Suriye iç savaşı, 2024 yılında yeniden şiddetlenerek tüm dünyanın dikkatini üzerine çekti. Özellikle Halep kenti, çatışmaların en sıcak noktası olarak uluslararası gündemin üst sıralarında yer alıyor. Muhalif grupların Halep’te ilerlemesi, Beşar Esad rejimi ve müttefikleri için büyük bir tehdit oluşturuyor. Peki, Halep kimin elinde, bölgedeki son durum ne ve çatışmaların seyri nasıl? İşte tüm detaylar...
Halep’te Son Durum: Muhalifler İlerliyor
Suriye’nin en büyük şehirlerinden biri olan Halep, iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana defalarca el değiştiren stratejik bir bölge. 2024 yılının son çeyreğinde Halep’te muhalif gruplar, özellikle Heyet Tahrir Eş-Şam (HTŞ), kentin büyük bir bölümünde kontrolü ele geçirdi. Esad rejiminin kontrolündeki bölgelere yönelik kapsamlı saldırılar düzenleyen muhalifler, Halep ve çevresinde önemli kazanımlar elde etti.
Son raporlara göre, muhaliflerin Halep’teki ilerleyişi şu şekilde özetlenebilir:
- Halep’in Batısı ve Merkezindeki Bölgeler: Muhalifler burada kontrolü sağlamış durumda.
- Halep Uluslararası Havalimanı: Rejimle muhalifler arasında çatışmaların en yoğun yaşandığı noktalardan biri.
Muhaliflerin hedefi, Halep’te tam kontrol sağlayarak rejimin kuzey hattını tamamen kesmek ve bu bölgede stratejik bir üstünlük elde etmek.
Halep Neden Bu Kadar Önemli?
Halep, Suriye’nin en büyük şehirlerinden biri ve iç savaştan önce ülkenin ekonomik başkenti olarak biliniyordu. Savaşın başlamasıyla birlikte, şehir stratejik konumu nedeniyle hem rejim güçleri hem de muhalif gruplar için önemli bir hedef haline geldi. Halep, ülkenin kuzeyinde yer alması ve Türkiye’ye yakınlığı sebebiyle de kritik bir öneme sahip.
- Ekonomik Strateji: Halep, iç savaş öncesinde Suriye’nin sanayi ve ticaret merkeziydi.
- Askeri Strateji: Kuzeyden Türkiye’ye ve batıdan Akdeniz’e açılan yolların kontrolü Halep üzerinden geçiyor.
- Psikolojik Etki: Halep’i kontrol eden taraf, bölgesel olarak moral üstünlüğe sahip oluyor.
Muhalifler ve Rejim Güçleri Arasındaki Çatışmalar
Halep’teki çatışmalar, Suriye iç savaşının ne kadar karmaşık ve çok taraflı olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Rejim güçleri, Halep’te kontrolü kaybetmemek için müttefiki Rusya’dan yardım talep etti. Rusya, Halep’e yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırarak rejim güçlerini destekliyor. Ancak muhalifler, özellikle HTŞ, rejime karşı büyük bir direniş gösteriyor.
Muhaliflerin Stratejik Hedefleri
- Halep’i Tamamen Ele Geçirmek: Rejimin kuzeydeki varlığını tamamen bitirmek.
- Hama’ya İlerlemek: Halep’ten sonra muhaliflerin hedefi, Hama üzerinden ilerleyerek rejimin kalbini hedef almak.
- Fırat’ın Doğusuna Genişlemek: PKK/YPG’nin bölgedeki etkinliğini kırarak, Suriye’nin kuzeydoğusunda kontrolü artırmak.
Rejimin Stratejik Hamleleri
- Rusya Desteğiyle Hava Saldırıları: Rusya, muhaliflerin ilerleyişini durdurmak için hava saldırılarına başladı.
- PKK/YPG ile İşbirliği: Rejim, muhaliflere karşı PKK/YPG’den destek alarak Halep hattında güç kazanmaya çalışıyor.
- Askeri Teçhizat ve Lojistik: Rejim, Rusya’nın sağladığı askeri yardımlarla muhaliflere karşı direnişini sürdürüyor.
Rusya’nın Halep’teki Rolü
Rusya, Suriye iç savaşında Beşar Esad rejiminin en büyük destekçisi konumunda. 2016 yılında Halep’i rejim kontrolüne geçiren Rusya, 2024 yılında yeniden muhaliflerin ilerlemesine karşı harekete geçti. Halep’te düzenlenen hava saldırılarıyla muhaliflerin kazanımlarını engellemeye çalışıyor.
