Mahkemeden Emsal Nitelikte Karar
İstanbul 2. İdare Mahkemesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından uygulamaya konulan “30 yaşından gün almış öğrencilere indirimli İstanbulkart oranının yüzde 10’a düşürülmesi” kararını iptal etti. Bu karar, özellikle geç yaşta eğitim hayatına devam eden binlerce öğrenciyi yakından ilgilendiriyor.
Mahkeme, alınan kararın sadece yaşa dayalı olarak yapıldığını, bireysel ve sosyoekonomik koşulların dikkate alınmadığını belirterek, bu düzenlemenin hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Böylece, İstanbulkart indiriminden tüm öğrenciler yaş farkı gözetilmeksizin eşit şekilde faydalanabilecek.
Dava Süreci ve Gerekçeler
İBB Meclisi'nin Ağustos 2024’te aldığı bu karar, AK Parti Grup Sözcüsü Murat Türkyılmaz tarafından yargıya taşındı. Türkyılmaz, başvurusunda bu düzenlemenin “adaletsiz bir uygulama” olduğunu ve eğitimde fırsat eşitliğini zedelediğini savundu.
Mahkeme sürecinde yapılan değerlendirmede, İBB’nin sunduğu gerekçelerin yetersiz olduğu ortaya kondu. Özellikle;
Öğrencilerin eğitim türü (örgün/açık öğretim),
Gelir düzeyi,
Çalışma durumu gibi kritik değişkenlerin göz ardı edildiği,
Düzenlemenin sadece yaşa dayalı genelleme ile alındığı vurgulandı.
Kararın Gerekçesi: “Adil Denge” Bozuldu
Kararda şu ifadeye yer verildi:
"30 yaşından gün almış öğrencilerin eğitim seviyesi, gelir durumu ve eğitim türü göz önüne alınmaksızın uygulanan bu kısıtlama, kamu yararı ile bireysel haklar arasında adil bir denge kurulamadan tesis edilmiştir. Bu nedenle hukuka aykırılık taşımaktadır."
Bu ifade, sadece İstanbul için değil, Türkiye genelindeki benzer düzenlemeler açısından da emsal teşkil edebilecek nitelikte.
Öğrenciler İçin Yeni Bir Dönem Başlıyor
Özellikle ikinci üniversitesini okuyanlar, geç yaşta lisans veya yüksek lisansa başlayanlar ve çalışmak zorunda olup eğitimini yarım bırakanlar için bu karar, maddi anlamda büyük bir rahatlama sağlayacak.
Toplu ulaşımın giderek pahalandığı bir dönemde, indirimli İstanbulkart kullanımı önemli bir destek sağlıyor. Yaş ayrımı olmaksızın tüm öğrencilere tanınacak bu hak, öğrencilerin hem eğitime erişimini kolaylaştıracak hem de yaşam kalitesini artıracak.
Sosyal Adalet Vurgusu ve Sektörel Yansımalar
Eğitim uzmanları ve hukukçular, bu kararın “sosyal devlet ilkesinin” bir gereği olduğunu belirtiyor. Eğitimde fırsat eşitliğini engelleyen uygulamalara karşı alınan bu tür kararların, tüm belediyelere örnek olması gerektiği ifade ediliyor.
Ayrıca bu karar, belediye politikalarının sadece teknik değil, sosyal etkilerinin de dikkate alınması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Toplu taşıma düzenlemeleri artık sadece ulaşım meselesi değil, sosyal politika aracı olarak da değerlendiriliyor.
İBB'nin Yeni Hamlesi Merak Konusu
İptal kararının ardından gözler yeniden İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne çevrildi. İBB’nin bu karara karşı bir üst mahkemeye başvurup başvurmayacağı veya yeni bir düzenleme yapıp yapmayacağı henüz bilinmiyor.
Ancak kamuoyunda oluşan güçlü destek ve kararın gerekçesel sağlamlığı göz önünde bulundurulduğunda, İBB’nin yeni bir yaş sınırı getirmeksizin düzenleme yapması bekleniyor.
