Slovenya'da geliştirilen yeni sistem, florlu gaz kullanmadan serinlik sağlıyor. Klimaları tarih yapacak bu teknoloji, çevreci yapısıyla dikkat çekiyor.
Yaz aylarının yakıcı sıcakları yaklaşırken, evleri serinletmenin yepyeni bir yöntemi dünya gündemine oturdu. Slovenya'da geliştirilen "elastokalorik soğutma" adlı sistem, klimaların temelini oluşturan zararlı soğutucu gazları ortadan kaldırarak, adeta sessiz bir devrim başlattı. Hem çevre dostu hem de yenilikçi olan bu teknoloji, küresel ısınma krizine karşı etkili bir çözüm olarak lanse ediliyor.
Florlu gazlar tarihe karışıyor
Mevcut klimalar ve buzdolaplarında kullanılan hidroflorokarbon (HFC) gazları, atmosfere salındığında hem ozon tabakasına zarar veriyor hem de sera etkisini artırıyor. Sloven bilim insanlarının geliştirdiği yeni sistem ise gaz yerine nikel-titanyum alaşımları gibi katı metallerle çalışıyor. Sistem, bu metalleri esnetip bırakarak soğutma etkisi üretiyor. Yani enerji tasarruflu, gazsız ve daha sürdürülebilir bir soğutma mekanizması gündemde.
Evlerden fabrikalara kadar yayılabilir
Ljubljana merkezli araştırma ekibi, geliştirdikleri sistemin yalnızca evlerde değil, endüstriyel alanlarda da kullanılabileceğini belirtiyor. Bu teknoloji, yalnızca serinletmekle kalmayacak; buzdolapları ve sanayi tipi soğutucular için de yeni bir dönemi başlatacak.
Şimdilik prototip aşamasında, ama umut büyük
SMACool adını verdikleri prototip sistem şu anda yüzde 15 verimlilikle çalışıyor. Ancak geleneksel klimaların yüzde 20-30’luk verimliliğini yakalamak için Ar-Ge süreci hız kesmeden devam ediyor. Araştırmacılar, E-CO-HEAT projesi kapsamında teknolojiyi 2026 yılına kadar ticarileştirmeyi hedefliyor.
Avrupa desteğiyle büyüyor
Proje; Almanya, İtalya ve İrlanda’daki üniversiteler ve özel şirketlerle ortak yürütülüyor. Özellikle AB'nin yeşil dönüşüm stratejisi kapsamında destek gören bu teknoloji, karbon salımını azaltma hedefleriyle de birebir örtüşüyor.
