıtlamaları kaldırdı.
* * * *
NATO genel sekreteri bu çağrıyı neden yaptı? Zamanlama da önemli. Rusya’nın Harkiv çevresindeki cephenin iki geniş bölümünde ilerlediği söyleniyor. Askeri analistler Ukrayna'yı çok tehlikeli dramatik bir noktaya getirdiğini yazıyorlar. Hatta bunun savaşın bir dönüm noktası olabileceği dahi ileri sürülüyor. Kaygı büyük. Avrupa’da ciddi sonuçlara yol açabileceğinden korkuluyor. Rusya Devlet Başkanı Putin’in ‘Bu çağrı ciddi bir mesele ve elbette yakından izliyoruz‘ dediği hatırlatılıyor. Velhasıl günlerdir harıl harıl tartışılan bu konu Almanya’da da politikanın en önemli gündem maddelerinden biri. İzin vermek veya vermemek?