Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan "2024 İstatistiklerle Gençlik" raporu, Türkiye'nin genç nüfusuyla ilgili dikkat çeken verileri gözler önüne serdi. Rapora göre Türkiye'de yaklaşık 5 milyon genç, "ev genci" olarak tanımlanan, ne eğitimde ne istihdamda yer alan bir durumda bulunuyor.
Türkiye'nin Ev Genci Gerçeği Rakamlarla Ortaya Çıktı
TÜİK verilerine göre 15-24 yaş grubundaki gençlerin %22,9'u ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor. Türkiye'deki 12,8 milyon gencin bu yüzdesi hesaplandığında, yaklaşık 2,93 milyon gencin "ev genci" kategorisinde olduğu görülüyor. 15-29 yaş grubu dikkate alındığında ise bu sayı 5 milyona ulaşıyor. Uluslararası literatürde "NEET" (Not in Education, Employment or Training) olarak adlandırılan bu durum, ekonomik kalkınma için ciddi risk oluşturuyor.
Kadınlar Ev Genci Olma Riskiyle Daha Fazla Karşı Karşıya
Ev genci oranlarında dikkat çekici bir cinsiyet eşitsizliği bulunuyor. Genç kadınlarda ne eğitimde ne istihdamda olma oranı %30,1 ile erkeklerdeki %16,2 oranının neredeyse iki katı düzeyinde. İstihdam oranlarında da benzer bir uçurum söz konusu: Genç erkeklerde istihdam oranı %51,7 iken, genç kadınlarda bu oran sadece %26,4 seviyesinde kalıyor. İşsizlik oranları da kadınlarda (%22,3) erkeklere göre (%13,1) belirgin şekilde daha yüksek seyrediyor.
Demografik Fırsat Penceresi Tehlikede Olabilir
TÜİK raporunun ortaya koyduğu bir başka önemli veri, Türkiye'nin genç nüfus oranının Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde olması. Türkiye nüfusunun %15'i (12,8 milyon kişi) 15-24 yaş aralığındaki gençlerden oluşurken, AB'de bu oran %10,7 seviyesinde bulunuyor. Ancak projeksiyonlar, 2050 yılında Türkiye'deki genç nüfusun 9,1 milyona düşeceğini gösteriyor.
Eğitimde Başarı İstihdama Yansımıyor
TÜİK verileri, Türkiye'de ortaöğretim net okullaşma oranının %88,0 gibi yüksek bir seviyede olduğunu ortaya koyuyor. Yükseköğretim net okullaşma oranı ise %42,7 olarak belirlenmiş durumda. Çarpıcı olan, genç kadınların yükseköğretime katılım oranının (%49,0) erkeklere göre (%36,7) daha yüksek olmasına rağmen, istihdama katılımlarının çok daha düşük kalması.
Gençlerin Mutluluk Kaynağında İş Son Sırada Yer Alıyor
TÜİK'in yaşam memnuniyeti araştırması sonuçları, ev genci olgusunun psikolojik boyutuna ışık tutuyor. 18-24 yaş grubu gençlerin mutluluk kaynakları arasında "iş" faktörü sadece %2,4 ile en sonda yer alıyor. Gençleri en çok mutlu eden faktörler sırasıyla sağlık (%45,3), başarı (%25,1) ve sevgi (%15,1) olarak belirlenmiş durumda.
