Dev platformlar Neden Sosyallikten Uzaklaşıyor?
Sosyal medya, başlangıcındaki "arkadaşlarla bağlantı kurma" misyonundan giderek uzaklaşıyor. Neredeyse yirmi yıl önce, Facebook'un üniversite kampüslerinde öğrencilerin iletişimde kalması için popülerleştiği, ardından Twitter'ın insanların ne yediklerini paylaştığı veya Instagram'ın arkadaşların birbirleriyle fotoğraf paylaştığı bir dönem vardı. Ancak bugün durum çok farklı. Instagram ve Facebook akışları yoğun bir şekilde reklamlar ve sponsorlu gönderilerle dolu. TikTok ve Snapchat, influencer'ların çeşitli ürün ve hizmetleri tanıttığı videolarla dolup taşıyor. Hatta yakında Twitter'da en çok görünürlük kazanan gönderiler, çoğunlukla abonelik ücreti ödeyen kullanıcılardan gelecek.
Bu değişimle birlikte, sosyal medya birçok yönden daha az sosyal hale geliyor. Büyük siteler zamanla giderek daha fazla "şirketleştiği" için, insanların hayatlarındaki gelişmeleri arkadaşları ve aileleriyle paylaştığı gönderiler, akışlarda görülmesi zorlaşan içerikler haline geldi. Kullanıcılar, arkadaşlarının veya akrabalarının tatillerini, özel anlarını paylaştığı içerikleri görmek yerine, artık sıklıkla markalardan, influencer'lardan ve reklam veya görünürlük için para ödeyen diğer profesyonel hesaplardan gelen içeriklerle karşılaşıyor.
"Platform" Kavramının Sonu mu?
Bu dönüşüm, hem büyük sosyal ağ şirketlerini hem de insanların dijital etkileşimini etkiliyor. Ancak aynı zamanda temel bir kavramı da sorgulatıyor: çevrimiçi platform. Yıllarca, insanların zamanlarının büyük kısmını geçirdiği, "her şey bir arada" ve herkese açık tek bir site olma fikri hakimdi. Ancak büyük sosyal ağlar, kullanıcıları diğer insanlarla bağlamak yerine, markalarla bağlantı kurmayı öncelik haline getirince, bazı kullanıcılar belirli hobilere, ilgi alanlarına veya topluluklara odaklanmış daha niş siteler ve uygulamalar aramaya başladı. Illinois-Chicago Üniversitesi iletişim profesörü Zizi Papacharissi, "Bildiğimiz platformlar bitti, faydalarını yitirdiler" yorumunu yapıyor.
Kullanıcılar Nereye Kaçıyor?
| Platform Adı | Amacı |
|---|---|
| Mastodon | Twitter benzeri ancak topluluklara bölünmüş, reklam yok |
| Nextdoor | Lokasyon bazlı, komşularla iletişim kurma |
| Letterboxd | Film tutkunları için yorum ağı |
| Minus | Hayat boyu yalnız 100 gönderi paylaşabilirsiniz, sonsuz kaydırma yok |
Massachusetts Amherst Üniversitesi'nden profesör Ethan Zuckerman'a göre, "Her şeye hükmedecek tek bir ağ seçme fikri gerçekçi değil ve bu çılgın bir Silikon Vadisi mantığı," diyor.
