Kadın Haklarının Evrensel Sembolü: 8 Mart
Her yıl 8 Mart'ta kutlanan Dünya Kadınlar Günü, kadın haklarının ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin ön plana çıkarıldığı uluslararası bir gündür. Kadınların siyasal, ekonomik ve sosyal hayatta daha güçlü bir konuma gelmelerini destekleyen bu anlamlı gün, kadın hakları mücadelesinin sembolü haline gelmiştir. 1975 yılında Birleşmiş Milletler tarafından resmen kutlanmaya başlayan bu özel gün, tüm dünyada farklı etkinliklerle anılmaktadır.
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü: Mücadeleyle Yazılan Tarih
Her yıl 8 Mart’ta kutlanan Dünya Emekçi Kadınlar Günü, aslında yalnızca bir kutlama değil, hak arayışının, direnişin ve dayanışmanın bir simgesidir. Peki, bu özel günün ardında yatan gerçek hikâye nedir? Kadın hakları mücadelesinin mihenk taşlarından biri olarak görülen 8 Mart, nasıl doğdu? İşte, Kadınlar Günü’nün bilinmeyen ve derinlere uzanan hikâyesi…
1857: New York’ta Bir Fabrikada Başlayan Direniş
8 Mart 1857’de Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde, tekstil sektöründe çalışan binlerce kadın işçi, uzun çalışma saatleri, düşük ücretler ve kötü çalışma koşullarına karşı grev başlattı. Ancak işçilerin hak talepleri sert bir müdahaleyle karşılandı. Fabrika yönetimi, grevi bastırmak için kapıları kilitledi ve işçileri içeride mahsur bıraktı. Bu sırada, fabrikada nedeni tam olarak bilinmeyen bir yangın çıktı. Polis barikatları nedeniyle kaçamayan 120 kadın işçi, alevler arasında yaşamını yitirdi. Onların anısını yaşatmak için düzenlenen cenaze törenine on binlerce kişi katıldı.
1909: İlk Kadınlar Günü İlanı
Bu trajedinin ardından, kadınların hak mücadelesi yıllar içinde büyümeye devam etti. 28 Şubat 1909’da, New York’ta 15.000 kadın işçi, daha iyi çalışma koşulları ve eşit haklar talebiyle büyük bir yürüyüş düzenledi. Kadınların mücadelesini destekleyen Amerikan Sosyalist Partisi, bu günü "Ulusal Kadınlar Günü" ilan etti.
1910: Uluslararası Kadın Dayanışması
1910 yılında Danimarka'nın Kopenhag kentinde düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda, yaşanan trajediler anısına uluslararası bir kadınlar günü belirlenmesi önerildi. Bu öneri, oybirliğiyle kabul edildi.
Böylece ilk Kadınlar Günü anması, 19 Mart 1911’de birçok ülkede yüzlerce kadının katılımıyla gerçekleşti.
1911: Triangle Fabrikası Yangını ve Büyük Kayıp
Kadın işçilerin mücadelesi sürerken, 25 Mart 1911’de, yine New York’ta bulunan Triangle Gömlek Fabrikası'nda büyük bir yangın çıktı. Çoğu kadın olan 146 işçi, çıkışı olmayan kapılar ardında mahsur kaldı ve hayatını kaybetti. Bu olay, kadın işçilerin yaşadığı zor koşulları bir kez daha gözler önüne serdi ve çalışma hayatında daha fazla düzenleme yapılması için önemli bir dönüm noktası oldu.
1921: "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" Adıyla Resmi Tanınma
Kadın hakları için verilen mücadele, dünya genelinde daha fazla ses getirmeye başladı. 1921 yılında, bu özel gün, "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" adıyla anılmaya başlandı ve anmalar için 8 Mart tarihi belirlendi. Birleşmiş Milletler ise, yıllar sonra, 1977’de 8 Mart’ı resmen “Dünya Kadınlar Günü” olarak kabul etti.
8 mart hareketi nasıl ortaya çıktı?
Kadın hakları hareketinin kökleri 20. yüzyılın başlarına kadar uzanır. 28 Şubat 1909'da ABD'de Amerika Sosyalist Partisi tarafından ilk "Kadınlar Günü" etkinliği düzenlendi. Bu etkinlik, kadın haklarının önemine dair toplumsal bilinci arttırmayı amaçlıyordu. Ardından, 1910 yılında Kopenhag'da gerçekleştirilen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesi teklifi kabul edildi. 8 Mart'ın Kadınlar Günü olarak belirlenmesi ise 1917'de Rusya'da gerçekleşen Şubat Devrimi'ne dayanır. Kadın işçilerin grevleri ve protestoları, çarlık rejiminin çökmesine yol açan olayların başlangıcı oldu. Bu bağlamda, Sovyetler Birliği'nde kadınlara oy hakkı verilmesiyle birlikte 8 Mart resmî tatil ilan edildi. 1960'lı ve 1970'li yıllarda feminist hareketlerin de bu günü sahiplendiği görüldü. 1975 yılında Birleşmiş Milletler tarafından kutlanmaya başlandı ve 1977'de BM Genel Kurulu, üyelerinin bu tarihi "Uluslararası Kadın Hakları ve Barış Günü" olarak kabul etmelerini önerdi.
dünya kadınlar günü nasıl kutlanıyor?
Dünya Kadınlar Günü, farklı kültürlerde çeşitli şekillerde kutlanmaktadır. Bazı ülkelerde resmî tatil ilan edilirken, bazı yerlerde protesto gösterileri, konferanslar ve seminerlerle kadın haklarına dikkat çekilmektedir. Türkiye'de Dünya Kadınlar Günü, kadınların eğit haklara sahip olmaları için verilen mücadelenin bir sembolü olarak kabul edilmektedir. Hükümet, kadın istihdamını arttırmak, eğitim ve sosyal haklar konusunda farkındalık yaratmak amacıyla çeşitli projeler ve reformlar gerçekleştirmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde, kadınların ekonomik ve sosyal hayatta daha güçlü bir konuma gelmesi için destekleyici politikalar hayata geçirilmiştir.
