Dünyanın en olağanüstü canlılarından biri, kaybettiği uzuvlarını, hatta beyin ve kalp dokusunun bir kısmını bile tamamen yenileyebiliyor. Bu inanılmaz yaratık, suda yaşayan ve hiçbir zaman ergenliğe ulaşmayan, yani ömür boyu "bebek" olarak kalan nadir canlılardan biri. Bilim insanları, bu canlının rejenerasyon yeteneklerinden insan tıbbında faydalanmanın yollarını arıyor.
Peki bu gizemli canlı nasıl görünüyor?
Başının iki yanında kırmızı, tüy benzeri dallara benzeyen solungaçları hemen göze çarpıyor. Genellikle 15-30 cm uzunluğunda olan bu canlı, doğada koyu kahverengi veya siyah benekli gri renkli olsa da, esaret altında beyaz, pembe, altın ve tamamen siyah renk varyasyonları mevcut. Geniş bir ağzı ve küçük dişleri var. Ayrıca şaşırtıcı bir şekilde, adeta sürekli gülümsüyor gibi görünen sempatik bir yüz ifadesine sahip.
İnanılmaz yetenek: Rejenerasyon
Bu canlının en dikkat çekici özelliği, olağanüstü rejenerasyon yeteneği. Eğer bir bacağını, kuyruğunu veya diğer vücut parçalarını kaybederse, bunları iz bırakmadan tamamen yenileyebiliyor. Hatta daha da şaşırtıcı olanı, omurilik, çene, beyin ve kalp dokusunun bir kısmını bile yeniden oluşturabiliyor. Bu yetenek, yaralanma sonrası hücrelerin yeniden programlanması sayesinde gerçekleşiyor. Bilim insanları, bu mekanizmayı anlamanın insan organlarının yenilenmesi için çığır açıcı tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Hep genç, hep çocuk
Normalde birçok iki yaşamlı canlı, ergenliğe ulaştığında başkalaşım geçirerek karada yaşamaya başlar. Ancak bu ilginç canlı, "neoteni" adı verilen nadir bir özellik gösteriyor. Yani yetişkinliğe ulaşsa bile larva özelliklerini koruyarak suda yaşamaya devam ediyor. Dış solungaçlarını ömür boyu taşıyan bu canlı, hiçbir zaman karada yaşayacak şekilde başkalaşım geçirmiyor. İlginç olan, laboratuvar ortamında belirli hormonlar verildiğinde, bazılarının başkalaşım geçirebildiğinin gözlemlenmiş olması.
Büyük tehdit altında
Bu eşsiz canlı, doğal yaşam alanı olan Meksika'daki birkaç göl ve kanal sisteminde kritik tehlike altında. Özellikle Meksika'nın Xochimilco Gölü'nde yaşayan popülasyonu, şehirleşme, su kirliliği ve yabancı türlerin göle sokulması nedeniyle büyük tehdit altında. Doğadaki sayıları hızla azalırken, laboratuvarlarda ve hobi akvaryumlarında yaygın şekilde üretiliyor.
İşte karşınızda dünyanın en ilginç canlılarından biri: Aksolotl!
Bilim dünyasında Ambystoma mexicanum olarak bilinen Aksolotl veya diğer adıyla Meksika Semenderi, sadece olağanüstü yetenekleriyle değil, aynı zamanda tatlı görünümüyle de dikkat çekiyor. "Gülümseyen yüzü" ve çocuksu görünümüyle sosyal medyada popüler hale gelen bu canlı, Aztek mitolojisinde de önemli bir yere sahip. Aztekler bu canlıyı su tanrısı Xolotl'un bir formu olarak görüyor ve "Axolotl" adı da buradan geliyor.
