SAĞIR ADAMIN HASTA ZİYÂRETİ
Hz. Mevlânâ, beslendiği hikmet kaynağından alarak aktardığı hikâyelerle yüzyıllar öncesinden günümüze ışık tutuyor. Anlattığı hikâyeler, insanlararası iletişimde yaşanan genel sorunları konu aldığı için, bu hikâyeler güncelliklerini hiç kaybetmiyorlar. Mesnevî’nin 2. cildindeki bir hikâyede, sağır bir adamın hasta komşusuna ziyâreti konu edilir. Bu hikâyedeki sağır adamın yaptıkları, âdeta günümüzde yaşanan sosyopolitik muhâlefet tavrının kısa bir özetidir. Hikâye şöyledir:
Neredeyse sağır denecek kadar ağır işiten bir adam, komşusunun hasta olduğunu haber almış. Ziyâret etmeye niyetlenince karısı, hasta ile nasıl konuşup anlaşacağını sormuş. Kadın, kocası duymadığı için konuşma sırasında yalan yanlış şeyler söylemesinden endişe ediyormuş. Bu endişesini kocasıyla paylaşınca, adam pek de umursamaz bir tavırla şöyle cevap vermiş:
- “Yahu hanım, hasta ziyâretinde belli şeyler konuşulur. ‘Nasılsın’ derim, o da lafın gelişi ‘iyiyim’ der. ‘Hangi ilaçları kullanıyorsun’ diye sorarım, o da ilaçlarının adını söyler. Ben de ‘âfiyet ve şifâ olsun’ derim. Doktorunu sorduğumda o da doktorun adını söyler. Ben de moral vermek için ‘iyi doktordur’ derim, çıkar gelirim.”
Kadın olacakları önceden görürcesine endişeli bir şekilde kocasını yolcu etmiş. Sağır adam aklında bu ezber soru ve cevaplarla komşusuna gitmiş. Kapıyı evin hanımı açmış ve içeri buyur etmiş. Selâmlaşmadan sonra sağır adam ilk soruyu sormuş:
- ‘Efendim nasılsınız?’
Hasta adam cevap vermiş:
- ‘Çok kötüyüm, ölüyorum.’
Sağır adam:
- ‘Oh oh, çok şükür, çok sevindim’ demiş.
Hasta adam duyduklarının şaşkınlığını yaşarken, sağır adam ezberindeki ikinci soruyu sormuş:
- ‘Hangi ilaçları kullanıyorsunuz?’
Hasta adam biraz da hiddetle bir ses tonuyla cevap vermiş:
- ‘Zehir!’
Sağır adam sesini duymadığı hasta adamın yüz ifâdesinden de ters giden bir şeyler olduğunu anlayamayıp ezberindeki cevâbı vermiş!
- ‘İsâbet olmuş. Güçlü ilaçtır!’
Bu karşılık üzerine hasta adam iyice çileden çıkmış. Sağır adam, komşusunun hâl ve tavırlarından, vücûd dilinden de bir şey anlayacak basirette değilmiş. Pot kırdığını bile anlamadan üçüncü soruyu sormuş:
- ‘Doktorunuz kim?’
Hasta adam iyice sinirlenip,
- ‘Azrâil be adam, Azrâil’ diye cevap vermiş.
Sağır adam ise yine hiçbir şey olmamış gibi ‘hasta ziyâreti kısa olur’ deyip ayrılmış.
Hz. Mevlânâ’nın bu hikâyesindeki sağır adamın tavrı, günümüzde hâlâ gördüğümüz sosyopolitik bir tavır değil mi! Özellikle toplumsal seviyede siyâsî muhâlefet tavrımız, aklımızdaki soruları kendi istediğimiz cevapları duymak için sorma yönünde değil mi! Ezbere dayalı sorular ile sorulması gereken sorular birbirinden ne kadar da uzak! Konu ne olursa olsun, sorularımıza alacağımız cevâbı bildiğimizden o kadar eminiz ki, verilen cevâbı dinlemiyoruz bile. Hele soru sorulacak kişiye karşı menfî bir önyargımız varsa, soru bile sormuyoruz. Muhâlefet hissinin hız sınırını aşanlar “nefret şarampolü”ne yuvarlanmış durumdalar. “Kendi çalıp kendi oynayanların” ve “körün bellediği gibi bildiğini okuyanların” sayısı hiç de az değil.