Rusya’nın Halep’teki müdahalesi, bölgede insani krizleri de derinleştiriyor. Sivil kayıplar artarken, altyapının büyük ölçüde zarar görmesi, Halep’te yaşayan halkı zor durumda bırakıyor.
PKK/YPG ve Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) Durumu
Halep’te rejim güçleri, PKK/YPG ile işbirliği yaparak muhaliflere karşı destek aldı. Ancak bu işbirliği, Özgür Suriye Ordusu’nun sert müdahalesiyle karşılaştı. ÖSO, Rakka-Halep hattında PKK/YPG’nin geçişini engelledi ve bu koridorun oluşmasına izin vermedi.
- PKK/YPG’nin Planı: Terör koridoru oluşturmak için Halep’e lojistik destek sağlamak.
- ÖSO’nun Müdahalesi: Halep hattını kapatarak PKK/YPG’nin bölgedeki ilerleyişini engellemek.
Suriye’de İnsani Kriz: Halep’te Sivillerin Durumu
Halep’teki çatışmaların artması, bölgede yaşayan siviller için büyük bir insani kriz yaratıyor. Son verilere göre:
- Sivil Kayıplar: Çatışmalarda 50’den fazlası sivil olmak üzere yaklaşık 350 kişi hayatını kaybetti.
- Göç Dalgası: Halep’teki çatışmalardan kaçan binlerce kişi, Türkiye sınırına doğru göç ediyor.
- Altyapı Sorunları: Çatışmalar nedeniyle elektrik, su ve sağlık hizmetleri büyük ölçüde aksadı.
Uluslararası Tepkiler ve Suriye’de Barış Görüşmeleri
Halep’teki çatışmalar, uluslararası arenada da büyük yankı uyandırdı. Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB), bölgede insani yardım koridorlarının oluşturulması gerektiğini vurguladı. Ancak, Rusya ve Çin’in veto yetkilerini kullanması nedeniyle BM’den güçlü bir yaptırım kararı çıkmadı.
ABD ve Türkiye gibi ülkeler, Suriye’de barış görüşmelerinin yeniden başlatılması çağrısında bulunuyor. Ancak Rusya ve İran’ın rejim güçlerine desteği, bu çağrıların sonuçsuz kalmasına neden oluyor.
Halep’in Geleceği ve Çatışmaların Seyri
Halep’teki çatışmaların geleceği, bölgedeki güç dengelerine bağlı olarak şekillenecek. Muhaliflerin ilerleyişi ve rejim güçlerinin Rusya desteğiyle direnişi, çatışmaların şiddetinin artacağını gösteriyor.
Olması muhtemel senaryolar şunlar:
- Muhaliflerin Halep’i Ele Geçirmesi: Bu durum, rejim için büyük bir kayıp anlamına gelir ve Esad’ın kuzeydeki kontrolünü tamamen yitirmesine yol açabilir.
- Rejimin Direnişi ve Karşı Taarruz: Rusya desteğiyle rejim güçleri, Halep’teki kontrolü geri kazanabilir.
- İnsani Kriz ve Uluslararası Müdahale: Halep’teki insani kriz derinleşirse, uluslararası güçler bölgede daha aktif bir rol oynayabilir.
Suriye’de Son Durum: Halep Kimin Elinde?
1 Aralık 2024 itibarıyla Halep, büyük ölçüde muhaliflerin kontrolü altında. Ancak rejim güçlerinin Rusya destekli hava saldırıları devam ediyor ve çatışmaların sona ermesi şu an için mümkün görünmüyor. Halep’teki bu kritik durum, Suriye iç savaşının gelecekteki seyrini belirleyecek önemli bir dönemeç olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Halep şu anda kimin kontrolünde?
Halep’in büyük kısmı muhaliflerin kontrolünde, ancak çatışmalar sürüyor.
2. Rusya Halep’e müdahale ediyor mu?
Evet, Rusya hava saldırılarıyla rejim güçlerine destek veriyor.
3. PKK/YPG Halep’te ne yapıyor?
PKK/YPG, rejim güçlerine destek sağlamak amacıyla Halep hattına geçmeye çalışıyor, ancak ÖSO bunu engelliyor.
4. Halep neden bu kadar önemli?
Halep, hem ekonomik hem de stratejik konumu nedeniyle Suriye’nin en kritik bölgelerinden biri.
5. Halep’te insani durum nasıl?
Çatışmalar nedeniyle Halep’te binlerce sivil zor durumda ve büyük bir insani kriz yaşanıyor.
