Enerji verimliliği için IICEC önerileri

Her yıl bir başlık üzerine derinlemesine çalışıyorlar. Geçen yıl, yeşil hidrojeni konu edinmişler ve harika bir içerik sunmuşlardı. Bu yıl, geçtiğimiz haftalar içinde yayınlanan “Türkiye Enerji Verimliliği Görünümü 2025” raporu, gündemde kalmalı, ayrıntıları ile incelenmeli.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC), Dr. Bora Şekip Güray direktörlüğünde muazzam alışmalar ile enerji sistemine hizmete devam ediyor. Sabancı Holding Enerji
Grup Başkanı Kıvanç Zaimler moderatörlüğünde, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol’un da katıldığı lansmanın ardından, rapor, sıkça karşımıza çıkıyor. İyi ki çıkıyor, iyi ki dinleniyor, iyi ki kendini anlatıyor, iyi ki böyle bir çalışma ile yol gösteriliyor.
Çalışmada, raporun devamında, Türkiye'nin enerji verimliliği potansiyelini en üst düzeye çıkarmak amacıyla 11 stratejik öneri sunulmuştu. 

Bu öneriler, enerji güvenliği, ekonomik kalkınma ve iklim hedefleri doğrultusunda aşağıdaki başlıklar altında toplanmaktadır:
1. Enerji Verimliliği Politikalarının Sürdürülmesi: Enerji güvenliği, bağımsızlığı ve dönüşüm hedefleri doğrultusunda enerji verimliliği politikaları ve yol haritalarının devam ettirilmesi.
2. Farkındalık ve Davranış Değişikliği: Enerji verimliliği bilincinin artırılması ve davranışdeğişikliklerinin desteklenmesi; adil erişim gözetilerek rekabetçi piyasa gelişiminin sağlanması.
3. Finansman ve İş Birlikleri: Yatırımları çeşitlendirecek finansman mekanizmaları ve iş modelleriyle paydaş iş birliklerinin geliştirilmesi.
4. Dijitalleşme ve Veri Analitiği: Ölçme ve izleme sistemlerinin yaygınlaştırılması; veri analitiği, dijitalleşme ve yapay zekâ olanaklarının kullanılması.
5. Bina Performansının Artırılması: Eski konutlara öncelik verilerek bina performansını artıracak dönüşüm programları oluşturulması.
6. Ulaştırma Verimliliği: Elektrikli mobilite, modlar arası geçiş ve mikro mobiliteyle ulaştırma verimliliğinin artırılması.
7. Sanayi Sektöründe Verimlilik: Sanayide enerji verimliliği, rekabetçilik ve teknoloji yaygınlaştırma desteklerinin sürdürülmesi.
8. Fosil Yakıtların İkamesi: Temiz elektrifikasyon ve yenilenebilir ısı kaynaklarıyla fosil yakıt ikamesinin hızlandırılması.
9. Isı Piyasalarının Geliştirilmesi: Yerli ve yenilenebilir kaynaklara dayalı ısıtma-soğutma çözümleri ve ısı piyasası uygulamalarının teşvik edilmesi.
10. Entegre Planlama: Enerji ve kaynak verimliliğinin altyapı, şehircilik, sanayi dönüşümü ve tarımda uzun vadeli planlara entegre edilmesi.
11. Küresel Liderlik: Enerji verimliliğini merkeze alan politika ve stratejilerle Türkiye’nin küresel ölçekte liderlik pozisyonuna ulaşması.
 

Bu öneriler, Türkiye'nin enerji verimliliği alanında daha sürdürülebilir ve rekabetçi bir geleceğe ulaşması için kapsamlı bir yol haritası sunuyor. Enerjide tüketim kalemlerinin en büyüğü verimsizlik, yani üretilen enerjinin neredeyse üçte ikisi kaçıyor, kullanılamıyor. Verimlilik hedefleri geliştikçe, üretim kapasitesi kadar değerli yol alınmış oluyor. Bu nedenle, gerek IRENA ve IEA gibi uluslararası yapıların gerekse IICEC gibi üniversite destekli çalışmaların yol göstericiliği önemli. Yeşil dönüşümde enerji verimliliği en büyük başlıklardan biri. Yeşil hidrojen ile müthiş çalışması gibi, bu değerli rapor için de bir kez daha IICEC’e teşekkürler. Önerileri kulağımızdan silinmemeli.
 

HİDROJENDE 2030’A DOĞRU
Avrupa Birliğinin RePowerEU ile 2020’de açıkladığı Yeşil Hidrojen Stratejisi ile 2030’a dek 10 milyon ton üretme 10 milyon ton da ithal etme kararı, uygulamadan aşamasında ilerliyor. Avrupa Hidrojen Bankası kuruldu. İlk ihaleler yapıldı. European Hydrogen Back Bone (EHB) adı verilen boru hatları sistemi için çalışmalar uygulama aşamasında. Beş büyük hidrojen koridoru oluşturuldu. Vadiler var, yenileri yapılıyor. IPCEI adı verilen Ortak Avrupa Yararına Projeler için özel fon mekanizması devrede.

