EN DEĞERLİ MARKA OLMANIN BEDELİ VAR
Şöyle geriye dönüp baktığımızda son 10 yılda havayolu ulaşımının ve de uçakların hayatımızda daha çok yer aldığını söyleyebiliriz. Hemen itiraz edenleri görüyorum. "Kimler, uçağa ne kadar binebiliyor" diye şeytanın avukatlığını yapan bu müzmin ve iflah olmaz muhaliflere, ben değil resmi kurumların rakamları cevap verir. Bana inanmayan bu arkadaşlar ilgili kurumların web sitelerine girip bakabilirler. Konumuz bu değil.
Hafta içinde, Türk Hava Yolları'nın Yönetim Kurulu ve aynı zamanda İcra Komitesi Başkanı olan M.İlker Aycı'nın basına yaptığı açıklamalara bakacağız. Şurası bir gerçek ki, yıl sonu hedefleri tutturulamayabilir. Doluluk ve yolcu sayısı ve haliyle karlılıkta bir kayıp olabilir. Siz şimdi bunu duyunca, "Biz bu kadar çok uçağa biniyoruz, bilet ücretleri de almış başını gidiyor. O halde, THY neden hedef tutturamıyor?" diye feveran edebilirsiniz.
Şimdi lütfen, ayağa kalkmadan önce, yerinize oturunuz ve kemerlerinizi bağlayıp anlatacaklarımı sakince dinleyiniz. Dünya kaynıyor. Terör belası hiç ummadık anda umulmadık yerlerde
karşımıza çıkıyor. Bu sıkıntı dünyada önemli ve söz sahibi devletleri vuruyor. Esameniz okunmuyorsa size kimse dokunmaz. Havacılık bu beladan en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor. Sadece bu hafta yapılan bazı açıklamalar size fikir verebilir. Borsaya dahil olan yerli şirketimiz Pegasus zarar açıkladı. Diğerleri de sanıyorum toz pembe değil. Dünyaca ünlü Thomas Cook Gurubu'nun Condor Şirketi "Türkiye'ye olan talep yüzde 40 düştü" diye açıklama yaptı. Mısır Havayolları'nın iki uçağı terör saldırısıyla düştü ve son 5 yılda 14 Milyar dolar zarar açıkladı.
Bunların dışında iflas eden veya uçak sayısını azaltan veya bazı uçaklarını yere indiren şirketleri görüyoruz. THY'nın durumuna gelirsek. En büyük gider kalemlerinden biri olan yakıtta, fiyatı sabitleme diye tanımlayabileceğimiz hedging'te kayıp söz konusu değil. Personel, konma konaklama, uçak kiraları, kur farkları, reklam, sponsorluklar ve promosyon giderleri önemli bir yekün tutar. Fakat sadece bu yıl yapılacak tasarrufun tutarı 250 milyon dolar olarak hedefleniyor. Bu arada, birileri sponsorluklara itiraz edebilir. Barcelona Futbol Kulübü'ne sponsor olamazsanız, THY olmanız zor olur. Sadece Euro 2026'nın THY'ye katkısı 500 milyon dolar olmuştur. Bunu da "İstemezükçüler"e hatırlatmak isterim.
Sıkıntılı yıllar yaşanıyor. Sars, domuz gribi gibi küresel salgınlar, deprem, sel veya tsunami gibi doğal afetler, terör saldırıları, bölgesel çatışmalar ve siyasi anlaşmazlıklar gibi faktörler hep kayba neden olmaktadır. Örneğin Rusya krizi gibi. Mısır ve Libya'nın durumu gibi. İlker Aycı, 1971 doğumlu genç, fakat birikimli ve de dolu bir başkan olarak AHL saldırısı ve 15 Temmuz Darbe Girişimi'nde gemisini kıyıya sağ salim yanaştıran bir kaptan olmuştur. "Uçağa çok biniyoruz, bilet fiyatları da yüksek" diyerek mali tabloları eleştiren halkımızın yukarıda yazdığımız olumsuz gelişmeleri asla unutmaması lazım derim.
THY, ciro ve yolcuda 2015 rakamlarını geçecektir, ama karlılık düşebilir demek gerçekçi olmaktır.
Halen 24 bine yakın personeli olan THY'de çalışmak için her yıl 200-300 bin kişi başvuruda bulunuyor. Bu sayı bu kurumun önemini ortaya koymaktadır. THY'de bir kabin memuru, özel sektörde bir kabin görevlisinin aldığı paranın üç katını alıyor. THY uçaklarındaki ikramın kalitesine hiç kimse laf söyleyemez. Demek ki, hizmeti ve ürünü kaliteli yapmanın bir bedeli vardır. 49'u yurt içi, 240'ı yurtdışı olmak üzere 290 noktaya, yani dünyanın 50 büyük havalimanından 44'üne uçmanın bir bedeli vardır. 10'u kargo,322'si dar ve geniş gövdeli toplam 332 uçaklık bir filonuz
varsa, Airbus ve Boeing'te 181 uçaklık siparişiniz el üstünde tutuluyorsa ve de siz 500 uçaklık bir filoyu hedefliyorsanız, bunun da bir bedeli vardır. Devletin temsil edilmediği, dünyanın en uzak ülkelerinden, en büyük ülkelere kadar 24 saat aralıksız ve aksaksız tarifeli uçuyorsanız,
bayrak taşıyıcı (Flag Carrier) olmanın size verdiği ağır ve onurlu görevi layıkıyla yerine getiriyorsanız bunun da bir bedeli vardır.
Yani demem o ki, uçaklara daha çok bineceğiz, pahalı olmaması için erken bilet alacağız ve ülke ekonomisinin daha da büyümesi için elimizi taşın altına koyacağız. Bu ülke için bedenini tankların altına koyanların yanında, sizden çok şey istemedim sanırım. "THY, niye zarar ediyor?" sorusunun cevabını anlatmaya çalıştım. THY, bir anlamda kamu görevi yapıyor. Aslı amacı zaten kar etmek olmamalı. Ve son olarak, biz değil yabancılar en değerli Türk markalarını seçti. Brand Finance Türkiye'nin en değerli 100 markası değerlendirmesinde 2 milyar 452 milyon dolarlık marka değeriyle Türk Hava Yolları'nı birinci sıraya koydu. Başka söze ne hacet.. THY yine kar da edecek, daha da büyüyecek. Buna olan inancımız tam. Emeği geçenlerin eline sağlık. İyi uçuşlar Türkiye'm...
