Bizans'ın Kuşatma Öncesi yaptığı hazırlıklar
Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethetme kararı, Bizans İmparatorluğu’nda ciddi bir alarm durumu oluşturdu. İmparator XI. Konstantinos, şehrin kara ve deniz yönünden gelebilecek tehditlere karşı hem askeri hem de psikolojik savunma mekanizmalarını devreye soktu. Stratejik planlamalar, surların onarımı, halkın mobilize edilmesi ve dış destek arayışları bu sürecin merkezindeydi.
Surlar Nasıl Onarıldı?
Bizans’ın en güçlü savunma aracı olan surlar, fethin yaklaşmasıyla birlikte büyük bir titizlikle restore edildi. Özellikle kara surlarının zayıf bölgeleri tahkim edildi. Yıpranan bölümler yeniden inşa edilirken, hendekler temizlenip derinleştirildi. Yeni burçlar eklendi ve sur hattı boyunca savunma kuleleri hazır hale getirildi.
Haliç'e Neden Zincir Gerildi?
Osmanlı donanmasının Haliç’e girmesini engellemek isteyen Bizanslılar, Haliç’in girişine dev bir demir zincir çekti. Bu zincir, su üstünde durması için gemi kalıntıları ve varillerle desteklendi. Deniz yoluyla gerçekleşebilecek çıkarma saldırısına karşı bu yöntem, hem fiziki hem de psikolojik bir bariyer işlevi gördü.
Grejuva Nedir? Ne Amaçla Kullanıldı?
Grejuva ya da Rum Ateşi, Bizans’ın en önemli savunma silahlarından biriydi. Neft yağı, barut ve kükürt gibi maddelerden üretilen bu kimyasal karışım, suyla temas ettiğinde daha da alevleniyordu. Grejuva'nın formülü yalnızca belirli uzmanlar tarafından biliniyordu. Kuşatma sırasında surlardan düşmana karşı fırlatılan bu silah, hem gemilere hem piyadelere ağır zarar veriyordu.
Lojistik ve Askeri Hazırlıklar Nasıl Gerçekleşti?
Şehrin uzun süre kuşatma altında kalacağı düşünülerek erzak, mühimmat ve tıbbi malzeme stoklandı. Depolar gıda ve silahlarla dolduruldu. Sivil halkın bir kısmı silahlandırılarak milis güçlere dönüştürüldü. Özellikle sur savunmasında halk da aktif görev aldı.
Papa ve Avrupa'dan Yardım Arayışı
Bizans, Haçlı dünyasından yardım almak üzere Katolik devletlerle temas kurdu. Girit, Mora ve özellikle Cenevizli paralı askerler İstanbul’a getirilerek şehrin savunmasında görevlendirildi. Bu askerler, Bizanslılara hem teknik hem de insan gücü açısından katkı sundular. Papa’ya yapılan çağrı ise siyasi destek arayışının bir parçasıydı.
halkın durumu?
Bizans yönetimi, halkın moralini yüksek tutmak amacıyla dini ayinler düzenledi. Ayasofya başta olmak üzere birçok kilisede sürekli dualar edildi. Din adamları halka birlik çağrısı yaparken, panik ortamı oluşmaması için sık sık bilgilendirmeler yapıldı. Halk, savunmanın bir parçası olarak surlara su, taş ve ok taşıyarak da görev aldı.
din faktörü
Ortodoks inancı, bu süreçte hem birleştirici hem de motivasyon sağlayıcı bir unsur olarak kullanıldı. Konstantinopolis’in “Tanrı’nın kenti” olduğuna dair inanç, şehrin düşmeyeceğine yönelik güçlü bir moral oluşturuyordu.
