Kuantum Avantajı Gerçekten Kanıtlandı
ABD'nin Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden (USC) araştırmacılar, kuantum bilgisayarların belirli karmaşık sorunları çözerken en hızlı klasik bilgisayarların dahi önüne geçtiğini resmen kanıtladı. Araştırmada kuantum tavlama (quantum annealing) adı verilen özel bir teknik kullanıldı. Bu yöntem, klasik bilgisayarların zorlandığı problemlerde “mükemmel” olmasa bile en iyiye yakın çözümleri çok daha hızlı bulabiliyor.
USC Mühendislik Fakültesi’nden Prof. Dr. Daniel Lidar:
“Kuantum tavlama, kuantum sistemlerinde düşük enerjili durumları bularak, problemlere en iyi ya da en iyiye yakın çözümler sunar.”
Mükemmele Değil, Gerçeğe Yakın Sonuca Odaklanan Yeni Dönem
Yıllardır bilim insanları, kuantum bilgisayarların problem büyüdükçe klasik sistemleri geride bırakıp bırakmayacağını tartışıyordu. Bu çalışmada ise odak noktası değişti: Amaç, her zaman en mükemmeli bulmak yerine yeterince iyi ve hızlı sonuçlara ulaşmak oldu.
Özellikle finans, lojistik ve makine öğrenmesi gibi alanlarda, mükemmeli aramak yerine kısa sürede “en iyiye yakın” sonuçlar almak gerçek dünyada çok daha değerli. Araştırmacılar, kuantum tavlama sayesinde klasik algoritmalardan çok daha hızlı yüksek kaliteli sonuçlara ulaşarak önemli bir başarıya imza attı.
Hata Baskılamalı Kuantum İşlemciyle Büyük Başarı
Araştırmada, D-Wave Advantage adlı kuantum bilgisayarı kullanıldı. Günümüzdeki tüm kuantum bilgisayarlarda olduğu gibi, “gürültü” yani hata payı büyük bir problem teşkil ediyor. Ancak USC ekibi, kuantum tavlama düzeltmesi (QAC) adı verilen bir hata azaltma tekniği uygulayarak 1.300’den fazla hata, baskılanmış mantıksal kübit oluşturdu. Bu sayede, klasik algoritmaların ötesine geçmeyi başardılar.
Kübit (Qubit) Nedir?
Kübit, kuantum bilgisayarlarında kullanılan en temel bilgi birimidir. Klasik bilgisayarlardaki “bit”ler yalnızca 0 veya 1 değerini alabilirken, kübitler kuantum fiziğinin sağladığı süperpozisyon özelliği sayesinde aynı anda hem 0 hem de 1 değerini alabilir. Bu sayede kuantum bilgisayarlar çok daha karmaşık işlemleri paralel şekilde gerçekleştirebilirler.
Kuantum Çağında Optimizasyonun Geleceği
Araştırmacılar, elde ettikleri bu başarıyı daha karmaşık ve yüksek boyutlu problemler için de uygulamayı hedefliyor. Prof. Dr. Lidar, donanımdaki ve hata baskılama tekniklerindeki ilerlemelerin, kuantum avantajını daha da artırabileceğine dikkat çekiyor. Bu gelişme, kuantum algoritmalarının yakın gelecekte gerçek hayattaki optimizasyon problemlerinde devrim yaratabileceğini gösteriyor.
Kaynak: https://scitechdaily.com/quantum-computers-just-outsmarted-supercomputers-heres-what-they-solved/
Referans : “Scaling Advantage in Approximate Optimization with Quantum Annealing” by Humberto Munoz-Bauza and Daniel Lidar, 23 April 2025, Physical Review Letters.
DOI: 10.1103/PhysRevLett.134.160601
