gıda zehirlenmesinin nedenleri ve riskli gıdalar
Yaz aylarında artış gösteren gıda zehirlenmeleri, hijyenik olmayan ortamlarda hazırlanan, uygun koşullarda saklanmayan ya da iyi pişmemiş besinlerin tüketilmesiyle ortaya çıkar. Gıda zehirlenmesi genellikle mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal ve ateş gibi semptomlarla kendini gösterir.
Zehirlenmeye; bakteriler, virüsler, parazitler veya toksinler neden olabilir. En yaygın patojenler arasında Salmonella, E.coli, Listeria ve Novovirüs bulunur. Özellikle çiğ ya da az pişmiş yumurta, süt ürünleri, deniz ürünleri ve kümes hayvanları bu risk grubun başında gelir. Ayrıca bozulmuş, küflü veya son kullanma tarihi geçmiş gıdalar da ciddi tehlike yaratır.
belirtiler ne zaman başlar?
Besin zehirlenmesi belirtileri kontamine yiyeceklerin tüketilmesini takiben birkaç saat içinde başlar ve 2-3 gün içinde genellikle kendiliğinden geçer.
Ancak yüksek ateş, kanlı ishal, sıvı kaybı ya da bilinç bulanıklığı gibi durumlarda mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
tedavide ilk adım: sıvı desteği
Gıda zehirlenmesinde en sık karşılaşılan komplikasyon dehidrasyondur. Bol su tüketimi, oral rehidrasyon sıvıları ve gerekirse damar yoluyla sıvı takviyesi önemlidir. Hafif vakalarda muz, pirinç, elma püresi ve tosttan oluşan BRAT diyeti uygulanabilir. Ayrıca zencefil ve nane çayı gibi bitkisel çözümler mideyi rahatlatmaya yardımcı olabilir. Probiyotik yoğurtlar ise bağırsak florasının onarılmasında etkilidir.
kaçınılması gerekenler
Zehirlenme sürecinde süt ürünleri, kafein, alkol, yağlı ve baharatlı yiyecekler, lifli besinler ve gazlı içecekler tüketilmemelidir. Ayrıca besin alımı birkaç saat durdurulmalı, daha sonra küçük porsiyonlarla başlanmalıdır.
gıda zehirlenmesini önlemek için nelr yapılmalı?
- Ellerinizi yemekten önce ve sonra sabunla yıkayın.
- Çiğ et, tavuk ve balıkları ayrı saklayın ve iyice pişirin.
- Meyve ve sebzeleri iyice yıkayın.
- Son kullanma tarihine dikkat edin, küflü gıdaları tüketmeyin.
- Dondurulmuş ürünleri çözündürdükten sonra tekrar dondurmayın.
- Buzdolabınızı ve mutfağınızı düzenli olarak temizleyin.
kimler daha fazla risk altında?
Bebekler, yaşlılar, hamileler ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler zehirlenmelerine karşı daha hassastır. Bu kişilerde gıda kaynaklı enfeksiyonlar daha ağır seyredebileceğinden belirtiler ortaya çıkar çıkmaz tıbbi yardım alınmalıdır.
