Yıllardır savunma sanayisinde geliştirdiği yüksek teknolojilerle öne çıkan HAVELSAN, şimdi insan sağlığını tehdit eden en büyük sorunlardan biri olan kanser ile mücadelede rol üstleniyor. Geliştirilen yapay zeka tabanlı sistemler artık sadece güvenlik kameralarında ya da savaş alanlarında değil, mikroskobik boyuttaki hücrelerin içinde de görev alacak.
Gazi Üniversitesi Hastanesi ile birlikte başlatılan Patolojik Bulguların Yapay Zeka ile Tespiti Projesi, Türkiye’nin sağlık teknolojilerinde çığır açacak yeni bir adımı olarak öne çıkıyor. Bu projeyle birlikte kanser hücreleri artık yapay zeka ile erken evrede, otomatik ve hatasız tespit edilecek.
Kanserli dokular saniyeler içinde tanınacak
Proje kapsamında, prostat, meme, kolon ve mesane başta olmak üzere farklı organlardaki kanser türleri yapay zeka algoritmalarıyla taranacak. HAVELSAN tarafından geliştirilen ileri düzey görüntü işleme ve veri analiz sistemleriyle, hastanelerde oluşan biyopsi örnekleri dijitalleştirilecek. Ardından, bu dijital lamlar bir patolog yerine önce yapay zekaya sunulacak.
Algoritmalar, tümörün varlığını, türünü ve boyutunu belirleyerek en kritik hastaları önceliklendirip uzmanlara yönlendirecek. Bu sayede, hayati risk taşıyan hastalara hızlı müdahale şansı doğacak, tedavi süreçleri hızlanacak ve doktorların zaman yönetimi iyileştirilecek.
Savunmanın kodları şimdi sağlıkta çalışıyor
Bugüne kadar AFIS, KGYS ve IGT-TUYGUN gibi kritik savunma projelerinde görev alan HAVELSAN mühendisleri, bu kez sağlık için görev başında. Savunma sanayisinde geliştirilen görev odaklı yapay zeka sistemleri, hız ve güvenlik kriterlerine göre şekillendiriliyordu. Şimdi bu teknolojiler, hasta güvenliği, teşhis doğruluğu ve sağlık çalışanlarının yükünü hafifletme amacıyla yeniden tasarlanıyor.
Bu yönüyle proje yalnızca teknolojik bir atılım değil; aynı zamanda savunmadan sağlığa geçişin toplumsal bir dönüşümü olarak da değerlendiriliyor.
Veri mahremiyeti ve milli güvenlik bir arada
Sağlıkta yapay zekanın kullanımı, her ne kadar tıbbi fayda sağlasa da beraberinde güvenlik ve gizlilik gibi önemli soruları da getiriyor. HAVELSAN’ın bu konudaki tecrübesi, projeye yüksek güvenlik katmanı sağlıyor. Tüm hasta verileri, ulusal siber güvenlik standartlarına uygun şekilde korunacak. Sistemin tamamı yerli ve milli yazılımlarla desteklenmesi, dışa bağımlılığı da ortadan kaldırıyor.
Sağlık hizmetlerinde zaman kazandıran dönüşüm
Bir patologun günlük yüzlerce lamı tek tek incelemesi oldukça zaman alıcı ve stresli bir süreçtir. Bu sistem sayesinde, binlerce görüntü sadece saniyeler içinde taranacak, tümör tespit edilen örnekler öncelikli olarak işleme alınacak. Tümör saptanmayan örnekler ise hızlı bir taramadan geçerek doktorlara daha az zaman kaybettirecek. Böylece doktorlar enerjilerini gerçekten kritik olan vakalara yönlendirebilecek.
Bu dijitalleşme, yalnızca iş gücünü azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda hasta memnuniyetini ve güvenliğini artıracak. Çünkü erken teşhis, çoğu kanser türünde yaşam şansını ciddi oranda artırıyor.
Bilimsel geçerlilikten ulusal yaygınlığa uzanan planlama
İlk etapta Gazi Üniversitesi ile sınırlı kalacak olan uygulama, kısa sürede ülke geneline yayılacak şekilde planlandı. Proje kapsamındaki algoritmaların doğruluk oranları bilimsel testlerle belirlenecek. Sonrasında, Sağlık Bakanlığı'nın yönlendirmesiyle diğer üniversite hastanelerinde ve kamu hastanelerinde de kullanıma sunulacak.
Türkiye, bu projeyle yalnızca kendi sağlık sisteminde dijital bir dönüşüm yaşamakla kalmayacak; aynı zamanda yapay zeka destekli tanı sistemleri konusunda uluslararası rekabette söz sahibi olmayı da hedefliyor.
