Polonya’nın Wyskoć köyünde yapılan arkeolojik kazılarda, Avrupa tarihini derinden etkileyebilecek çarpıcı bir keşfe imza atıldı. Adam Mickiewicz Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışmalar sonucunda, yaklaşık 5.500 yıl öncesine dayanan ve “Polonya piramitleri” olarak adlandırılan iki dev megalitik mezar gün yüzüne çıkarıldı. Bu keşif, yalnızca ülke tarihinin değil, Avrupa'nın bilinen en eski ve en büyük taş anıt yapılarından biri olma potansiyeline sahip.
200 metrelik taş anıtlar, sadece seçkinlere aitti
Genel Dezydery Chłapowski Peyzaj Parkı sınırlarında yer alan kazı alanında, uzaktan algılama teknolojileri yardımıyla yapılan taramalarda beş potansiyel yapı alanı belirlendi. Bu alanlardan ikisinde yapılan ayrıntılı araştırmalar, yaklaşık 200 metre uzunluğunda ve 4 metre yüksekliğinde iki megalitik yapıyı ortaya çıkardı. Arkeolojik verilere göre bu tür mezarlar, Neolitik dönemde Kuzey-Orta Avrupa'da yaşayan ve “Huni Biçimli Beaker” olarak bilinen Funnelbaker Kültürü’ne ait. Bu yapıların, toplumun elit kesimini oluşturan liderler, şamanlar ve ruhani figürler için inşa edildiği tahmin ediliyor.
Taş Devri’nin mühendislik harikası
Yapıların inşasında kullanılan taş blokların her biri 10 tona kadar çıkıyor. Tamamen insan gücüyle, kızaklar yardımıyla taşınarak inşa edilen bu mezarlar, taş devri mühendisliğinin ulaştığı karmaşık düzeyi gözler önüne seriyor. Ancak aradan geçen bin yıllar içinde bu taşların büyük bir kısmının kaybolduğu ya da başka yapılarda kullanılmak üzere söküldüğü düşünülüyor. Arkeologlara göre, söz konusu alanlar geçmişte bilinçli biçimde sökülmüş olabilir.
Arazi hâlâ korunuyor, yeni keşifler yolda
Kazı çalışmalarının devam ettiği alan, şimdilik ziyaretçilere kapalı tutuluyor. Arkeologlar, yapının hem fiziksel korunması hem de daha fazla kalıntının gün yüzüne çıkarılması amacıyla titiz bir araştırma süreci yürütüyor. Keşfedilen bu mezar kompleksinin, Neolitik döneme ait toplumsal yapı, ritüeller ve mimari anlayış konusunda bilim dünyasına yeni veriler sunması bekleniyor.
Avrupa tarihine yeni bir bakış
Wyskoć’ta bulunan piramit benzeri mezarlar, Polonya’da bugüne dek ortaya çıkarılan bu türdeki yalnızca ikinci örnek olma özelliğini taşıyor. Bu yönüyle keşif, yalnızca Polonya’nın değil, tüm Avrupa'nın tarih öncesi dönem algısını derinleştirecek nitelikte. Uzmanlar, bölgedeki diğer potansiyel alanların da benzer yapılar barındırabileceğini belirtiyor.
