PATATES, PEYNİR VE KALEŞNİKOF
Patates önemli bir yiyecek. Patatesten çeşitli yemekler yapılır. Hatta Ruslar patatesi kullanarak içki de yaparlar. Kocaman bir hızlı yiyecek endüstrisi patatesle şekillenir. Sanırım dünyada tek bir yiyecek kalacak olsa dünya nüfusunun önemli bir kısmı bunun patates olmasını isterdi. Patatesin yokluğu insanları sefalete mahkum eder. İrlanda’da 1800’lerde yaşanan patates kıtlığı nedeniyle Osmanlı Devleti bu ülkeye gıda yardımında bulunmuş. Aradan yüzyıllar geçse de hatırlanacak bir cömertlik olarak hafızalarımızda yer ediyor.
Patates bizde cips olarak da yenir, haşlanıp ezilerek de. Ödemişli teyzenin dediği gibi: Yiyin gari.
Cinsi ne olursa olsun, hangi ürüne dönüşürse dönüşsün patates patatestir. Ucuz bir yiyecek türü. Namerde muhtaç olmaktan koruyan bir kalkan… Afyon yollarında giderken, kenarda patates satan çiftçiler görünür. Çuvallarla patates satarak hayatlarını sürdürürler. Patatesli ekmek bile vardır bazı duraklarda. Patates önemlidir.
Patatesin ana vatanı Latin Amerika olmakla birlikte bugün Ruslarla özdeşleşen bir yiyecek türü olmuştur. Ruslar için sadece patatesle yaşayabilir derler. Ruslar Latin Amerika’dan aldıkları bu kültürün yerine onlara karşılığında sosyalizmi ihraç etmiş. Dolayısı ile bugün Rusların patatesleri Latin Amerika’nın ise sosyalizmi var. Patates karın doyuruyor, sosyalizmin böyle bir faydasının olduğu henüz tespit edilebilmiş değil.
Buradan peynire geçelim. Peynir özü itibariyle sütün uyku halidir. Bir süre uykuya dalan süt peynir denilen katı forma dönüşür. Lübnan denilen ülkede labne denilen peynir vardır. Tamam patates kadar popüler olmayabilir ama peynir güzeldir. Çeşit çeşit peynirler vardır. Kaşar ayrıdır, tulum ayrıdır, hatta İzmir tulumu apayrıdır. Dil peyniri vardır, Ezine peyniri vardır. Yakın doğumuz peynirin çeşitleriyle dolup taşar. Artun Ünsal’ın kitabı bu anlamda iyidir. Kısacık bir aramayla ulaşırsınız. Lübnan deyince aklımıza iç savaş ve Kaleşnikof tüfekler gelir. Ne kadar acı değil mi?
Patatesi peyniri bir kenara koyup onun yerine soframıza konulanlara bakalım: Sosyalizm ve Kaleşnikof. Tamam, Latin Amerika haksızlıklara karşı bir itiraz olarak sosyalizme heves etmiş olabilir ama bence sarılmaları gereken esas değer patatesti. Patates berekettir, tokluktur. Sosyalizm ise ucu görünmeyen bir felaket... Yakın doğumuzda sosyalizm yine felakettir. PKK sosyalist bir doktrine sahiptir mesela. Terörünün meşruiyetini bu zeminde arar. Suriye, Irak ve benzeri coğrafyalardaki örgütlerde ekseri Kaleşnikof simgesi görünür. Ruslar nasıl patates alıp sosyalizm verdiyse burada da peynir alıp yine insanlığa faydası dokunmayan başka bir sembolü ihraç etmişler.
Patates, peynir ve Kaleşnikof…
Karnı aç olan patates ve peynirle doyabilir ama Kaleşnikof için ne demeli…
O da birbirimiz yememizi sağlıyor. Evet, Rus icadı Kaleşnikof ile birbirimizi yiyoruz ama doyanını görmedim. Cesaretin sembolü olarak örgüt bayraklarında arzı endam eden bu silah tıpkı sosyalizm gibi tarihteki yerini alacak. O zamana kadar ne mi yapacağız? Ödemişli patates üreticisi teyzenin sözünü değiştirerek cevap verelim: Birbirinizi yiyin gari…
