Çanakkale’de 160 yılı aşkın süredir süren Troya kazılarında, arkeoloji literatürüne girecek nitelikte tarihi bir keşfe imza atıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında yürütülen 2025 sezonu kazılarında, Troya II tabakalarına ait 4 bin 500 yıllık altın halkalı bir broş ile nadir bir yeşim taşı gün yüzüne çıkarıldı.
Altın Broş: Son Yüzyılın En Çarpıcı Arkeolojik Bulgularından
M.Ö. 2500 yılına tarihlenen ve statü sembolü olduğu değerlendirilen altın broş, yalnızca üç örneği bilinen bir tipolojiye ait. Korunmuşluk düzeyi açısından dünyadaki en iyi örnek olarak kayıtlara geçen eser, hem teknolojik düzeyi hem de estetik formuyla dikkat çekiyor. Uzmanlar, buluntunun yalnızca Troya için değil, Erken Tunç Çağı Anadolu arkeolojisi açısından da büyük öneme sahip olduğunu belirtiyor.
Yeşim Taşı: Troya’da Lüks Tüketimin Kanıtı
Aynı stratigrafik bağlamda bulunan yeşim taşı ise Troya’nın lüks tüketim kültürüne dair önemli bir ipucu sunuyor. Yüzük taşı ya da takı objesi olarak kullanıldığı tahmin edilen bu taş, 4 bin 500 yıl önce Troya toplumunun değerli taşlara erişimi olduğunu ve bu nesnelerin sosyal yaşamda yer bulduğunu gösteriyor. Yeşim taşı, Anadolu’daki arkeolojik kayıtlarda nadir rastlanan bir malzeme olması bakımından ayrı bir değer taşıyor.
Kronolojik Tartışmalara Netlik Getirdi
Altın broşun bulunduğu tabaka, uzun süredir bilim dünyasında tartışılan Troya II'nin kronolojisine de açıklık getirdi. Daha önce M.Ö. 2300 mü yoksa daha erken bir dönem mi olduğu tartışılan bu yerleşim evresi, yeni buluntular ışığında kesin biçimde M.Ö. 2500 yıllarına tarihlendi.
Eserler Troya Müzesi’nde Sergilenecek
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, keşifle ilgili sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, buluntuların “son 100 yılın en önemli arkeolojik keşifleri arasında” olduğunu vurguladı. Broş ve yeşim taşının, kazı bölgesine en yakın müze olan Troya Müzesi’nde sergileneceğini belirten Bakan Ersoy, bu tür eserlerin ait oldukları topraklarda korunmasının önemine dikkat çekti.
“Geleceğe Miras” Projesinde Yeni Bir Zirve
Bakanlık tarafından yürütülen “Geleceğe Miras” projesi kapsamında son yıllarda Troya başta olmak üzere pek çok ören yerinde önemli keşiflere imza atılmıştı. Ancak 2025 yılında ortaya çıkarılan bu buluntular, projenin geldiği noktayı ve arkeolojik mirasa verilen önemi somut biçimde gözler önüne seriyor.
