Uzmanlardan Kritik Uyarı: Yaz Aylarında Leishmania Tehdidine Dikkat
Yaz aylarının etkisini artırdığı bu dönemde, halk sağlığını tehdit eden yeni bir tehlike daha gündeme geldi. Sivrisinekten çok daha tehlikeli olan yakarca sinekleri (halk arasında bilinen adıyla tatarcık sinekleri), taşıdıkları Leishmania parazitiile özellikle Akdeniz, Güneydoğu, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde ciddi sağlık riskleri oluşturuyor.
Uzmanların yaptığı değerlendirmelere göre, her yıl dünya genelinde yaklaşık 2,5 milyon kişi bu parazit nedeniyle hastalanıyor, 60 bin kişi ise hayatını kaybediyor. Türkiye'de ise bu sineklerin yol açtığı en önemli klinik tablolar arasında şark çıbanı ve kala-azar öne çıkıyor.
Yakarca Sineği Nedir? Neden Bu Kadar Tehlikeli?
Türkiye’de son yıllarda görülme sıklığı hızla artan bu sinekler, geceleri aktif oluyor ve fark edilmesi zor bir yapıya sahip. Phlebotomus cinsine ait olan bu canlılar, insanlara Leishmaniasis adı verilen ölümcül hastalığı bulaştırabiliyor.
Prof. Dr. Ahmet Özbilgin, Leishmania parazitinin dünya çapında yaygınlaştığını ve ölüm oranlarının ciddi seviyelere ulaştığını belirterek, “Bu hastalık sadece fiziksel değil, sosyal sonuçlarıyla da ciddi bir halk sağlığı problemidir” ifadelerini kullandı.
İç Organları Tutan Ölümcül Tehdit: Kala-Azar
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Yasemin Ersoy, parazitin neden olduğu kala-azar hastalığının özellikle dalak, karaciğer ve kemik iliği gibi iç organları tuttuğuna dikkat çekerek, bu durumun ölümcül sonuçlara yol açabileceğinivurguladı. Aynı şekilde, çocuklarda sık görülen şark çıbanı da, deri lezyonlarına neden oluyor ve ciddi izler bırakabiliyor.
Yakarca Isırığı Belirtileri Nelerdir?
Dr. Yavuz Turan, yakarca ısırıklarının genellikle başlangıçta fark edilmediğini, ancak birkaç gün içinde şişlik, kızarıklık ve açık yara oluştuğunu belirtti. Bir haftadan uzun süren lezyonlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor.
Nasıl Bulaşıyor? Hayvanlar Aracılığıyla İnsanlara Geçiyor
Leishmania paraziti, enfekte hayvanları (köpek, tilki, kedi gibi) ısıran yakarca sineklerinin daha sonra insanı ısırmasıyla bulaşıyor. Nadir de olsa, kan nakli, anneden bebeğe geçiş veya iğne paylaşımı gibi yollarla da bulaşma ihtimali bulunuyor.
Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler
Uzmanlara göre, bu tehlikeli sineklerle mücadelede bireysel ve kamusal önlemler büyük önem taşıyor. İşte alınması gereken temel tedbirler:
Sineklik ve cibinlik kullanımı
Uzun kollu ve kapalı giysilerin tercih edilmesi
Çöp ve hayvan dışkılarının ortadan kaldırılması
Serin, nemli ve rüzgarsız bölgelerden uzak durulması
Ayrıca, yerel yönetimlerin ilaçlama, çevre temizliği ve farkındalık çalışmalarıyla aktif rol üstlenmesi gerekiyor.
İklim Değişikliği Yeni Riskleri Tetikliyor
Uzmanlar, küresel iklim değişikliğinin, göç hareketliliğiyle birleşerek bu ve benzeri tropikal hastalıkların Türkiye’de yaygınlaşmasına zemin hazırladığını ifade ediyor. Bu çerçevede, sağlık otoriteleri ve devlet kurumlarının güçlü önleyici politikalar geliştirmesi, halk sağlığının korunmasında hayati rol oynuyor.