Avrupa Sayıştayı, 2024 tarihli raporuna göre, hedeflerin mevcut üretim kapasitesi ve altyapı göz önüne alındığında gerçekçi olmadığı belirtilse de çalışmalar durmamıştır. AB, 2024 yılı sonuna kadar 6 GW'lık elektrolizör kapasitesi hedefinin sadece üçte birine ulaşılabileceğini ifade ediyordu.
Almanya, yeşil hidrojen alanında Avrupa'nın öncüsü konumunda. 2025’e dek 23 yeşil hidrojen projesine toplam 4,6 milyar avro finansman tahsis etti. Avrupa Parlamentosu altında oluşturulmuş bir yapı olan Hydrogen Europe, Avrupa'da hidrojen sektörünü temsil eden en öndeki kuruluş. 600'den fazla üyesi bulunan bu kuruluş, AB'nin hidrojen politikalarının şekillendirilmesinde aktif rol oynuyor. 2024 yılında, Hydrogen Europe, AB'nin hidrojen projeleri için düzenlediği ihalelerde Çin menşeli ekipmanlara getirilen sınırlamaları desteklemiş ve Avrupa'da yerli üretimin teşvik edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu adım, AB'nin hidrojen tedarik zincirinde dışa bağımlılığını azaltma çabalarının bir parçasıdır.
Seçimin ardından yeni koalisyon oluşurken enerjide, özellikle hidrojende Türkiye ile daha güçlü ilişkiler için adımlar da atılmıştır. Türk-Alman Enerji İşbirliği çerçevesindeki etkinlikler, umudu tazelemiştir.
Türkiye, Almanya ve AB için en değerli yeşil hidrojen tedarikçisi olabilir. AB’nin gelişim hızı, Türkiye’de de yakalanmalıdır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, çok yönlü çalışmalarla yeşil dönüşüm ve üretim hamleleri planlamaktadır. Hidrojene özel bir otorite atanması, bu alandaki çalışmalara da ivme katacaktır.
 

23 NİSAN ENERJİSİ
Enerjisa Enerji CEO’su Murat Pınar, 9 yaşındaki Ayşe’nin mektubunu paylaşmış sosyal medyada: “Murat Amca sokağımdaki lambalar yanmadığı için eve giderken korkuyorum. Lütfen sokak lambalarının yanmasını sağla.”
Murat Pınar “Çocuk gözüyle bu kadar somut ve basitti işte yaptığımız işin anlamı. O günden sonra Enerjisa’da en öne koyduğum vizyon o kız çocuğu ve geleceğimiz olan onun gibi çocukların korkmaması, geleceğe umutla bakması ve güven duyması için çalışmak oldu.” diyor.
Bu yıl 23 Nisan’da Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı ağız tadıyla kutlayamadık. Küçüklü büyüklü depremler, herkesi korkuttu, kutlamalar ertelendi. Ama ne vefa hissimiz değişti, ne ulusal egemenlik andımız! Mustafa Kemal Atatürk 105 yıl önce Türk Milleti’nin egemenliğini ilan etmiş, o günü yarınlarımıza atfen çocuklarımıza armağan etmişti.
Depremler hem zemin, hem ruhumuzu sarstı o gün. Sonra bir kez daha idrak ettik; sallanabiliriz ama yıkılmayız! 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız bir kez daha kutlu olsun!
 

FAIR PLAY ADAYLIK SÜRECİ
“Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) Fair Play bilincinin ülke genelinde yaygınlaşması için örnek davranışlar sergileyen kişi ve kuruluşların takdir ve teşvik edilmeleri, genç kuşakların bu yönde özendirilmeleri için her yıl düzenlediği “Türkiye Fair Play Ödülleri”ne aday gösterim süreci başladı.”
Duyuru TMOK web sitesinde. Sosyal medyada daha yaygın ve güçlü bir şekilde duyurulacaktır muhtemelen. TMOK Fair Play Komisyonu’nun eski bir fahri neferi olarak sürecin en heyecanlı parçası olarak adaylık dönemini görmüşümdür. Algıda seçici davranarak, aslında yıl boyunca ödül adayı diye
gördüğümüz, düşündüğümüz içerikleri en azından komisyon ile paylaşırdık.
Yeni komisyon da bu alanda deneyimlidir. Henüz şeklen birkaç değişiklik dışında faaliyetleri duyulmadı. En önemlisi de “Erdoğan Arıpınar Fair Play Müzesi” ya da başka yöntemlerle, onursal
başkanı onurlandıracak herhangi bir hamle duyurulmadı. Elbette kişisel hırslarla var olan azınlık değil aklı selim yön verecektir TMOK’a ve komisyonlarına da.
Ödüllere dönelim; aday göstermek istenilen kişi ve/veya kuruluşlarla ilgili olayın/davranışın 2024 yılı içerisinde gerçekleşmiş olması, adaylık gerekçesi ile açıklayıcı ve kanıtlayıcı belgelerin eklenmesi gerekiyor. “Sportif Davranış”, “Sportif Kariyer”, “Sportif Tanıtım” ve “Toplumsal Fair Play” dallarında verilecek ödüllere aday göstermek için link: https://fairplay.olimpiyat.org.tr/