Et fiyatları ve hayvancılık penceresinden ithalat mı üretim mi?
Şimdi şöyle bir bakalım… Yıllardır et fiyatları konuşuluyor, “Hayvancılık bitti!” diyenler de var, “Üretici desteklenmeli” diyenler de. Ama ortada bir gerçek var: Türkiye’nin kırmızı et tüketimi sürekli artıyor ve yerli üretim bu talebi tam olarak karşılayamıyor.
Hal böyle olunca Tarım ve Orman Bakanlığı, bir yandan üreticiyi desteklerken diğer yandan ithalat kapısını aralık tutuyor. Amaç ne? Et fiyatlarını dengelemek, vatandaşı yüksek fiyatlarla ezdirmemek. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da tam olarak bunun peşinde. “Üretim artsın, ithalata mecbur kalmayalım” diyor. İşin özeti bu.
İthalat mecburiyet mi, strateji mi?
Hadi açık konuşalım. Türkiye, yıllardır kırmızı et konusunda dışa bağımlı hale gelmiş değil. Ama dönem dönem ithalata yönelmek zorunda kaldı. Peki neden? Çünkü üreticinin maliyetleri sürekli artıyor. Yem fiyatları uçmuş, mazot desen başlı başına mesele, çiftçi hayvanını besleyemez hale gelirse ne olacak? Üretim düşecek, fiyatlar daha da yükselecek. İşte tam bu noktada devlet devreye giriyor ve ithalatla piyasaya müdahale ediyor. Bunu sürekli bir çözüm olarak görenler var ama asıl mesele şu: Hükümet ithalatı kalıcı bir model değil, geçici bir dengeleme aracı olarak kullanıyor. Kendi üreticisini de unutmuş değil.
Üretici destekleniyor mu?
Burada sorulması gereken soru şu: Tarım ve Orman Bakanlığı gerçekten üreticiyi destekliyor mu? Evet, destek var. Küçük çiftçiye hibeler, yem ve aşı destekleri, kredi imkanları derken devlet elinden geleni yapıyor. Ama bir gerçek var ki, üretim maliyetleri düşmeden bu işin kökten çözülmesi zor. Son dönemde Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı’nın attığı adımlara bakarsak, hem üreticiyi destekleyen hem de tüketiciyi koruyan bir modelin peşinde olduğu açık. Ama piyasa öyle bir yapı ki, spekülatörler boş durmuyor. Birileri fiyatları şişirmeye çalışırken, hükümet ise fiyat istikrarını sağlamaya çalışıyor.
Yolun başı mı, sonu mu?
Özetle, hükümet et fiyatlarını kontrol etmek için ithalat kartını açıyor ama asıl hedef yerli üretimi artırmak. Çiftçiye destek sürüyor, ithalat kontrollü şekilde yapılıyor ve fiyatlar dengede tutulmaya çalışılıyor. Ama şu da unutulmasın: Bu iş sadece hükümetin değil, hepimizin meselesi. Üretim planlaması, maliyetlerin düşürülmesi, spekülatif hareketlerin önlenmesi derken işin birçok boyutu var. Önümüzdeki süreçte hem üretici hem tüketici için daha sağlıklı bir model oturtulacak mı, hep birlikte göreceğiz.
