Son 20 yılda Hazar Denizi'nin su seviyesinde meydana gelen yaklaşık 2 metrelik düşüş, bölgedeki kıyıdaş ülkeleri endişelendiriyor. Dünyanın en büyük "kapalı gölü" olan Hazar Denizi, Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, Türkmenistan ve İran gibi 5 ülke tarafından paylaşılıyor. Yaklaşık 370 bin kilometrekarelik bir alanı kaplayan Hazar Denizi, zengin petrol yataklarına ev sahipliği yapmasıyla da dikkat çekiyor.
Hazar Denizi'nin Özellikleri
Hazar Denizi, antik bir okyanus olan "Paratetis"in bir parçası olarak 6 milyon yıl önce oluşmuş ve günümüzde hala tam olarak keşfedilmemiş gizemli bir denizdir. Bu deniz, 130'dan fazla nehrin aktığı bir bölge olup, kuzey ve güney kısımları arasında belirgin farklılıklar gösterir. Kuzey bölümünde su daha az tuzludur ve ortalama derinliği 5 metreyi geçmezken, güney kısmında su daha tuzlu ve 1025 metreye kadar inebilen derinliklere sahiptir.
Hazar Denizi'nin Ekolojik Durumu
Son yıllarda Hazar Denizi'nin su seviyesindeki belirgin düşüş, ekolojik dengeyi tehlikeye sokmaktadır. 2005 ile 2023 yılları arasında deniz seviyesinde yaşanan 185 santimetrelik düşüşle birlikte 31 bin kilometrekarelik bir su alanı kaybedilmiştir. Uzmanlar, 2100 yılına gelindiğinde deniz seviyesinin 18 metreye kadar daha düşebileceğini öngörmektedir. Özellikle Kazakistan kıyısında, Hazar Denizi'nin su seviyesindeki düşüşün yüzde 7,1'e kadar ulaştığı belirtilmektedir.
"Save The Caspian Sea" Ekolojik Hareketi
"Save The Caspian Sea" Ekolojik Hareketi'nin kurucusu Vadim Ni, Hazar Denizi'nin karşı karşıya olduğu krize dikkat çekerek, denizde yaşanan su seviyesi düşüşünün yanı sıra iklimsel, çevresel ve ekonomik sorunlarla da mücadele edildiğini vurgulamaktadır. Ni, Hazar Denizi'ndeki ekosistemin bozulmaya başladığını ve endemik türlerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtmektedir.
Çevre Aktivistlerinin Çağrısı
Hazar Denizi bölgesinde faaliyet gösteren çevre aktivistleri, nehirlerin kıyılarında yapılan baraj inşaatlarının durdurulması gerektiği konusunda uyarıda bulunmaktadır. Su seviyesinin düşmesine bağlı olarak ekosistemin zarar gördüğüne dikkat çeken aktivistler, özellikle petrol üretiminin yoğun olduğu bölgelerde ekolojik dengenin ciddi şekilde tehdit altında olduğunu vurgulamaktadır.
Hazar Denizi'nde Balıkçılık Endişesi
Hazar Denizi bölgesinde faaliyet gösteren balıkçılık dernekleri, son yıllarda artan ölü balık vakalarına dikkat çekerek deniz suyunun kirliliği ve iklim değişikliğinin balıkçılık sektörünü olumsuz etkilediğine işaret etmektedir. Bölgedeki balık türlerinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmektedir.
Kazakistan Meclisi'nin Çalışmaları
Kazakistan Meclisi Milletvekili Sergey Ponomarev, Hazar Denizi'ndeki su seviyesindeki düşüşü yakından takip ettiklerini ve gelecek dönemde denizle ilgili yeni düzenlemeler yapmayı planladıklarını belirtmektedir. Ponomarev, Hazar Denizi'nin Kazakistan ekonomisi için stratejik öneme sahip olduğunu ve alınacak tedbirlerin bu doğrultuda şekilleneceğini ifade etmektedir.
