Cumhuriyetin ilanından önce 17 Şubat 1923'te Kemeraltı Çarşısı sınırlarında incir deposu olarak kullanılan Guiffray Hanı'nda toplanan İzmir İktisat Kongresi, "Misak-ı İktisadi" başlığı altında milli bir ekonominin inşası için nasıl bir yol haritası izlenmesi gerektiğine yönelik önemli kararlara sahne oldu.
İlk toplantıya ev sahipliği yapan bina, 1979 yılında yıktırıldı.
İzmir Valiliği, İktisat Kongresi'ni 100. yılında yeniden aynı yerinde düzenlemek üzere proje hazırladı.
Otopark olarak kullanılan arazide Osmanlı dönemine ait kalıntıların bulunması üzerine kazı çalışmaları yapıldı.
Binanın eski resimlerine bakılarak proje hazırlanmasının ardından yüklenici firma, 2 katlı, 14 metre yüksekliğindeki kongre merkezinin yapımına başladı.
Binanın 17 Şubat 2023'te düzenlenecek 5. İzmir İktisat Kongresi'ne yetiştirilmesi için çalışma devam ediyor.
"İzmirlilerin gönlünde bir yaraydı"
İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, alanda yaptığı açıklamada, kent ve ülke tarihi için önemli bir toplantının yapıldığı binanın zaman içinde korunamadığını, 1979 yılında İzmir Belediye Başkanı tarafından tescillenme aşamasındayken yıktırıldığını ifade etti.
Bu durumun yıllardır kentlileri üzdüğünü dile getiren Köşger, şöyle konuştu:
"Yani buranın yıkılmış, sonra da bu halde bırakılmış olması İzmirlilerin gönlünde bir yaraydı. Biz bunu tespit ettik. İzmir İktisat Kongresi'nin yüzüncü yılı yaklaşmaktaydı. Maalesef bina yıkılmasından sonra arsalardan biri otopark yapılmış. İkincisi de otopark yapılmak üzereyken biz olaya müdahil olduk ve ikinci arsayı da tescil ettirdik."
Köşger, alanda İzmir'in en büyük Osmanlı dönemi arkeolojik kazısının yapıldığını, dönemin ticari hayatını anlatan önemli eser çıkarıldığını, bunların da bina içinde sergileneceğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da İzmir İktisat Kongresi'nin, 100. yılında kendi binasında düzenlenmesine önem verdiğine işaret eden Köşger, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Müteahhit firmamız bize taahhütte bulundu. İnşallah 17 Şubat'tan önce yani 2023 yılının Ocak ayında bize bina teslim edilecek. Yüzüncü yılda Türkiye'nin nereden nereye geldiğinin değerlendirildiği ve Cumhuriyet'in ikinci yüzyılına projeksiyon olacak bir kongre gerçekleştirilecek.
Bina, elimizdeki orijinal resimlere uygun olarak yapılacak. 2 katlı ve 14 metre yüksekliğinde modern bir kongre merkezi olacak. İzmir'in çok önemli bir değeri ortaya çıkacak. Türk Tarih Kurumu ve Yüksek Öğretim Kurumunun da desteğiyle uluslararası katılımlı olacak şekilde iktisat kongresini 100. yılında otantik binasında, aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiş binasında yapacağız."
Köşger, binanın kongre merkezi vasfıyla bölgeye hareket getireceğini, turistik anlamda da önemli işlevler üstleneceğini sözlerine ekledi.
